Дата: 2013-02-12
1.1. Мо?ият ва мазмуни мене?менти молияв?
1.2. Ма?сад?ои фаъолияти ширкат?о аз назари мене?менти молияв?
1.3. Ма?ом ва на?ши мене?менти молияв? дар фаъолияти компания
1.1. Мо?ият ва мазмуни мене?менти молияв?
Мене?менти молияв? ё худ идорасозии молиёт (financial management) харидан (ба даст овардан), молия кунонидан ва идора сохтани актив?оро ифода менамояд, ки ин амалиёт?о барои ноил гаштан ба ма?сади муайян равона шудаанд. ?амин тавр, ?арор?ои идорасоз? дар со?аи мене?менти молияв? ба се шакли амалиёт?о бо актив?о ?удо мешаванд: инвеститсия?о, молиякунон? ва идора сохтани он?о.
Мене?менти молияв? (financial management)
?арор?ои идорасоз? оиди ба даст овардан (харид), молия кунонидан ва идора сохтани актив?о, ки барои ноил гаштан ба ма?сади муайян равона шудаанд.
?арор?ои инвеститсион?. ?арор?ои инвеститсион? (investment decision) аз ну?таи назари ташкил ва афзоиши арзиши компания, дар байни се со?аи ?абули ?арор?о му?имтарин ?исоб меёбанд. ?абули ?арор?ои инвеститсион? аз муайян намудани бузургии умумии актив?о, ки барои фаъолияти ширкати мазкур зарур аст о?оз меёбад. Барои ошно гаштан бо ин маф?ум ла?зае тавозуни ширкатро пеши назар меорем. ?исми рости он ??дадори?о ва сармояи худии ширкатро инъикос менамояд, ?исми чапаш бошад, актив?ои ширкатро нишон меди?ад. Мене?ери молияв? бояд бузургии умумии актив?оро (яъне ?а?ми он?оро) танзим намояд. ?атто ?ангоме, ки ин нишонди?анда маълум аст, оиди таркиби мушаххаси актив?о бояд ?арори дахлдор ?абул карда шавад. Масалан, кадом ?исмати актив?о бояд аз восита?ои пул? иборат бошанд ва кадом ?исмашон аз захира?ои молию модд?. ?айр аз ин, па?л?и дигари инвеститсия?о низ бояд ба назар гирифта шавад – яъне, бозпас гирифтани мабла??ои ба актив?о гузошташуда. Актив?ое, ки аз ну?таи назари иктисод? мав?удияташон фоидаовар нестанд, мумкин аст ихтисор гарданд, бар?ам дода шаванд ё ба активи дигар иваз карда шаванд.
?арор?о оиди молиякунон?. Шакли дигари ?арор?ои му?име, ки ро?барият бояд ?абул намояд, ?арор?о оиди молиякунонии фаъолият мебошанд (financing decision). Дар ин ?о ба мене?ери молияв? зарур аст, ки ?и?ати сохтори ?исмати рости тавозун андеша ронад. Усул?ои бо восита?ои молияв? таъмин намудани фаъолияти ширкат?о дар со?а?ои гуногуни и?тисодиёт аз ?амдигар хеле фар? мекунанд. Барои баъзе компания?о молиякунон? аз ?исоби васоити ?арз? хосанд, дар баъзе со?а?о бошад, ин гуна таъминот ?ариб ки ву?уд надорад. Магар усули молиякунон? ягон а?амияте дорад? Агар дошта бошад, пас барои ч?? Ва оё ягон таносуби усул?ои гуногуни молиякунониро варианти оптимал? шуморидан мумкин аст?
?айр аз ин сиёсати пардохти дивиденд?о бояд чун ?исми ногусастании ?арор?ои ро?барият оиди молиякунонии фаъолияти ширкат ба назар гирифта шавад. Коэффитсиенти пардохти дивиденд?о (таносуби фоизии дивиденд?о нисбати фоидаи ширкат) муайян мекунад, ки кадом ?исми фоида дар ихтиёри ширкат мемонад. Ч? ?адаре, ки ?иссаи зиёди фоида дар ихтиёри ширкат бо?? монад, мувофи?ан ?исми ками он барои пардохти дивиденд?о равона карда мешавад. Бинобар ?амин, мене?ери молияв? бояд таносуби оптималиро байни ?исми фоидае, ки барои пардохти дивиденд?ои са?мдорони ширкат ?удо мегардад, ва он ?исмати фоида, ки дар ихтиёри ширкат ба?ри молиякунонии фаъолият бо?? мемонад, таъмин карда тавонад.
Баъди интихоби сарчашма?о ва сохтори молиякун?, ро?бари молиявии ширкат (мене?ери молияв?) бояд оиди варианти бе?тарини ?алби восита?ои зарурии молияв? тадбир андешад. Барои ба ин ма?сад ноил гаштан ?ро зарур аст, ки раванд?ои гирифтани ?арз?ои к?то?муддат, бастани шартномаи и?ораи дарозм??лат ва бурдани гуфтугузор?оро оиди фур?ши облигатсия?о (вомбарг?о) ё са?мия?ои ширкат ба таври ами? дарк карда тавонад.
?арор?о оиди идорасозии актив?о. ?арори сеюми му?име, ки бояд ро?барияти ширкат ?абул намояд, ба идорасозии актив?о дахл дорад (asset management decision). Баъди он, ки актив?о харида мешаванд ва молиякунонии фаъолият ба тари?и бояду шояд ба ро? монда мешавад, зарур аст, ки ?и?ати ба таври самаранок идора сохтани он?о тадбир андешида шавад. Актив?ои гуногун аз мене?ери молиёт дара?аи гуногуни масъулиятро талаб менамоянд. Масалан, ў бояд ба идорасозии восита?ои гардон назар ба восита?ои асос? ди??ати бештаре ди?ад. ?иссаи асосии масъулият оиди идорасозии восита?ои гардон дар дўши ро?барони ?исм?ои исте?солии ширкат аст, ки ма?з он?о истифодабарандагони бевоситаи васоити гардон мебошанд.
1.2. Ма?сад?ои фаъолияти ширкат?о аз назари мене?менти молияв?
Оиди самаранокии ин ё он ?арори со?аи мене?менти молияв? тан?о хамон ва?т сухан рондан мумкин аст, ки агар ма?сади ани? муайян шуда бошад, ки барои ноил гаштан ба он, ?арори номбурда хизмат мерасонад. Бинобар ?амин стандарт?ои мушаххасе лозиманд, ки барои ба?о додани дара?аи самаранокии ?арор?ои молияв? имкон ди?анд. Сарфи назар аз он, ки ширкат метавонад дар фаъолияти худ ма?сад?ои зиёдеро ба назар гирад, мо аз он бармеоем, ки ма?сади асос? ва ягонаи ширкат – ин бе?тар намудани вазъи молиявии со?ибонаш аст.
Са?мия?ои оддие, ки аксионер дар ихтиёр дорад, аз он ша?одат меди?анд, ки ? ?иссаи муайяни сармояи ширкатро со?иб? мекунад. Боигарии аксионерон дар ин ?олат тиб?и нархи бозории са?мия?ои оддии ширкат муайян карда мешаванд. Тан?о нархи бозории са?мия?о то ч? андоза самаранок будани ?арор?ои молиявиро оиди инвеститсия?о, молиякунон? ва идорасозии актив?о нишон меди?ад. Ма?сади асосии назарияи мазкур дар он аст, ки дар бораи муваффа?ияти ?ар як ?арори ро?барияти ширкат тан?о дар асоси таъсири ин ?арор ба ?урби са?мия?ои он хулоса баровардан мумкин аст.
ТАШКИЛ ВА АФЗОИШИ АРЗИШИ КОМПАНИЯ. Афзудани фоида (profit maximization) одатан ?амчун ма?сади ни?оии ширкат арзёб? мегардад. Аммо дар асоси ин назария мене?ери молияв? метавонад афзудани фоидаи ширкатро аз ?исоби барориши са?мия?о ва гузоштани мабла?и он?о ба вексел?ои хазинадор? нишон ди?ад. Барои бисёр ширкат?о ин амалиёт маънои кам гаштани даромади со?ибони са?мия?оро дорад. Яъне коэффитсиенти андозаи фоида ба ?ар як са?мия паст мешавад (earnings per share - EPS). Вобаста аз ин афзудани нишонди?андаи EPS одатан ?амчун шакли бе?тарини баланд бардоштани фоидаи ширкат нишон дода мешавад. Аммо афзоиши нишонди?андаи EPS-ро ма?сади ни?оии фаъолияти ширкат шуморидан ?алат мешавад, зеро ин нишонди?анда на давраи ноил гаштан ба ма?сади мазкур ва на давомнокии ба даст овардани фоидаро нишон дода наметавонад.
Афзудани фоида (profit maximization)
Афзудани нишонди?андаи фоида пас аз андозбанд? (earnings after taxes - EAT).
Андозаи фоида ба ?ар як са?мия (earnings per share - EPS)
Нисбати фоида пас аз андозбанд? (EAT) ба ми?дори са?мия?ои оддии ба муомилот баровардашудаи ширкат.
Оё лои?аи инвеститсиониеро, ки баъди 5 сол ба мо дар ?а?ми $100 000 фоида меорад самаранок шуморидан лозим аст, ё ки лои?аеро ки дар давоми 5 соли оянда $15 000 фоидаи солонаро таъмин менамояд? ?авоб ба ин савол аз арзиши пул?о дар фосилаи ва?т барои инвесторон ва ширкат вобастаг? дорад. Вобаста аз ин ?ангоми та?лили боло? бояд арзиши ва?тии нишонди?андаи фоида ба назар гирифта шавад.
Боз як норасогии ма?сади афзудани фоида ба ?ар як са?мия дар он аст, ки омили хавф дар ин ?о ба назар гирифта нашудааст. Масалан ду компания бузургии якхелаи EPS-ро дороанд, аммо агар фаъолияти якеи он?о бо хавфи бештар назар ба ширкати дуввум вобаста бошад, пас нархи бозории са?мия?ои ширкати якум тадри?ан паст мешавад.
?айр аз ин ма?сади гузошташуда (афзудани EPS) таъсири сиёсати дивидендиро ба нархи бозории са?мия?о сарфи назар кардааст. Агар ма?сади ягонаи ширкат афзудани нишонди?андаи EPS мебуд, пас чунин ширкат мебоист боре ?ам ба аксионерон дивиденд намедод. Ин гуна ширкат метавонист фоидаи ба даст омадаро мувофи?и нишонди?анда?ои гуногуни фоиданок? такроран сармоягузор? кардан гирад ва бо ?амин восита нишонди?андаи EPS-ро афзояд. Бо назардошти гуфта?ои боло ва аз он сабаб, ки пардохти дивиденд?о метавонад ба арзиши са?мия?о таъсир расонад, ма?сади гузоштаи мо – афзудани нишонди?андаи EPS ма?сади ягона ва ни?о? шуда наметавонад.
Бо сабаб?ои дар боло номбаргашта ма?сади афзудани фоида ба ?ар як са?мия бо афзудани нархи бозории са?мия?о як мафхум нестанд. ?урби бозории са?мияи ширкат ифодаи афкори ?амаи иштирокдорони бозор оиди арзиши он аст. Ин нишонди?анда ?иммати ?ор? ва пешбинишавандаи EPS; давра ва фосилаи гирифтани фоида; хавфнокии амалиёт?ои компания; сиёсати пардохти дивиденд?оро бояд ба назар гирад. Инчунин дигар омил?ое, ки ба ?урби бозории са?мия таъсир мерасонанд бояд ?исоб карда шаванд. ?амин тари?, дар шароити риво? ёфтани муносибат?ои бозор?, ва дар ин замина инкишоф ёфтани робитаи ширкат?о бо бозор?ои молияв?, ?урби са?мия на?ши нишонди?андаи самаранокии фаъолияти компанияро и?ро менамояд.
Просмотр: 10019
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved