Дата: 2016-01-12
Доири пайдоиши ?у?у?и байналхал?? фикр?ои мухталиф ву?уд дорад. Олимони ?у?у?шиноси байналхал ?? пайдоиши онро бо пайдоиши давлат, ?одисаи таърих? ва манфиат?ои инсон? ало?аманд медонанд. Фикру а?идаи олимонро оиди ин масъала ба гурў? ?удо намудан мумкин аст:
Гурў?и аввал тарафдори он мебошанд, ки ?у?у?и байналхал?? дар аср?ои миёна бо пайдо шудани давлати ягонаи муттамарказ дар Аврупои ?арб? ба ву?уд омадааст. Ба ин гурў? олимон Л.Оппенгейм /англис/, Ф.Лист /немис/, Н.Захарев /рус/ шомил буданд. Дар баробари ?амин баъзе аз намояндагони ин гурў? масалан пайдоиши ?у?у?и байналхал?иро бо ?а?они Вестфал? /соли 1948/ ва пайдоиши асри Г.Грация «Оиди ?у?у?и ?анг ва сул?» ало?аманд медонанд.
Гурў?и дуюми ?у?шиносон аз ?абили А.Гефтер /немис/, Ф.Мартенс, М.Таубе /рус/ пайдоиши ?у?у?и байналхал?иро дар аср?ои миёна бо таъсири дини насрон? ало?аманд менамуданд.
Ба гурў?и сеюм бошад, ?у?у?шиноси белгия ивье дохил мешавад, ки пайдоиши ?у?у?и байналхал?иро бо пайдоиши идеяи «шахсият» дар дунёи ?адим як медонист. Ў дар он а?ида буд, ки дар Давлат?ои Шар?и ?адим ?у?у?и байналхал?? ву?уд надошт.
Назарияи марксизм-ленинизм пайдоиши ?у?у?и байналхал?иро бо пайдоиши давлат ало?аманд дониста онро дар ?ар як формацияи ?амъиятию и?тисод? бо хусусият?ои ба худ хос дида мебарояд. Олимоне, ки тарафдори ин назария мебошанд, дар он а?идаанд, ки давлат ва ?у?у? зу?уроти таърихианд, процессии пайдо шудан, инкишов ва та?ир ёфтани мазмун ва шакли он?о баробар буда ва ?ар як формацияи ?амъияти ба типпи давлат ва ?у?и худ обгў мебошад. Ин ба ?у?у?и байналхал?? низ таалу? дорад. зеро пайдоиши он бевосита ба пайдоиши давлат вобаста буда ва дар нати?аи ба ву?удоии давлат?о ва тари?и он?о низоми махсуси ?у?у?и байналхал?? ба ву?уд омад, ки он муносибат?ои му?имми сиёс?, и?тисода фар?ангию ?арбии байни он?оро танзим менамуд. Ба та?ирёбии формацияи и?тимоию и?тисод??у?у?и байналхал?? низ та?ир меёфт. Левин Д.В. масъалаи пайдоиши?у?у?и байналхал?иро баробари пайдоиши синф?о дар ?амъият ва давлат донад ?ам, вале таърихи ?у?у?и байналхал?иро на аз ниго?и формация?ои ?амъият? та?симбанд? намуд, балки бо назардошти дигар унсур?ои таърих? ба пан? мар?ила ?удо намудааст:
Мар?илаи аввал ?у?у?и байналхал?? дар аср?ои ?адим номида мешуд, ки он аср?ои ХIY ва XY пеш аз мелод то асри Y-ўми мелодиро дар бар мегирад;
Мар?илаи дуюми ?у?у?и байналхал?? дар аср?ои миёна, ки давраи феодализмро дар бар мегирад, ки он ба аср?ои YI-XY рост меояд;
Мар?илаи саввуми ?у?у?и байналхал?? дар давраи гузариш аз феодализм ба ?омеаи сармоядор? мебошад, ки аср?ои XYI-XYIII-ро дар бар мегирад;
Мар?илаи чорум ?у?у?и байналхал?? дар замсад низ номида мешуд, ки сол?ои 1789 то сол?ои 1917-ро дохил менамояд;
Мар?илаи пан?ум ?у?у?и байналхал?? дар замони навтарин мебошад, ки аз соли 1917 то ?озирро дар бар мегирад.
Дар китоб?ои таълимии сол?ои охир нашргашта оиди пайдоиши ?у?у?и байналхал?? чунин омадааст: агар маф?уми ?у?у?и байналхал?иро ?амчун ?у?у?и танзимкунандаи байни ?абилаю кавм /?авм/-?о шар? ди?ем, он го? бояд ?айд намуд, ки ?у?у?и байналхал?? дар давраи сохти общинагию ?абилав? ву?уд дошт, то пайдоиши давлат ва агар маф?уми ?у?у?и байналхал?иро ?амчун танзимнамоии муносибати байни давлат?о шар? ди?ем, он го? маф?уми ?у?у?и байналхал?? бо пайдо шудани давлат баву?уд омадааст.
?у?у?и байналхал?? дар ?ар як формацияи ?амъиятию и?тисод? хусусият ва ?и?ат?ои фар?кунандаи худро доро мебошад. Ёдгори?ои моддию фар?ангие, ки ин ?атор давлат?ои Шар?и ?адим ёфт шудаанд, гуво?и пайдоиши ?у?у?и байналхал?? аз сохти ?уломдор? буда ва низ ифодакунандаи иродаи синфи ?укумронро ва ?ифзкунандаи манфиат?ои он?о буд. Пас ?у?у?и байналхал?? дар ин сохти ?амъият? дорои хусусияти синф? буд. Аз тарафи дигар ?у?у?и байналхал?? дар он давра хусусияти минта?ав? низ дошт.
Бозёфт?ои ёдгори?ои Хитои ?адим, ?индустон, бобулистон, Эрон, давлат?ои Африка, Юнон ва Рим аз мав?удияти меъёр?ои ?у?у?и сафир?, шартномав?, тартиби бурдани ?анг ша?одат меди?ад. Дар сохти ?уломдор? аввалин бор тартиби бастани шартнома?ои байналхал?? ба ву?уд омада, принципи назорат аз болои и?роиши он ?ор? гашт, ки он замина?ои асосии пайдоиши яке аз принцип?ои асосии ?у?у?и байналхал??, принцип?ои бови?донона и?ро намудани ў?дадори?ои байналхал?? гардид. Бо назардошти тара??иёти ?амъият ва дониш?ои ?у?у?ии ?омеа ?у?у?и байналхал?? низ инкишоф меёфт.?оида?ои нав ба ву?уд меомаданд. Масалан, пеш аз о?ози ?анг давлати ?ангкунанда ?атман ба душмани худ оиди ?анг намуданаш ого? менамуд ва баъди ?анг ?атман шартномаи сул? мебаст, ки назорат аз болои он ?атм? буд.
?у?у?и байналхал?? дар сохти феодал? нисбат ба сохти ?уломдор? ?и?ат?ои прогрессив? дошт, зеро он дар замин?ои ?у?у?и байналхал?ии сохти ?уломдор? ба ву?уд омада буд. Шакли идеологияи сохти феодал? дин буд ва он бевосита ба ?у?у?и байналхал?? таъсири худро мерасонд. Дар давлат?ои мусулмон? бошад ?уръон сарчашмаи асосии ?у?у?и байналхал?? ба ?исоб мерафт. ?анг ?амчун шакли муносибати байналхал?? эътироф карда мешуд. ?ар як феодал вобаста аз парокандагию ноустувор? худро муста?ил эълон намуда, меъёр?ои ?у?у?и сафириро барои худ тартиб медод. Дар нати?аи зу?урёбии омил?ои байналхал?ии и?тисод? ?у?у?и консул? низ арзи ву?уд намуд. Дар давраи сохти феодал? дар бисьёр давлат?о ?ифзи ?у?у?у озоди?ои шахс? ва молумулкии хори?иён ва дахлнопазирии сафирон ?ама?ониба кор карда шуд. Ба сохти феодал? хусусият?ои зерин хос мебошад: парокандаг?, тобеияти вассал?, ?анг?ои дохил?, ноустувории ташкили давлат, ки он ба муносибат?ои байналхал?? низ таъсири худро расонидааст. Илми ?у?у?и байналхал?? дар сохти феодал? ба ву?уд омадааст. ?у?у?и байналхал?? дар сохти сармоядор? хусусият ва ?и?ат?ои прогрессевии худро дошт. Дар ин давра як ?атор принцип?ои ?у?у?и байналхал?? ?абул гардиданд, аз он ?умла принципи баробарии со?ибихтиёрии давлат?о, дахолат накардан ба кор?ои дохилии як дигар ва ?айра.
Меъёр?ои ?у?у?и байналхал?? оиди тартиби бурдани ?анг, ва?ти ?анг иваз намудани муосирон, ма?дуд сохтани забткори?о , кор карда шуданд. Давлат?ои Бул?ория, Сербия, Румыния ба сифати субъекти ?у?у?и байналхал?? эътироф шуданд. Хусусият?ои ?у?у?и байналхал?? дар сохти сармоядор? дар он ифода меёфт, ки он манфиат?ои хал??ои пури?тидорро та?асум менамуд, ки номи тамадуниро доштанд.
Хусусият?ои дигари ?у?у?и байналхал?? дар ин давра дар он зу?ур меёбад, ки сохти сармоядор? бо таври расм? ?амаро «баробар» эълон намуд.
Давлат?ои капиталист? дар ташаккул ва инкишофи ?у?у?и байналхал?ии муосир ва сиёсати ?а?он мав?еи му?имро иш?ол намуданд. Махсусан ?абули декрет дар бораи сул? дар таърихи инсоният ?амчун санади му?им, ба?ри на?оти инсоният хизмат намудааст.
Просмотр: 1606
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved