Дата: 2016-01-12
Омори бойгарии давлат
Ма?м?и неъмат?ои модд?, ки дар нати?аи ме?нати насл?ои гузашта дар ?амъият анд?хта шударо ва захира?ои табииро боигарии милл? меноманд.
Боигарии милл? аз ду ?исм иборат мебошад: боигарии амволи милл? ва боигарии табии ?удокардашуда. Амволи милли – ин ма?м?и боигари?ои миллие, ки дар нати?аи ?амъовардани ма?сули ме?нати исте?солии модди аз насл ба насл ?амъоварда шуда. ?а?ми амволи милл? оиди сат?и рушди и?тисодии мамлакат маълумот меди?ад. Ба амволи милл? дохил мешавад: бино, иншоот?о, олоти ме?нати, та??изот?о, сохтмон ва ?айра?о. ?исми дуюми боигарии милл? ин захира?ои табии ?удокардашуда мебошанд, ки ба он?о дохил мешаванд: олами ?айвонот, наботот, кандани?ои фоиданок ва ?айра?о. Боигарии милл? мамлакат – ин боигарии моддие, ки ?амъият дар ягон ла?заи муайян доро мебошад.
Ба вазифа?ои омор? боигарии милл? тавсифи омори ?а?м, таркиб, динамика ва истифодаи самаранокии тамоми боигари ва унсур?ои он дохил мешаванд. Вазифа?ои асосии омори боигарии милл? зеринанд:
- муайян намудани ?а?ми умумии бойгарии милли ва таркиби он;
- Ом?хтани такрористе?солкун? ва ?амъовардани бойгарии милл?;
-сохт ва бурдани назорат барои ниго??доштани он.
Омор бояд масъала?ои амал?, ташкили мушо?ида?о ва мукамалгардонии усул?ои коркард ва маълумотро дар дара?аи гуногун мувофи?и системаи нишонди?анда?о ?ал менамояд. ?исми му?имтарини боигарии милл? фонд?ои асос? ба ?исоб мераванд. Ба вазифа?ои ом?зиши омори фонд?ои асос? дохил мешаванд: ?а?м, таркиб, динамикаи фонди асос?, ошкор сохтани захира?ои баланд бардоштани самаранокии истифодаи фонд?о. Фонд?ои исте?солии корхона?о – воситиа?ои итсе?сол? ва захира?ои сармоягузор?, ки фирма?о дар раванди фаъолияти хо?агидории худ истифода мекунанд, ташкил карда мешавад ва ?амчун инъикоси арзиши захира?ои сармоягузор?, ки дар доираи сикли сарбастаи такроритсе?сол амал мекунад. Восита?ои исте?сол? ва захира?ои сармоягузор?, ки фирма?о дар раванди фаъолияти хо?агидор? худ истифода мекунанд, фонд?ои исте?солии корхона?оро ташкил меди?ад. Такрористе?сол дар доираи фаъолияти со?ибкор? ?амчун гирдгардиши фонд?ои исте?сол? сурат мегирад. Гридгардиши сармоя – равандм пайи?ам ва аз як шакл ба шакли дигар табдил ёфтани сармоя мебошад. Гирдгардиши фонд?о, ?амчун гардиши арзиши захира?ои инвестисион? фонд?ои исте?сол?, бо воситаи ?авзаи исте?сол ва муомилот сурат гирифта дар ?араёни он се давраро (пули, ма?сулде?, мол?), паи ?ам аз сар мегузаронад. Сармояи асос? (фонд?ои асос?), ?исми сармояи ма?сулде?и корхона мебошад, ки арзиши худро дар давоми сикли пурраи такрористе?сол ?исм ба ?исм ба ма?сулоти тайёр гузаронида, бо тадри? дар шакли пул ба молики худ бар мегардад. Дар амалияи хо?агидори мо, сармоя аз ду ну?таи назар: арзиш (пул?) ва шакли натурал? ?исобу китоб. Дар шакли молию чиз? (натурал?) ба сармояи асос? (фонд?ои асос?)бино?ои асос?,иншоот?о,мошин, та??изот,восита?ои на?лиёт ва ?айра дохил карда мешаванд. Исте?солот?ои модд? со?а?ои гуногун ва дар ?ар яке аз аз он?о да??о ва ?азор?о корхона?о амал мекунанд, бинобар ин таркиби фонд?о низ дар доирашон ?архела ташкил мегарданд. Масалан, дар со?а?ои мошинсоз?, нафту химия, электроэнергетика, вазни ?иёсии биною та??изот,дастго?у мошин ва ?айра бартар? доранд. Аз ?и?ати таркиби технолгии фонд?ои исте?соли, ?амчун таносуби намуд?ои гуногуни фонд?ои асос? нисбат ба арзиши фонд?ои умуми, дар доираи ?ар як корхона ?ар?ела сурат мегирад. ?исми олот?ои ме?нат – мошин?ои кор?, та??изот, прибор?о, ки муста??иман дар раванди тавлидот фаъолона иштирок намуда, ба самаранокии исте?солот таъсири мусбат мерасонанд аз ин сабаб он?оро фонд?ои фаъол меноманд.?исми дигари фонд?о, масалан бино?ои исте?соли, иншоот?о афзалтар дар сифати шароити ме?нат хизмат менамоянд ва муътадил давом кардани раванди тавлидотро таъмин менамоянд. Он?о нисбатан нофаъол, ё худ ?айримуста?им ба самаранок истифода кардани фонд?ои асос? таъсир мерасонанд. Аз ин ?аб?а он?оро фонд?ои пассив (нофаъол) меноманд.
Яке аз аз ро??ои баланд бардоштани самаронокии фонд?о – бозде?и фонд?о мебошад
?а?ми ма?сулоти исте?солкардашуда * 100
Бз ? -----------------------------------------------------------------
?а?ми фонд?ои асосии исте?сол?
Нишоди?анда?ои бозде?и фонд ало?амандии ми?дори байни ма?сулоти тавлидшуда ва ?а?ми фонд?ои асосии исте?солии корхонаро ифода мекунанд.
Нишонди?андаи акси бозде?и фонд, фонд?ун?оиш ном дорад.
?а?ми фонд?ои асос? *100
Ф? ? -----------------------------------------------------
?а?ми ма?сулоти исте?солкардашуда
Фонд?ун?оиш та?озоро ба фонд?ои асос?, нисбат ба во?иди нати?аи арзиш ифода мекунад. Фонд?ои гардон, ?амчун ?узъи му?имтарини фонд?ои исте?солии корхона мебошанд. Он?о дар ?ар як давраи исте?сол? (гирдгардиш) пурра истифода карда мешаванд. Дар раванди тавлидот шакли натуралии ашёи худро гум карда арзишашонро пурра ба ма?сулот тавлид карда мегузаронанд.
Фонд?ои гардон аз захира?ои исте?сол?, яъне ашёи хом, материал?ои асосию ёрирасон, ?исм?ои э?тиёт? барои таъмири ?ор? сузишвор? ва ?айра ташкил меёбанд.
Хулоса, истифодаи индекси Пааш ва Ласпейрес аз ма?сади тад?и?от вобаста мебошад. Агар та?лил бо ма?сади муайян намудани самараи и?тисод? аз та?йироти нарх дар давраи ?ор? нисбати давраи базис?, гузаронида шавад, пас индекси Пааш истифода бурда мешавад. Вале, агар ма?сади та?лил муайян намудани ?а?ми гардиши мол? ?ангоми фурўши шумораи муайяни молу ма?сулот, ки дар ду давра якхела мебошанд, бо нарх?ои нав бошад, пас индекси Ласпейрес истифода карда мешавад.
Индекси агрегатии нарх аз р?и формулаи зерин муайян карда мешавад:
p 1* q 1
jР ? --------------;
p 0 * q1
Индекси агрегатии ми?дор? (физик?) аз р?и формулаи зерин муайян карда мешавад:
q 1* p 0
jq ? --------------;
q0 * p 0
Индекси агрегатии гардиши мол аз р?и формулаи зерин муайян карда мешавад:
p 1* q 1
j pq? --------------;
p 0 * q0 *
Индекс?ои бузурги?ои миёна
На фа?ат индекси умум? бо индекси агрегат? балки ?амчун бузургии миёна аз индекс?ои фардии мувофи? ?исоб карда мешавад. Индекси умумии ?одисаи омўхташаванда ?амчун нати?аи та?йирёбии дара?аи во?ид?ои ало?идаи ма?мўи ?одиса?ои додашуда дида баромада мешавад. Дар раванди бузургии миёнаро ёфтан индекс?ои фардиро тарзе интихоб мекунанд, ки гузариши алгебрав? аз индекси умум? дар шакли бузургии миёна ба индекси умум? дар шакли агрегат? имконпазир бошад ва баръакс. ?ангоми ?алли масъала?ои мушахас интихоби шакл?ои ин ё он намуди индекси миёна аз он иборат аст, ки дар ихтиёри тад?и?отч? чи гуна маълумот?ои ибтидо? мав?уд аст. Масалан, агар маълумот?ои фардии индекси ?а?м? ва арзиши ма?сулоти даври базис? бо нарх?ои базис? маълум бошад, индекси умумии ?а?ми физикиро мумкин аст, ?амчун миёнаи арифметик? аз индекс?ои фард? ?исоб намуд. Дар амалия индекс?ои миёна бо ду усул – миёнаи арифметик? ва миёнаи баробарвазн ?исоб карда мешаванд.
Просмотр: 2485
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved