?ОНУНИ
?УМ?УРИИ ТО?ИКИСТОН
Дар бораи таърихи ?арз (кредит)
Дата: 2015-12-21
?онуни мазкур маф?ум, тартиб, асос?ои ?у?у?ии ташкилу ниго? доштан ва ошкор кардани таърихи ?арзро муайян намуда, хусусият?ои ташаккул, аз нав ташкил кардан, бар?ам додани Бюрои таърихи ?арз, принсип?ои ?амо?ангсозии фаъолияти иштирокчиёни системаи ташаккули таърихи ?арзро му?аррар мекунад ва муносибат?ои дар ин со?а ба миён омадаро ба танзим медарорад.
БОБИ 1. Му?аррароти умум?
Моддаи 1. Ма?сади ?онуни мазкур
Ма?сади ?онуни мазкур аз фаро?ам овардани шароити мусоиди ?у?у?? барои ташкил, коркард, ниго?дор? ва ошкор намудани таърихи ?арз вобаста ба таъмини ?ифз ва самаранокии фаъолияти иштирокчиёни системаи ташаккули таърихи ?арз иборат мебошад.
Моддаи 2. Маф?ум?ои асос?
Дар ?онуни мазкур маф?ум?ои асосии зерин истифода мешаванд:
?ОНУНИ
?УМ?УРИИ ТО?ИКИСТОН
Дар бораи таърихи ?арз (кредит)
?онуни мазкур маф?ум, тартиб, асос?ои ?у?у?ии ташкилу ниго? доштан ва ошкор кардани таърихи ?арзро муайян намуда, хусусият?ои ташаккул, аз нав ташкил кардан, бар?ам додани Бюрои таърихи ?арз, принсип?ои ?амо?ангсозии фаъолияти иштирокчиёни системаи ташаккули таърихи ?арзро му?аррар мекунад ва муносибат?ои дар ин со?а ба миён омадаро ба танзим медарорад.
БОБИ 1. Му?аррароти умум?
Моддаи 1. Ма?сади ?онуни мазкур
Ма?сади ?онуни мазкур аз фаро?ам овардани шароити мусоиди ?у?у?? барои ташкил, коркард, ниго?дор? ва ошкор намудани таърихи ?арз вобаста ба таъмини ?ифз ва самаранокии фаъолияти иштирокчиёни системаи ташаккули таърихи ?арз иборат мебошад.
Моддаи 2. Маф?ум?ои асос?
Дар ?онуни мазкур маф?ум?ои асосии зерин истифода мешаванд:
- таърихи ?арз - иттилооти мусбат ё манфии ич,рои ??дадори?ои субъекти таърихи ?арз аз р?йи шартномае, ки дар Бюрои таърихи ?арз ниго? дошта мешавад;
- иттилоот - маълумот дар бораи субъекти таърихи ?арз, ки дар восита?ои ало?аи электрон? ва сабт?ои ко?аз?, ки иштирокчиёни системаи ташаккули таърихи ?арз пешни?од мекунанд ва истифодаи он, ки дар мавриди зарур? бо имзои электронии ра?ам? тасди? карда мешавад;
- иттилооти мусбат - иттилооте, ки аз ?ониби субъекти таърихи ?арз ба таври матлуб ич,ро гардидани ??дадори?ои шартномавиро доир ба хавфи ?арз фаро мегирад;
- иттилооти манф? - иттилооте, ки аз ?ониби субъекти таърихи ?арз, и?ро нашудани ??дадори?ои шартномавиро доир ба хавфи ?арз фаро мегирад;
- Бюрои таърихи ?арз - шахсони ?у?у??, ки ?амчун ташкилоти ти?орат? тиб?и тартиби му?аррарнамудаи ?онуни мазкур барои ташкилу коркард, ниго?дошти таърихи ?арз, пешни?оди ?исоботи ?арз ва дигар иттилоот хизмат мерасонад;
- шартномаи пешни?од намудани иттилоот ва ё гирифтани ?исоботи ?арз - шартномае, ки Бюрои таърихи ?арз, бо таъминкунандаи иттилоот ва истифодабарандаи ?исоботи ?арз аз р?йи шарт?о ва тартиби пешбининамудаи ?онуни мазкур баста шудааст;
- таъминкунандагони иттилоот - шахсони во?е? ва ?у?у?ие, ки дар асоси шартнома ба Бюрои таърихи ?арз иттилоот пешни?од менамоянд;
- фаъолияти таъминкунандаи иттилоот дар ташкил ва ?ифзи манбаи маълумоти таърихи ?арз - фаъолияти таъминкунандаи иттилоот барои коркард, ниго?дошт ва ба Бюрои таърихи ?арз додани маълумоте, ки аз субъекти таърихи ?арз гирифтааст;
- хавфи ?арз - хавфи ич,ро накардани ??дадори?ои шартномав? аз ?ониби яке аз тараф?о;
- субъекти таърихи ?арз - шахсони во?е? ва ?у?у?ие, ки нисбати он?о таърихи ?арз тартиб дода мешавад;
- ташаккули таърихи ?арз - амал ё ма?м?и амал?ои Бюрои таърихи ?арз нисбати иттилооте, ки оид ба нига?дор?, мониторинг, да?и? ва аз нав кардан аз таъминкунандагони иттилоот мерасад ;
- иштирокчиёни системаи ташаккули таърихи ?арз ва истифодаи он - субъект?ои таърихи ?арз, таъминкунандагони иттилоот, Бюрои таърихи ?арз ва истфодабарандагони ?исоботи ?арз;
- шартномаи ?арз - шартномаи ?арз, шартномаи кредит ва дигар шартнома?ое, ки барои ?арзи мол? ва ё ти?орат? баста шудаанд;
- истифодабарандагони таърихи ?арз - шахсони во?е? ва ?у?у?ие, ки ризоияти субъекти таърихи ?арзро барои гирифтани ?исоботи ?арз бо ма?сади бастани шартномаи ?арз гирифтаанд;
- ризоияти субъекти таърихи ?арз - ризоияти хаттии субъекти таърихи ?арз ба таъминкунандаи иттилоот барои пешни?од кардани иттилоот ба Бюрои таърихи ?арз ё ба истифодабарандаи таърихи ?арз додани ?исоботи ?арз дар бораи ?;
- ?исоботи ?арз - ?у??ати ба таркиби таърихи ?арз шомил буда, ки Бюрои таърихи ?арз онро ба истифодабарандагони таърихи ?арз пешни?од менамояд;
- пешни?оди ?исоботи ?арз - фаъолияти Бюрои таърихи ?арз оид ба пешни?оди иттилооте, ки дар таърихи ?арз мав?уд аст;
- амрнома - супориши ма?оми ваколатдор ба Бюрои таърихи ?арз дар
бобати андешидани чора?ои амалии ?атм? барои дар м??лати
му?арраргардида бартараф кардани камбуди?о;
- ??дадори?ои шарт? ва имконпазир - аккредитив?ои ?уброннашуда, кафолатнома?ои интишорёфта ё тасди?шуда, вексел?о ва замонат?о;
- Фе?ристи ягонаи давлатии таърихи ?арз - ?исми таркибии Бонки
миллии То?икистон, ки тиб?и ?онуни мазкур таъсис ёфта, манбаи
маълумоти асосиро барои пешбурди фаъолияти Бюрои таърихи ?арз, ки аз таърихи ?арзи субъект?ои таърихи ?арз иборат аст, ?амъ меоварад;
- Фе?ристи давлатии Бюрои таърихи ?арз - захира?ои иттилоотии кушод ва дастраси умум, ки дар бораи Бюрои таърихи ?арз маълумот?оеро дар бар мегирад, ки аз ?ониби ма?оми ваколатдор ба он ворид карда шудаанд;
- ма?оми ваколатдор - ма?оме, ки фаъолияти Бюрои таърихи ?арзро танзим ва назорат менамояд;
- амалиёти факторинг? - со?иб шудан ба ?у?у?и аз харидор талаб намудани пардохти арзиши мол (кор, хизматрасон?) бо ?абули таваккали пардохт накардан;
- амалиёти форфейтинг? - и?рои ??дадории ?арзии харидори мол (кор, хизматрасон?) бо ро?и харидани вексел гайр аз ??дадории фур?шанда.
Моддаи 3. Доираи амали ?онуни мазкур
?онуни мазкур муносибат?ои байни Бюрои таърихи ?арз, дигар иштирокчиёни системаи ташаккули таърихи ?арзро, ки дар фаъолияташон дучори хавфи ?арз мегарданд ва субъект?ои таърихи ?арз, инчунин ма?оми ваколатдорро фаро мегирад.
Моддаи 4. ?онунгузории ?ум?урии То?икистон
дар бораи таърихи ?арз
?онунгузории ?ум?урии То?икистон дар бораи таърихи ?арз ба Конститутсияи (Сар?онуни) ?ум?урии То?икистон асос ёфта, аз ?онуни мазкур, дигар санад?ои меъёрии ?у?у?ии ?ум?урии То?икистон ва санад?ои ?у?у?ии байналмилалие, ки он?оро То?икистон эътироф кардааст, иборат мебошад.
Моддаи 5. Принсип?ои ташаккули таърихи ?арз ва истифодаи иттилоот
Ташаккули таърихи ?арз ва истифодаи иттилоот бо назардошти принсип?ои зерин амал? карда мешавад:
- мав?уд будани ризоияти субъекти таърихи ?арз;
- баробарии ?амаи субъект?ои таърихи ?арз;
- истифодаи ма?садноки иттилоот, манбаи маълумоти таърихи ?арз ва низоми иттилоот?;
- махф? ниго? доштани иттилоот;
- таъмини ?ифзи манбаи маълумоти ?арз ва низоми дахлдори система?ои иттилоот?;
- дахлнопазирии ?аёти шахсии ша?рвандон, ?ифзи ?у?у?у озоди?о ва манфиат?ои ?онунии ша?рвандон ва ташкилот?о.
БОБИ 2. Танзим ва назорати фаъолияти Бюрои таърихи ?арз
Моддаи 6. Ма?оме, ки фаъолияти Бюрои таърихи ?арзро танзим ва назорат менамояд
Танзим ва назорати фаъолияти Бюрои таърихи ?арз ва ташаккули таърихи ?арз ба Бонки миллии То?икистон (минбаъд - ма?оми ваколатдор) вогузор мегардад.
Моддаи 7. Сало?ияти ма?оми ваколатдор
Ба сало?ияти ма?оми ваколатдор дохил мешаванд:
- ?абул намудани санад?ои меъёрии ?у?у?? оид ба масъала?ои ташкили фаъолияти Бюрои таърихи ?арз;
- додани и?озатнома барои фаъолияти Бюрои таърихи ?арз мутоби?и талаботи ?онуни ?ум?урии То?икистон "Дар бораи и?озатномади?? ба баъзе намуд?ои фаъолият";
- сан?иши фаъолияти Бюрои таърихи ?арз доир ба риояи талаботи и?озатнома ва санад?ои меъёрии ?у?у?ии ?ум?урии То?икистон;
- пешни?оди амрнома?о ба Бюрои таърихи ?арз оиди бартараф кардани камбуди?ои ошкоргардида дар ич,рои санад?ои ?онунгузории ?ум?урии То?икистон;
- му?аррар кардани му?озот ба Бюрои таърихи ?арз ва шахсони мансабдори он?о;
- таъсис додан ва пешбурди Фе?ристи ягонаи давлатии таърихи ?арз ва фе?ристи давлатии Бюрои таърихи ?арз;
- баррасии муро?иати шахсони во?е? ва ?у?у?? доир ба масъала?ои фаъолияти Бюрои таърихи ?арз.
Моддаи 8. Амрнома ва му?озоти ма?оми ваколатдор
- Дар мавриди риоя накардани талаботи ?онуни мазкур ма?оми ваколатдор ?у?у? дорад оиди бартараф кардани камбуди?ои ошкоргардида ба Бюрои таърихи ?арз амрнома равон кунад.
- Ба сифати му?озот ма?оми ваколатдор ?у?у? дорад чора?ои зеринро истифода барад:
- ?авобгарии маъмур?;
- боздоштани амали ич,озатнома;
- муро?иат кардан ба суд барои бекор кардани и?озатнома.
Моддаи 9. Фе?ристи ягонаи давлатии таърихи ?арз
- Фе?ристи ягонаи давлатии таърихи ?арзро ма?оми ваколатдор метавонад бо ма?асади зерин таъсис ди?ад:
- ?амъ овардан ва ниго? доштани иттилооти таърихи ?арз;
- ?амъ овардан, ниго? доштан ва пешни?од намудани иттилоот ба истифодабарандагон оиди Бюрои таърихи ?арз, ки дар он таърихи ?арзи субъекти мушаххас дар? гардидааст;
- ?амо?ангсозии иттилооти байни Бюрои таърихи ?арз ва ниго?дории мува??атии манбаи маълумоти Бюрои таърихи ?арзи аз нав ташкилёфта ва ё бар?амдодашуда.
- Фе?ристи ягонаи давлатии таърихи ?арз дар мавриди ташаккул ёфтан ?исми муаррифии ?амаи таърихи ?арзро, ки дар ?удуди ?ум?урии То?икистон бар зиммаи Бюрои таърихи ?арз гузошта шудааст, ниго? медорад.
- ?оида?ои пешбурд ва м??лати ниго?дор? кардани иттилоотро дар Фе?ристи ягонаи давлатии таърихи ?арз ма?оми ваколатдор муайян менамояд.
БОБИ 3. Ташкил ва амали гардонидани фаъолияти
Бюрои таърихи ?арз
Моддаи 10. Ташкили Бюрои таърихи ?арз
- Бюрои таърихи ?арз ташкилоти ти?орат? буда, тиб?и тартиби му?аррарнамудаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон фаъолият мекунад.
- Бюрои таърихи ?арз аз ла?заи ?амчун шахси ?у?у?? ба ?айди давлат? гирифтан, гирифтани и?озатнома ва ба Фе?ристи давлатии Бюрои таърихи ?арз ?айд шудан ?у?у?и фаъолият намуданро пайдо мекунад.
- Ягон шахси ?у?у?ие, ки дар ?ум?урии То?икистон ба ?айд гирифта шудааст, ба истиснои шахси ?у?у?ие, ки тиб?и ?онуни мазкур ба сифати Бюрои таърихи ?арз фаъолият дорад, наметавонад дар номг?йи худ ибораи "Бюрои таърихи ?арз"-ро истифода намояд.
Моддаи 11. Намуд?ои фаъолияти Бюрои таърихи ?арз
- Намуд?ои асосии фаъолияти Бюрои таърихи ?арз аз ин?о иборатанд:
- ташаккули таърихи ?арз;
- пешни?од намудани ?исоботи ?арз.
- Ба намуд?ои иловагии фаъолияти Бюрои таърихи ?арз дохил мешаванд:
- хизматрасон? бо тарзи машварат, ки ба ташаккул ва ошкоркунии таърихи ?арз ало?аманд мебошад;
- ба?оди?? ба ?обилияти ?арзпардозии субъект?ои таърихи ?арз дар асоси усули та?иянамудаи он?о;
- та??и?и омор? бе муаррифии субъект?ои таърихи ?арз.
- Бюрои таърихи ?арз ба амалигардонии дигар намуд?ои фаъолияти сохибкор?, ки ?онуни мазкур пешбин? накардааст, ?у?у? надорад.
Моддаи 12. Талабот ба Бюрои таърихи ?арз доир ба ?имоя ва
таъмини нига?дории манбаъ?ои маълумоти таърихи ?арз ва система?ои иттилоотии истифодашаванда
Бюрои таърихи ?арз ??дадор аст, ки дар фаъолияти худ и?рои тадбир?ои зерини ташкил?, техник? ва талаботи технологиро таъмин намояд:
- барои бехатар ?ойгир кардан ва истифода бурдани система?ои иттилоот?, манбаъ?ои маълумоти таърихи ?арз ва дигар ?у??ат?о бино ва техникаи зарур? дошта бошад;
- ?ангоми ташкил ва истифодаи система?ои иттилоот? барои ?ойгир кардани манбаъ?ои маълумоти таърихи ?арз ва восита?ои ?ифзи система?ои иттилоотии мазкур бо шарти ?атмии такроркунии иттилооти системаи манбаи маълумот аз та??изоти сертификатсияшуда ва таъминоти барномав? истифода намояд;
- дар шартнома?ое, ки бо таъминкунандагони иттилоот ва истифодабарандагони ?исоботи ?арз имзо гардидаанд, ногузирии татби?и шарт?ои муштараки амал? гардонидани тадбир?ои ташкил?, техник? ва талаботи технологии таъмини ?ифзи барномавиро ?ангоми ташаккул ва истифодаи система?ои иттилоот? барои ташкили манбаъ?ои маълумоти таърихи ?арз ва восита?ои ?ифзи система?ои иттилоотии мазкур истифода мегарданд, таъмин намояд;
- андешидани дигар тадбир?ои махф? ниго? доштани иттилоот доир ба субъект?ои таърихи ?арз.
Моддаи 13. Пешбурди Фе?ристи давлатии Бюрои таърихи ?арз
- Фе?ристи давлатии Бюрои таърихи ?арзро ма?оми ваколатдор пеш мебарад.
- Маълумоти Бюрои таърихи дар давоми панч, р?зи кории баъди гирифтани и?озатнома ба Фе?ристи давлатии Бюрои таърихи ?арз ?айд карда мешавад.
Моддаи 14. Ниго?дории ?у??ат?о ва иттилооти Бюрои таърихи ?арз
- Тартиби ниго?дории ?у??ат?о ва иттилооти таърихи ?арзро Бюрои таърихи ?арз муайян мекунад.
- Бюрои таърихи ?арз иттилоотро дар давоми панч, соли пас аз р?зи гирифтани иттилооти охирин ниго? медорад.
- Пас аз гузаштани м??лати ниго?дор? иттилоот оиди таърихи ?арз бо тартиби му?аррарнамудаи ма?оми ваколатдор нобуд карда мешавад.
Моддаи 15. Аз нав ташкил кардан ва бар?ам додани Бюрои таърихи ?арз
- Аз нав ташкил кардан ва бар?ам додани Бюрои таърихи ?арз бо тартиби му?аррарнамудаи санад?ои меъёрии ?у?у?ии ?ум?урии То?икистон нисбати шахсони ?у?у?? мутоби?и хусусият?ои пешбининамудаи моддаи мазкур ба амал бароварда мешавад.
- Дар ?олати аз нав ташкил кардани Бюрои таърихи ?арз таърихи ?арзи дар он ма?фузбуда ба вориси ?у?у?ие, ки дар Фе?ристи давлатии Бюрои таърихи ?арз ба ?айд гирифта шудааст, дода мешавад. Вориси ?у?у?? ??дадор аст, ки дар давоми да? р?зи кории баъди гирифтани таърихи ?арз манбаи ташкилёбии таърихи ?арзро аз ин хусус ого? намуда, дар восита?ои ахбори омма иттилоъ ди?ад.
- Бюрои таърихи ?арз дар ?олати аз нав ташкил ёфтан ва дар сурати ба ?айд гирифта нашудани вориси ?у?у?иаш дар Фе?ристи давлатии Бюрои таърихи ?арз, инчунин дар мавриди бар?ам додан ?у?у? дорад таърихи ?арзи дар даст доштаашро бо ро?и савдои музояда, ки дар он ?у?у?и истисноии иштирок карданро тан?о Бюрои таърихи ?арз дорад, ба фур?ш барорад. Тартиби доир намудани савдоро ма?оми ваколатдор му?аррар мекунад.
Пас аз ан?оми аз нав ташкил кардан ва бар?ам додани Бюрои таърихи ?арз манбаи иттилооти таърихи ?арз дар сурати набудани асос?ои ?онун? барои инти?оли он ба шахсони дигари ?у?у?ие, ки ба фаъолияти Бюрои таърихи ?арз ваколатдор шудаанд, бояд барои нига?дор? ба ма?оми ваколатдор ба м??лати пан? сол дода шавад ва пас аз он бо тартиби му?аррарнамудаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон нобуд карда шаванд.
- ?арори доир намудани савдои музоядаро оид ба фур?ши таърихи ?арз ин?о ?абул менамоянд:
- ма?оми идораи Бюрои таърихи ?арз, ки ма?оми ваколатдор ба он ?у?у?и ?абул намудани ?арори аз нав ташкил кардан ва бар?ам доданро додааст;
- мудире, ки ба тари?и озмун аз тарафи суд таъин шудааст - дар мавриди бар?ам додани Бюрои таърихи ?арз, ба шарте, ки он муфлис эътироф шуда бошад;
- ма?оми ваколатдори давлат? - дар мавриди аз Фе?ристи давлатии Бюрои таърихи ?арз хори? намудани Бюрои таърихи ?арз.
- Ташкилкунандагони савдо вазифадоранд дар давоми се р?зи пас аз ?абули ?арори доир намудани музояда ма?оми ваколатдорро аз макону замон, объекти савдо, нархи ибтидоии он ого? карда, дар восита?ои ахбори омма иттилоъ чоп намоянд.
- ?амаи таърихи ?арз?ои ба фур?ш гузошташуда дар як?ояг? ?амчун лоти ягона ба савдо гузошта мешавад. Нархи ибтидоии лотро ташкилкунандагони савдо муайян менамоянд ва голиби он иштирокчие ?исобида мешавад, ки нархи аз ?ама баландро барои лот пешни?од намудааст.
- Агар дар савдо Бюрои таърихи ?арз иштирок надошта бошад, савдо беэътибор шуморида мешавад. Дар ?олати беэътибор эълон намудани савдо ташкилкунандагони он савдои такрор? таъин менамоянд. Дар савдои такрор? нархи ибтидоии фур?ши лот ба андозаи на кам аз 70 фоизи нархи ибтидоии фур?ши аввалаи он му?аррар карда мешавад ва голиб иштирокчие ?исобида мешавад, ки нархи баландтарро барои лот пешни?од намудааст.
- Агар яке аз тараф?о дар савдо иштирок надошта бошад, савдои такрор? беэътибор ?исобида мешавад. Дар ?олати баргузорнашуда эълон намудани савдои такрор? таърихи ?арзро барои ниго?дор? ба ма?оми ваколатдори давлат? месупоранд, ки минбаъд он дар асоси озмун ба ?ар кадоми Бюрои таърихи ?арз бебозгашт дода мешавад. Тартиби гузаронидани озмунро ма?оми ваколатдори давлатй муайян менамояд.
- Бюрои таърихи ?арз дар давоми сй р?зи пас аз гузаронидан охирин савдо таърихи ?арзро ба голиби савдо меди?ад. Бюрои таърихи ?арз, ки дар савдо голиб омадааст, ??дадор аст дар давоми да? р?зи ба ? додани таърихи ?арз манбаъ?ои ташаккули таърихи ?арзро аз ин хусус ого? карда, дар восита?ои ахбори омма иттилоъ чоп намояд.
БОБИ 4. ?у?у?у ??дадори?ои иштирокчиёни системаи
ташаккули таърихи ?арз ва истифодаи он
Моддаи 16. ?у?у?у ??дадори?ои Бюрои таърихи ?арз
- Бюрои таърихи ?арз ?у?у? дорад:
- дар хусуси пешни?оди иттилоот ва (ё) гирифтани ?исоботи ?арз бо таъминкунандагон ва ё истифодабарандагони иттилоот шартнома бандад;
- аз таъминкунандагони иттилоот тасди?и ризоияти субъекти таърихи ?арзро дар барои ? ва маълумотро доир ба таърихи ?арз талаб намояд;
- бо тартиби муайяннамудаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон бахш?о (филиал?о) ва намояндаги?о кушояд;
- дорои дигар ?у?у??ои муайяннамудаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон ва шартнома?ое бошад, ки мутоби?и ?онуни мазкур баста шудаанд.
- Бюрои таърихи ?арз ??дадор аст:
- таърихи ?арзро ташаккул ди?ад;
- ?ангоми мав?удияти тасди?и гирифтани ризояти субъекти таърихи ?арз ?исоботи ?арзро пешни?од кунад;
- маълумоти таърихи ?арзро, ба истиснои ?олат?ои пешбининамудаи ?онуни мазкур, ошкор накунад;
- ба субъекти таърихи ?арз бо тартиби пешбининамудаи ?уч,ч,ат?ои дохилии Бюрои таърихи ?арз ?исоботи исло?шудаи ?арзро пешни?од намояд;
- аз р?йи аризаи субъекти таърихи ?арз дар бораи манбаи
таъминкунандаи иттилоот, ки иттилооти пешни?однамудааш аз ?ониби субъекти таърихи ?арз мавриди ба?с ?арор гирифтааст, ба вай маълумот пешни?од кунад;
- аз пешни?оди ?исоботи ?арз даст кашад, агар дархост бо риоя нагардидани талаботи му?аррарнамудаи ?онуни мазкур та?ия шуда бошад;
- аз таъминкунандаи иттилооти таърихи ?арз мукаммал ва илова намудани маълумоти воридшудро талаб намояд;
- аз захира?о ва система?ои иттилоот? мутоби?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон истифода кунад;
- харо?оти манбаи ташаккулёбии таърихи ?арзро барои ирсоли иттилот, ки шартномаи пешни?оди иттилоот ва (ё) гирифтани ?исоботи ?арз пешбин? кардааст, ?уброн кунад;
- дигар талаботро, ки ?онунгузории ?ум?урии То?икистон ва (ё) шартномаи пешни?оди иттилоот ва (ё) гирифтани ?исоботи ?арз му?аррар кардааст, риоя намояд.
Моддаи 17. Таъминкунандагони иттилоот
- Таъминкунандагони иттилоот ин?оянд:
- бонк?о, ташкилот?ои маблаггузории хурд, ташкилот?ои молиявии ?айрибонк? (ба гайр аз ломбард?о), ширкат?ои лизинг? (и?орав?);
- шахсони во?е? ё ?у?у?ие, ки ба ?арз мол мефур?шанд ё хизмат
мерасонанд ё м??лати пардохти мол ё хизматрасониро ба таъхир
меандозанд.
- Ич,рои санад?ои меъёрии ?у?у?ии ма?оми ваколатдор оид ба масъалаи фаъолияти Бюрои таърихи ?арз ва ташаккули таърихи ?арз барои таъминкунандагони иттилоот дар мавриде ?атмист, ки ба фаъолияти он?о чун таъминкунандагони иттилоот ?и?ати иштирок дар ташаккул ва ?ифзи манбаи маълумоти таърихи ?арз ало?аманд мебошад.
Моддаи 18. ?у?у?у ??дадори?ои таъминкунандагони иттилоот
- Таъминкунандагони иттилоот ?у?у? доранд:
- аз Бюрои таърихи ?арз талаб намоянд, ки маълумоти
пешни?одшударо мутоби?и му?аррароти ?онуни мазкур ва шарт?ои шартнома истифода баранд;
- мутоби?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон ва (ё) шартнома дар бораи пешни?оди иттилоот ва (ё) гирифтани ?исоботи ?арз дигар ?у?у??о дошта бошанд.
- Таъминкунандагони иттилоот ??дадоранд:
- ризоияти субъекти таърихи ?арзро барои ба Бюрои таърихи ?арз пешни?од кардани маълумот дар бораи ? бигиранд;
- дар бораи пешни?оди иттилоот ва (ё) гирифтани ?исоботи ?арз бо Бюрои таърихи ?арз шартнома банданд;
- аз р?йи шарт?о, ?а?м ва тартиби муайяннамудаи ?онуни мазкур ва шартномаи пешни?оди иттилоот ва (ё) гирифтани ?исоботи ?арз ба Бюрои тарихи ?арз иттилоот пешни?од намоянд;
- ба иттилооте, ки ба Бюрои таърихи ?арз дода шудааст, бо талаби субъекти таърихи ?арз тагйирот ворид намоянд;
- маълумоти мав?ударо оид ба субъекти таърихи ?арз айнан ба Бюрои таърихи ?арз пешни?од намоянд;
- захира ва система?ои иттилоотиро мутоби?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон истифода баранд.
Моддаи 19. Истифодабарандагони ?исоботи ?арз
- Истифодабарандагони ?исоботи ?арз ин?оянд:
- бонк?о, ташкилот?ои маблаггузории хурд, ташкилот?ои молиявии гайрибонк?, ки барои амалиёти бонк? (ба гайр аз ломбард?о), ширкат?ои лизинг? (и?орав?);
- шахсонй во?е? ва ?у?у??, ки ба ?арз мол мефур?шанд ва хизмат мерасонанд ё м??лати пардохти мол ё хизматрасониро ба таъхир меандозанд;
- субъекти таърихи ?арз;
- ма?оми давлат?, ки молу мулки гайриман?улро ба ?айд мегирад;
- суд?ои баррасикунандаи парванда?ои ?иноятии дар исте?солоташон буда, инчунин ма?омоти та??и? ва тафтишоти пешак? аз р?йи парванда?ои ?иноятии дар исте?солоташон буда дар сурати мавч,уд будани и?озати прокурор.
- Шахсони дар сархат?ои якум ва дуюми ?исми якуми моддаи мазкур нишондодашуда пас аз бастани шартномаи пешни?оди иттилоот ё гирифтани ?исоботи ?арз бояд дар Бюрои таърихи ?арз, ?амчун истифодабарандагони ?исоботи ?арз ба ?айд гирифта шаванд.
Моддаи 20. ?у?у? ва ??дадори?ои истифодабарандагони ?исоботи ?арз
- Истифодабарандагони ?исоботи ?арз ?у?у? доранд:
- ?исоботи ?арзро гиранд;
- мутоби?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон дигар ?у?у??о дошта бошанд.
- Истифодабарандагони ?исоботи ?арз ??дадоранд:
- ба Бюрои таърихи ?арз тасди?номаро дар бораи гирифтани ризоияти субъекти таърихи ?арз пешни?од намоянд;
- тагйир ёфтани маълумотеро, ки барояшон ?ангоми чун истифодабарандаи ?исоботи ?арз ?и?ати ба ?айд гирифтан пешни?од гардидааст, хабар ди?анд;
- махф? ниго? доштани ?исоботи ?арзро риоя намуда, иттилооти онро ба шахсони сеюм ошкор накунанд;
- иттилооти ?исоботи ?арзро тан?о барои ма?сад?ои пешбининамудаи ?онуни мазкур истифода баранд;
- бо талаби субъекти таърихи ?арз ?ро аз мазмуни ?исоботи ?арз ого? созанд ё мутоби?и ?оида?ои дохилии истифодабарандаи ?исоботи ?арз нусхаи ?исоботи ?арзро ба ? ди?анд;
- ?а??и хизмати Бюрои таърихи ?арзро барои пешни?оди ?исоботи ?арз пардохт намоянд, ба истиснои ма?оми давлатие, ки ?у?у?и гирифтани иттилооти ?арзро доранд;
- мутоби?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон дигар ??дадори?оро ба зимма гиранд.
Моддаи 21. ?у?у??ои субъекти таърихи ?арз
Субъекти таърихи ?арз ?у?у? дорад:
- барои ташаккули таърихи ?арз ба манбаи ташаккули таърихи ?арз дар бобати пешни?од намудани маълумот дар бораи ? ба Бюрои таърихи ?арз розиг? ди?ад;
- мутоби?и талаботи му?аррарнамудаи ?онуни мазкур дар бораи худ соле як маротиба ройгон ва дигар ва?т бо пардохти маблаг ?исоботи ?арзро гирад;
- ба истифодабарандаи ?исоботи ?арз барои гирифтани ?исоботи ?арз дар бораи худ розиг? ди?ад ва ё нади?ад;
- ?ангоми баррасии дархостномааш барои гирифтани ?арз аз истифодабарандаи ?исоботи ?арз талаб намояд, ки бо ?исоботи ?арз шинос шавад ё мутоби?и ?оида?ои дохилии истифодабарандаи ?исоботи ?арз нусхаи ?исоботи ?арзро, ки истифодабаранда аз Бюрои таърихи ?арз гирифтааст, ди?ад;
- маълумоти ?исоботи ?арзро бо имконияти гирифтани иттилоот доир ба манбаи ташаккули таърихи ?арз мавриди ба?с ?арор ди?ад;
- аз Бюрои таърихи ?арз ?исоботи исло?шудаи ?арзро талаб кунад,
ба шарте ки ?исоботи ?арзи ба истифодабарандаи ?исоботи ?арз пешни?одшуда дар нати?аи амал ё беамалии кормандони Бюрои таърихи ?арз дорои маълумоте бошад, ки ба маълумоти ба Бюрои таърихи ?арз
пешни?однамудаи манбаи иттилоот мувофи?ат накунад;
- барои исло?и маълумоти нодуруст ба манбаи иттилоот муро?иат намояд;
- аз ?онеъ гардониданашудани аризаи ба таърихи ?арз ворид намудани тагйирот аз ?ониби Бюрои таърихи ?арз бо тартиби му?арраршуда шикоят намояд.
БОБИ 5. Пешни?оди иттилоот ба Бюрои таърихи ?арз
Моддаи 22. Шарт?ои умумии пешни?оди иттилоот
ба Бюрои таърихи ?арз
- Таъминкунандагони иттилоот, ки дар сархати якуми моддаи 17 зикр шудаанд, ??дадоранд иттилооти тиб?и ?онуни мазкур му?арраршударо бо розигии субъекти таърихи ?арз ба як Бюрои таърихи ?арз ва ба дигар Бюро?ои таърихи ?арз бошад, бо тартиби ихтиёр? пешни?од кунанд.
Дигар таъминкунандагони иттилооти таърихи ?арз бо ризоияти субъекти таърихи ?арз иттилоотро ба Бюрои таърихи ?арз ихтиёран пешни?од менамоянд.
- Шарт?ои ба Бюрои таърихи ?арз аз ?ониби он?о пешни?од кардани иттилоот ва гирифтани ?исоботи ?арз бо шартнома?ои пешни?оди иттилоот ва (ё) гирифтани ?исоботи ?арз, ки мутоби?и ?амин ?онун баста мешаванд, муайян мегарданд.
- Иттилоотро таъминкунандагон ба Бюрои таърихи ?арз аз тари?и электрон? пешни?од мекунанд. ?олат?ои дар сабти ко?аз? пешни?од намудани иттилоот ба воситаи ?у??ат?ои дохилии Бюрои таърихи ?арз ва шартнома?ое, ки он?о бо таъминкунандагони иттилоот мебанданд, муайян карда мешаванд.
- Иттилооти дар моддаи 23 ?онуни мазкур зикршуда аз тари?и электрон? ё сабти ко?аз? пешни?од карда мешавад. Тартиби онро Бюрои таърихи ?арз муайян менамояд.
- Ризоиятномаи субъект?ои таърихи ?арз барои ба Бюрои таърихи ?арз пешни?од намудани маълумот дар бораи худ бояд аз ?ониби таъминкунандагони иттилоот на камтар аз пан? сол аз р?зи ба Бюрои таърихи ?арз пешни?од гардидани иттилооти охирин дар бораи он?о нига?дор? карда шаванд.
Моддаи 23. Иттилооте, ки ба Бюрои таърихи ?арз пешни?од мегардад
- Иттилооте, ки таъминкунандагон ба Бюрои таърихи ?арз пешни?од мекунанд, бояд ин?оро дар бар гирад:
- мабла?и ?арзи гирифтаи шахс;
- таърихи додани ?арз ва таърихи пардохти он;
- иттилоот дар бораи таркиб ва тарз?ои и?рои ??дадори?о (ба истиснои иттилооте, ки барои нига?дор? дар ?утти?ои сейф, ?евон?о ва уто??ои бонк ?арор доранд);
- дигар маълумот?о тиб?и мувофи?аи тараф?о;
Барои ма?сад?ои ин банд зери маф?уми ?арз амалиёти кредит?, ?арз?, лизинг?, факторинг?, форфейтинг?, ?амчунин ба?исобгирии вексел?о, ??дадори?ои шарт? ва имконпазир ва шарт?ое, ки ба худ хавфи ?арзро доранд, фахмида мешавад.
- Иттилоот дар бораи субъекти таърихи ?арз, шахси во?е? ё
со?ибкори инфирод?, ки мутоби?и талаботи ?исми якуми моддаи мазкур пешни?од мегардад, бояд насаб, ном ва номи падар, санаи таваллуд, ч,ойи исти?омат, ?уч,ч,ати тасди?кунандаи шахсият, ра?ами мушаххаси
андозсупорандаро дар бар гирад.
- Иттилоот дар бораи субъекти таърихи ?арз, шахси ?у?у??, ки мутоби?и талаботи ?исми якуми ?амин модда пешни?од мегардад, бояд ном, шакли ташкилию ?у?у??, ма?алли ?ойгиршав?, ра?ам ва таърихи ба сифати шахси ?у?у?? ба ?айди давлат? гирифта шудан, ра?ами мушаххаси андозсупоранда, насаб, ном ва номи падари ро?барони якум ва ра?ам?ои мушаххаси андозсупорандагонро дар бар гирад.
- Номг?и иттилооте, ки моддаи мазкур пешбин? намудааст,
метавонад бо мувофи?аи байни Бюрои таърихи ?арз ва таъминкунандаи иттилоот дар асоси шартномаи он?о оид ба пешни?оди иттилоот ва (ё) гирифтани ?исоботи ?арз пурра карда шавад, ба шарте, ки ин ба талаботи му?аррарнамудаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон мухолиф набошад.
Моддаи 24. Ба расмият даровардани ризоияти субъекти таърихи ?арз барои пешни?оди иттилоот ва додани ?исоботи ?арз
- Ризоияти субъекти таърихи ?арз барои ба Бюрои таърихи ?арз пешни?од намудани иттилооти марбут ба он ва (ё) барои додани ?исоботи ?арз ба истифодабарандагони ?исоботи ?арз ба тари?и хатт? ба расмият дароварда мешавад.
- Ризоияти субъекти таърихи ?арз - шахси во?е? имкон дорад аз ч,ониби шахси бовариноке, ки дар асоси ваколатнома амал мекунад ва он мутоби?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон му?аррар гардидааст, ба расмият дароварда шавад.
- Барои набудани ризоияти субъекти таърихи ?арз аз он, ки дар борааш маълумот барои ташаккули таърихи ?арз ва ё додани ?исоботи ?арз пешни?од карда мешавад, ?амчунин барои нодуруст ба расмият даровардани он таъминкунандагони иттилоот, истифодабарандагони ?исоботи ?арз, ё шахсони масъули он?о тиб?и тартиби му?аррарнамудаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон ?авобгар мебошанд.
Моддаи 25. Асос ва ма?сад?ои истифодаи иттилоот ва ?исоботи ?арз
- Шартномаи байни иштирокчиёни системаи ташаккули таърихи ?арз ва тасди?и ризоияти субъекти таърихи ?арз барои пешни?од намудани иттилоот ба Бюрои таърихи ?арз асос шуда метавонад.
- Бюрои таърихи ?арз ?у?у? дорад маълумотеро, ки аз таъминкунандагони иттилоот гирифтааст, барои та?лили маркетинг? ва омор? бидуни нишон додани шахсияти субъекти таърихи ?арз истифода барад.
БОБИ 6. Муносибат?ои ташкили таърихи ?арз ва истифодаи он
Моддаи 26. Бастани шартнома ва шарт?ои он
- Бо ма?сади ич,рои ??дадори?ои худ оид ба пешни?оди иттилоот ва гирифтани ?исоботи ?арз таъминкунандагони иттилоот, ки дар ?исми якуми моддаи 17 ?онуни мазкур зикр шудаанд ва истифодабарандагони ?исоботи ?арз, ки дар сархат?ои якум, дуюм ва сеюми ?исми якуми моддаи 19 ?онуни мазкур оварда шудаанд, ??дадоранд, ки бо Бюрои таърихи ?арз дар хусуси пешни?оди иттилоот ва (ё) гирифтани ?исоботи ?арз шартнома?о банданд.
- Шартномаи пешни?оди иттилоот ва ё гирифтани ?исоботи ?арз бояд шарт?ои зеринро дар бар гирад:
- маълумот дар бораи шахсони во?е? ва ?у?у??, со?ибкори инфирод? ё номи пурраи тараф?о, маълумот дар бораи макони зист ё ма?алли ?ойгиршав? ва маълумоти бонк?ои он?о;
- м??лати амали шартнома, асос ва тартиби тагйир додан, ?атъ ва бекор кардани он бо тартиби яктарафа, ?амчунин андозаи ?арима барои риоя накардани ??дадори?ои шартнома;
- гирифтани ризоияти ?атмии субъекти таърихи ?арз барои ба Бюрои таърихи ?арз пешни?од намудани иттилоот дар бораи худ ва (ё) гирифтани ризоияти субъекти таърихи ?арз барои ба истифодабарандагони ?исоботи ?арз пешни?од кардани ?исоботи ?арз дар бораи худ;
- намуд, ?а?м, м??лат (давра ба давра), тартиби пешни?оди иттилооте, ки таърихи ?арзро дар бар мегирад, шарт?ои пардохти пули хизмат?ое, ки тараф?ои шартнома ба ?о меоранд, ?амчунин шарт?ои татби?и муштараки тадбир?ои ташкил?, техник? ва талаботи технолог? барои ?ифзи манбаъ?ои ташаккули таърихи ?арз ва система?ои истифодашавандаи иттилоот;
- ??дадории Бюрои таърихи ?арз дар бобати истифодаи иттилооти пешни?одшаванда, ки ?онуни мазкур пешбин? намудааст;
- ??дадории Бюрои таърихи ?арз дар хусуси риояи реч,аи махф? ниго? доштани ?амаи иттилооти гирифташуда ва ошкор намудани он тан?о аз р?йи асос, шарт?о ва тартиби пешбининамудаи ?онуни мазкур;
- ?ач,ми иттилооте, ки дар ?исоботи ?арз мавч,уд аст ва тартиби
гирифтани он;
- ??дадории истифодабарандаи ?исоботи ?арз барои па?н накардани иттилооте, ки дар ?исоботи ?арз мав?уд аст;
- ?авобгарии тараф?о, аз ?умла ?авобгарии таъминкунандагони иттилоот дар ?олати аз ?ониби он?о ба Бюрои таърихи ?арз пешни?од гардидани иттилооти нодуруст.
- дигар шарт?о бо ризоияти тараф?о.
Моддаи 27. Ба?айдгир? дар Бюрои таърихи ?арз ба сифати истифодабарандаи ?исоботи ?арз
Барои ба ?айд гирифтани истифодабарандагони ?исоботи ?арз дар Бюрои таърихи ?арз пешни?од намудани ?уч,ч,ат?ои зерин зарур аст:
- ариза барои ба?айдгир? дар Бюрои таърихи ?арз;
- нусха?ои тари?и нотариал? тасди?шудаи и?озатнома?о ба ташкилот?о барои машгул шудан ба намуд?ои фаъолияти и?озатдодашуда ки аз ?ониби ма?оми ваколатдор дода шудаанд,;
- нусхаи ша?одатнома дар бораи ба?айдгирии давлат? ба сифати шахси ?у?у?й;
- маълумот дар бораи насаб, ном, номи падар ва вазифа?ои шахсоне, ки барои пешни?оди дархост ба Бюрои таърихи ?арз ваколатдоранд. Дар мавриди зарурат маълумоти мазкур бо имзои ра?амдори электронии ин шахсон тасди? карда мешавад.
Моддаи 2 8. Пешни?оди ?исоботи ?арз
- Барои пешни?оди ?исоботи ?арз ба истифодабарандаи ?исоботи ?арз ин?о асос шуда метавонанд:
- шартномаи пешни?од намудан ва ё гирифтани ?исоботи ?арз;
- ризоияти субъекти таърихи ?арз барои пешни?од кардани ?исоботи ?арз дар бораи худ;
- мувофи?ати истифодабарандагони ?исоботи ?арз ба талаботи пешбининамудаи ?онуни мазкур;
- дархости истифодабарандагони ?исоботи ?арз бо тасди?и ризоияти субъекти таърихи ?арз барои пешни?оди ?исоботи ?арз;
- Бюрои таърихи ?арз дархост?ои пешни?оди ?исоботи ?арз ва ?исобот?ои пешни?одшударо ба ?исоб мегирад.
- Дархостро аз номи истифодабарандаи ?исоботи ?арз шахси махсуси ваколатдори вай, ки барои додани дархост ба Бюрои таърихи ?арз масъул аст, меди?ад ва маълумот доир ба ин шахс дар Фе?ристи давлатии Бюрои таърихи ?арз ниго? дошта мешавад.
- Бюрои таърихи ?арз ?исоботи ?арзро, ки дар бораи субъекти таърихи ?арз аст, дар асоси дархости хатт? ба вай пешни?од мекунад.
- Дар ?исоботи ?арзе, ки ба субъекти таърихи ?арз пешни?од мегардад, бояд оид ба ?амаи далел?ои истифодабарандагони ?исоботи ?арз аз р?йи таърихи ?арзи ?амон субъект маълумот оварда, санаи пешни?од, ном ва маълумоти истифодабарандагони иттилоот нишон дода шавад.
- Бюрои таърихи ?арз ?ангоми пешни?оди ?исоботи ?арз ??дадор аст, ки ?амаи манбаъ?ои ташаккули таърихи ?арз ва санаи гирифтани ин иттилоотро нишон ди?ад.
- ?исоботи ?арз аз р?йи асос, шарт?о ва тартиби пешбининамудаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон пешни?од карда мешавад.
- Бюрои таърихи ?арз барои та?рифи иттилооте, ки аз таъминкунандагони иттилоот гирифта шудааст, тиб?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон ?авобгар мебошад.
Моддаи 29. Пардохти ?а??и хизматрасони барои
пешни?оди иттилоот ва ?исоботи ?арз
Барои хизматрасони?ои Бюрои таърихи ?арз ?а??и хизмат муайян гардида, андозаю тартиби ситонидани он тиб?и шартнома му?аррар мегардад.
БОБИ 7. Му?аррароти хотимавИ
Моддаи 30. Тартиби ?аллу фасли ба?с?о
- Субъекти таърихи ?арз ?у?у? дорад ба Бюрои таърихи ?арз ё таъминкунандагони иттилоот ариза навишта, иттилооти ?исоботи ?арзро мавриди ба?с ?арор дода, пешни?оди иттилооти дурустро талаб намояд. Ба ариза нусхаи ?уч,ч,ат?оро, ки аризади?анда ба он?о даъво дорад, замима кардан мумкин аст.
- Таъминкунандагони иттилоот ё Бюрои таърихи ?арз ??дадоранд, ки дар давоми 15 р?зи кории баъди гирифтани ариза онро баррасИ намоянд.
- Агар та?рифи иттилооте, ки Бюрои таърихи ?арз гирифтааст, бо сабаби хатои техникии таъминкунандагони иттилоот ё Бюрои таърихи ?арз, дар нати?аи амал ё беамалии кормандони он?о сар зада бошад, таъминкунандагони иттилоот ??дадоранд ба Бюрои таърихи ?арз иттилооти дурустро пешни?од намоянд. Бюрои таърихи ?арз ??дадор аст, ки ба истифодабарандагони иттилоот ?исоботи исло?шудаи ?арзро пешни?од карда, харо?оти онро ?уброн намояд.
- Агар иттилооти мавриди ба?с ба маълумоти Бюрои таърихи ?арз ва таъминкунандгони иттилоот мувофи? бошад, таъминкунандаи иттилоот ва (ё) Бюрои таърихи ?арз ба аризади?анда ч,авоб навишта, талаботи онро ?онеъ намегардонад ва манбаи гирифтани маълумоти мавриди ба?сро дар м??лати пешбининамудаи ?исми дуюми моддаи мазкур нишон меди?анд.
- Агар аризади?анда баъди рад гардидани аризааш такроран муро?иат намояд, харо?оти додани ариза барои баррасИ ва ирсоли ?авоби асоснок ба зиммаи аризади?анда вогузор мешавад.
Агар дар та?сими харо?от ихтилоф ба миён ояд, ба?с?о бо тартиби судИ баррасИ карда мешаванд.
Моддаи 31. ?авобгарИ барои риоя накардани ?онуни мазкур
Шахсони во?еИ ва ?у?у?И барои риоя накардани ?онуни мазкур мутоби?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон ба ?авобгарИ кашида мешаванд.
Моддаи 32.Тартиби мавриди амал ?арор додани ?онуни мазкур
?онуни мазкур пас аз интишори расмИ мавриди амал ?арор дода шавад.
Президенти
?ум?урии То?икистон ЭмомалИ Ра?мон
ш.Душанбе
26 марти соли 2009 № 492
? А Р О Р И
МА?ЛИСИ НАМОЯНДАГОНИ
МА?ЛИСИ ОЛИИ ?УМ?УРИИ ТО?ИКИСТОН
Оид ба ?абул кардани ?онуни ?ум?урии То?икистон
"Дар бораи таърихи ?арз (кредит)" дар ?ироати дуюм
Ма?лиси намояндагони Ма?лиси Олии ?ум?урии То?икистон ?арор мекунад:
?онуни ?ум?урии То?икистон "Дар бораи таърихи ?арз (кредит)" дар ?ироати дуюм ?абул карда шавад.
Раиси Ма?лиси намояндагони
Ма?лиси Олии ?ум?урии То?икистон С. Хайруллоев
ш. Душанбе,
25 феврали соли 2009, № 1244
? А Р О Р И
МА?ЛИСИ МИЛЛИИ МА?ЛИСИ ОЛИИ
?УМ?УРИИ ТО?ИКИСТОН
Оид ба ?онуни ?ум?урии То?икистон
"Дар бораи таърихи ?арз (кредит)"
Ма?лиси миллии Ма?лиси Олии ?ум?урии То?икистон ?онуни ?ум?урии То?икистонро "Дар бораи таърихи ?арз (кредит)" баррас? намуда, ?арор мекунад:
?онуни ?ум?урии То?икистон "Дар бораи таърихи ?арз (кредит)" ?онибдор? карда шавад.
Раиси Ма?лиси миллии Ма?лиси
Олии ?ум?урии То?икистон М.Убайдуллоев
ш. Душанбе,
12 марти соли 2009 №604
бобати андешидани чора?ои амалии ?атм? барои дар м??лати
му?арраргардида бартараф кардани камбуди?о;
- ??дадори?ои шарт? ва имконпазир - аккредитив?ои ?уброннашуда, кафолатнома?ои интишорёфта ё тасди?шуда, вексел?о ва замонат?о;
- Фе?ристи ягонаи давлатии таърихи ?арз - ?исми таркибии Бонки
миллии То?икистон, ки тиб?и ?онуни мазкур таъсис ёфта, манбаи
маълумоти асосиро барои пешбурди фаъолияти Бюрои таърихи ?арз, ки аз таърихи ?арзи субъект?ои таърихи ?арз иборат аст, ?амъ меоварад;
- Фе?ристи давлатии Бюрои таърихи ?арз - захира?ои иттилоотии кушод ва дастраси умум, ки дар бораи Бюрои таърихи ?арз маълумот?оеро дар бар мегирад, ки аз ?ониби ма?оми ваколатдор ба он ворид карда шудаанд;
- ма?оми ваколатдор - ма?оме, ки фаъолияти Бюрои таърихи ?арзро танзим ва назорат менамояд;
- амалиёти факторинг? - со?иб шудан ба ?у?у?и аз харидор талаб намудани пардохти арзиши мол (кор, хизматрасон?) бо ?абули таваккали пардохт накардан;
- амалиёти форфейтинг? - и?рои ??дадории ?арзии харидори мол (кор, хизматрасон?) бо ро?и харидани вексел гайр аз ??дадории фур?шанда.
Моддаи 3. Доираи амали ?онуни мазкур
?онуни мазкур муносибат?ои байни Бюрои таърихи ?арз, дигар иштирокчиёни системаи ташаккули таърихи ?арзро, ки дар фаъолияташон дучори хавфи ?арз мегарданд ва субъект?ои таърихи ?арз, инчунин ма?оми ваколатдорро фаро мегирад.
Моддаи 4. ?онунгузории ?ум?урии То?икистон
дар бораи таърихи ?арз
?онунгузории ?ум?урии То?икистон дар бораи таърихи ?арз ба Конститутсияи (Сар?онуни) ?ум?урии То?икистон асос ёфта, аз ?онуни мазкур, дигар санад?ои меъёрии ?у?у?ии ?ум?урии То?икистон ва санад?ои ?у?у?ии байналмилалие, ки он?оро То?икистон эътироф кардааст, иборат мебошад.
Моддаи 5. Принсип?ои ташаккули таърихи ?арз ва истифодаи иттилоот
Ташаккули таърихи ?арз ва истифодаи иттилоот бо назардошти принсип?ои зерин амал? карда мешавад:
- мав?уд будани ризоияти субъекти таърихи ?арз;
- баробарии ?амаи субъект?ои таърихи ?арз;
- истифодаи ма?садноки иттилоот, манбаи маълумоти таърихи ?арз ва низоми иттилоот?;
- махф? ниго? доштани иттилоот;
- таъмини ?ифзи манбаи маълумоти ?арз ва низоми дахлдори система?ои иттилоот?;
- дахлнопазирии ?аёти шахсии ша?рвандон, ?ифзи ?у?у?у озоди?о ва манфиат?ои ?онунии ша?рвандон ва ташкилот?о.
БОБИ 2. Танзим ва назорати фаъолияти Бюрои таърихи ?арз
Моддаи 6. Ма?оме, ки фаъолияти Бюрои таърихи ?арзро танзим ва назорат менамояд
Танзим ва назорати фаъолияти Бюрои таърихи ?арз ва ташаккули таърихи ?арз ба Бонки миллии То?икистон (минбаъд - ма?оми ваколатдор) вогузор мегардад.
Моддаи 7. Сало?ияти ма?оми ваколатдор
Ба сало?ияти ма?оми ваколатдор дохил мешаванд:
- ?абул намудани санад?ои меъёрии ?у?у?? оид ба масъала?ои ташкили фаъолияти Бюрои таърихи ?арз;
- додани и?озатнома барои фаъолияти Бюрои таърихи ?арз мутоби?и талаботи ?онуни ?ум?урии То?икистон "Дар бораи и?озатномади?? ба баъзе намуд?ои фаъолият";
- сан?иши фаъолияти Бюрои таърихи ?арз доир ба риояи талаботи и?озатнома ва санад?ои меъёрии ?у?у?ии ?ум?урии То?икистон;
- пешни?оди амрнома?о ба Бюрои таърихи ?арз оиди бартараф кардани камбуди?ои ошкоргардида дар ич,рои санад?ои ?онунгузории ?ум?урии То?икистон;
- му?аррар кардани му?озот ба Бюрои таърихи ?арз ва шахсони мансабдори он?о;
- таъсис додан ва пешбурди Фе?ристи ягонаи давлатии таърихи ?арз ва фе?ристи давлатии Бюрои таърихи ?арз;
- баррасии муро?иати шахсони во?е? ва ?у?у?? доир ба масъала?ои фаъолияти Бюрои таърихи ?арз.
Моддаи 8. Амрнома ва му?озоти ма?оми ваколатдор
- Дар мавриди риоя накардани талаботи ?онуни мазкур ма?оми ваколатдор ?у?у? дорад оиди бартараф кардани камбуди?ои ошкоргардида ба Бюрои таърихи ?арз амрнома равон кунад.
- Ба сифати му?озот ма?оми ваколатдор ?у?у? дорад чора?ои зеринро истифода барад:
- ?авобгарии маъмур?;
- боздоштани амали ич,озатнома;
- муро?иат кардан ба суд барои бекор кардани и?озатнома.
Моддаи 9. Фе?ристи ягонаи давлатии таърихи ?арз
- Фе?ристи ягонаи давлатии таърихи ?арзро ма?оми ваколатдор метавонад бо ма?асади зерин таъсис ди?ад:
- ?амъ овардан ва ниго? доштани иттилооти таърихи ?арз;
- ?амъ овардан, ниго? доштан ва пешни?од намудани иттилоот ба истифодабарандагон оиди Бюрои таърихи ?арз, ки дар он таърихи ?арзи субъекти мушаххас дар? гардидааст;
- ?амо?ангсозии иттилооти байни Бюрои таърихи ?арз ва ниго?дории мува??атии манбаи маълумоти Бюрои таърихи ?арзи аз нав ташкилёфта ва ё бар?амдодашуда.
- Фе?ристи ягонаи давлатии таърихи ?арз дар мавриди ташаккул ёфтан ?исми муаррифии ?амаи таърихи ?арзро, ки дар ?удуди ?ум?урии То?икистон бар зиммаи Бюрои таърихи ?арз гузошта шудааст, ниго? медорад.
- ?оида?ои пешбурд ва м??лати ниго?дор? кардани иттилоотро дар Фе?ристи ягонаи давлатии таърихи ?арз ма?оми ваколатдор муайян менамояд.
БОБИ 3. Ташкил ва амали гардонидани фаъолияти
Бюрои таърихи ?арз
Моддаи 10. Ташкили Бюрои таърихи ?арз
- Бюрои таърихи ?арз ташкилоти ти?орат? буда, тиб?и тартиби му?аррарнамудаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон фаъолият мекунад.
- Бюрои таърихи ?арз аз ла?заи ?амчун шахси ?у?у?? ба ?айди давлат? гирифтан, гирифтани и?озатнома ва ба Фе?ристи давлатии Бюрои таърихи ?арз ?айд шудан ?у?у?и фаъолият намуданро пайдо мекунад.
- Ягон шахси ?у?у?ие, ки дар ?ум?урии То?икистон ба ?айд гирифта шудааст, ба истиснои шахси ?у?у?ие, ки тиб?и ?онуни мазкур ба сифати Бюрои таърихи ?арз фаъолият дорад, наметавонад дар номг?йи худ ибораи "Бюрои таърихи ?арз"-ро истифода намояд.
Моддаи 11. Намуд?ои фаъолияти Бюрои таърихи ?арз
- Намуд?ои асосии фаъолияти Бюрои таърихи ?арз аз ин?о иборатанд:
- ташаккули таърихи ?арз;
- пешни?од намудани ?исоботи ?арз.
- Ба намуд?ои иловагии фаъолияти Бюрои таърихи ?арз дохил мешаванд:
- хизматрасон? бо тарзи машварат, ки ба ташаккул ва ошкоркунии таърихи ?арз ало?аманд мебошад;
- ба?оди?? ба ?обилияти ?арзпардозии субъект?ои таърихи ?арз дар асоси усули та?иянамудаи он?о;
- та??и?и омор? бе муаррифии субъект?ои таърихи ?арз.
- Бюрои таърихи ?арз ба амалигардонии дигар намуд?ои фаъолияти сохибкор?, ки ?онуни мазкур пешбин? накардааст, ?у?у? надорад.
Моддаи 12. Талабот ба Бюрои таърихи ?арз доир ба ?имоя ва
таъмини нига?дории манбаъ?ои маълумоти таърихи ?арз ва система?ои иттилоотии истифодашаванда
Бюрои таърихи ?арз ??дадор аст, ки дар фаъолияти худ и?рои тадбир?ои зерини ташкил?, техник? ва талаботи технологиро таъмин намояд:
- барои бехатар ?ойгир кардан ва истифода бурдани система?ои иттилоот?, манбаъ?ои маълумоти таърихи ?арз ва дигар ?у??ат?о бино ва техникаи зарур? дошта бошад;
- ?ангоми ташкил ва истифодаи система?ои иттилоот? барои ?ойгир кардани манбаъ?ои маълумоти таърихи ?арз ва восита?ои ?ифзи система?ои иттилоотии мазкур бо шарти ?атмии такроркунии иттилооти системаи манбаи маълумот аз та??изоти сертификатсияшуда ва таъминоти барномав? истифода намояд;
- дар шартнома?ое, ки бо таъминкунандагони иттилоот ва истифодабарандагони ?исоботи ?арз имзо гардидаанд, ногузирии татби?и шарт?ои муштараки амал? гардонидани тадбир?ои ташкил?, техник? ва талаботи технологии таъмини ?ифзи барномавиро ?ангоми ташаккул ва истифодаи система?ои иттилоот? барои ташкили манбаъ?ои маълумоти таърихи ?арз ва восита?ои ?ифзи система?ои иттилоотии мазкур истифода мегарданд, таъмин намояд;
- андешидани дигар тадбир?ои махф? ниго? доштани иттилоот доир ба субъект?ои таърихи ?арз.
Моддаи 13. Пешбурди Фе?ристи давлатии Бюрои таърихи ?арз
- Фе?ристи давлатии Бюрои таърихи ?арзро ма?оми ваколатдор пеш мебарад.
- Маълумоти Бюрои таърихи дар давоми панч, р?зи кории баъди гирифтани и?озатнома ба Фе?ристи давлатии Бюрои таърихи ?арз ?айд карда мешавад.
Моддаи 14. Ниго?дории ?у??ат?о ва иттилооти Бюрои таърихи ?арз
- Тартиби ниго?дории ?у??ат?о ва иттилооти таърихи ?арзро Бюрои таърихи ?арз муайян мекунад.
- Бюрои таърихи ?арз иттилоотро дар давоми панч, соли пас аз р?зи гирифтани иттилооти охирин ниго? медорад.
- Пас аз гузаштани м??лати ниго?дор? иттилоот оиди таърихи ?арз бо тартиби му?аррарнамудаи ма?оми ваколатдор нобуд карда мешавад.
Моддаи 15. Аз нав ташкил кардан ва бар?ам додани Бюрои таърихи ?арз
- Аз нав ташкил кардан ва бар?ам додани Бюрои таърихи ?арз бо тартиби му?аррарнамудаи санад?ои меъёрии ?у?у?ии ?ум?урии То?икистон нисбати шахсони ?у?у?? мутоби?и хусусият?ои пешбининамудаи моддаи мазкур ба амал бароварда мешавад.
- Дар ?олати аз нав ташкил кардани Бюрои таърихи ?арз таърихи ?арзи дар он ма?фузбуда ба вориси ?у?у?ие, ки дар Фе?ристи давлатии Бюрои таърихи ?арз ба ?айд гирифта шудааст, дода мешавад. Вориси ?у?у?? ??дадор аст, ки дар давоми да? р?зи кории баъди гирифтани таърихи ?арз манбаи ташкилёбии таърихи ?арзро аз ин хусус ого? намуда, дар восита?ои ахбори омма иттилоъ ди?ад.
- Бюрои таърихи ?арз дар ?олати аз нав ташкил ёфтан ва дар сурати ба ?айд гирифта нашудани вориси ?у?у?иаш дар Фе?ристи давлатии Бюрои таърихи ?арз, инчунин дар мавриди бар?ам додан ?у?у? дорад таърихи ?арзи дар даст доштаашро бо ро?и савдои музояда, ки дар он ?у?у?и истисноии иштирок карданро тан?о Бюрои таърихи ?арз дорад, ба фур?ш барорад. Тартиби доир намудани савдоро ма?оми ваколатдор му?аррар мекунад.
Пас аз ан?оми аз нав ташкил кардан ва бар?ам додани Бюрои таърихи ?арз манбаи иттилооти таърихи ?арз дар сурати набудани асос?ои ?онун? барои инти?оли он ба шахсони дигари ?у?у?ие, ки ба фаъолияти Бюрои таърихи ?арз ваколатдор шудаанд, бояд барои нига?дор? ба ма?оми ваколатдор ба м??лати пан? сол дода шавад ва пас аз он бо тартиби му?аррарнамудаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон нобуд карда шаванд.
- ?арори доир намудани савдои музоядаро оид ба фур?ши таърихи ?арз ин?о ?абул менамоянд:
- ма?оми идораи Бюрои таърихи ?арз, ки ма?оми ваколатдор ба он ?у?у?и ?абул намудани ?арори аз нав ташкил кардан ва бар?ам доданро додааст;
- мудире, ки ба тари?и озмун аз тарафи суд таъин шудааст - дар мавриди бар?ам додани Бюрои таърихи ?арз, ба шарте, ки он муфлис эътироф шуда бошад;
- ма?оми ваколатдори давлат? - дар мавриди аз Фе?ристи давлатии Бюрои таърихи ?арз хори? намудани Бюрои таърихи ?арз.
- Ташкилкунандагони савдо вазифадоранд дар давоми се р?зи пас аз ?абули ?арори доир намудани музояда ма?оми ваколатдорро аз макону замон, объекти савдо, нархи ибтидоии он ого? карда, дар восита?ои ахбори омма иттилоъ чоп намоянд.
- ?амаи таърихи ?арз?ои ба фур?ш гузошташуда дар як?ояг? ?амчун лоти ягона ба савдо гузошта мешавад. Нархи ибтидоии лотро ташкилкунандагони савдо муайян менамоянд ва голиби он иштирокчие ?исобида мешавад, ки нархи аз ?ама баландро барои лот пешни?од намудааст.
- Агар дар савдо Бюрои таърихи ?арз иштирок надошта бошад, савдо беэътибор шуморида мешавад. Дар ?олати беэътибор эълон намудани савдо ташкилкунандагони он савдои такрор? таъин менамоянд. Дар савдои такрор? нархи ибтидоии фур?ши лот ба андозаи на кам аз 70 фоизи нархи ибтидоии фур?ши аввалаи он му?аррар карда мешавад ва голиб иштирокчие ?исобида мешавад, ки нархи баландтарро барои лот пешни?од намудааст.
- Агар яке аз тараф?о дар савдо иштирок надошта бошад, савдои такрор? беэътибор ?исобида мешавад. Дар ?олати баргузорнашуда эълон намудани савдои такрор? таърихи ?арзро барои ниго?дор? ба ма?оми ваколатдори давлат? месупоранд, ки минбаъд он дар асоси озмун ба ?ар кадоми Бюрои таърихи ?арз бебозгашт дода мешавад. Тартиби гузаронидани озмунро ма?оми ваколатдори давлатй муайян менамояд.
- Бюрои таърихи ?арз дар давоми сй р?зи пас аз гузаронидан охирин савдо таърихи ?арзро ба голиби савдо меди?ад. Бюрои таърихи ?арз, ки дар савдо голиб омадааст, ??дадор аст дар давоми да? р?зи ба ? додани таърихи ?арз манбаъ?ои ташаккули таърихи ?арзро аз ин хусус ого? карда, дар восита?ои ахбори омма иттилоъ чоп намояд.
БОБИ 4. ?у?у?у ??дадори?ои иштирокчиёни системаи
ташаккули таърихи ?арз ва истифодаи он
Моддаи 16. ?у?у?у ??дадори?ои Бюрои таърихи ?арз
- Бюрои таърихи ?арз ?у?у? дорад:
- дар хусуси пешни?оди иттилоот ва (ё) гирифтани ?исоботи ?арз бо таъминкунандагон ва ё истифодабарандагони иттилоот шартнома бандад;
- аз таъминкунандагони иттилоот тасди?и ризоияти субъекти таърихи ?арзро дар барои ? ва маълумотро доир ба таърихи ?арз талаб намояд;
- бо тартиби муайяннамудаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон бахш?о (филиал?о) ва намояндаги?о кушояд;
- дорои дигар ?у?у??ои муайяннамудаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон ва шартнома?ое бошад, ки мутоби?и ?онуни мазкур баста шудаанд.
- Бюрои таърихи ?арз ??дадор аст:
- таърихи ?арзро ташаккул ди?ад;
- ?ангоми мав?удияти тасди?и гирифтани ризояти субъекти таърихи ?арз ?исоботи ?арзро пешни?од кунад;
- маълумоти таърихи ?арзро, ба истиснои ?олат?ои пешбининамудаи ?онуни мазкур, ошкор накунад;
- ба субъекти таърихи ?арз бо тартиби пешбининамудаи ?уч,ч,ат?ои дохилии Бюрои таърихи ?арз ?исоботи исло?шудаи ?арзро пешни?од намояд;
- аз р?йи аризаи субъекти таърихи ?арз дар бораи манбаи
таъминкунандаи иттилоот, ки иттилооти пешни?однамудааш аз ?ониби субъекти таърихи ?арз мавриди ба?с ?арор гирифтааст, ба вай маълумот пешни?од кунад;
- аз пешни?оди ?исоботи ?арз даст кашад, агар дархост бо риоя нагардидани талаботи му?аррарнамудаи ?онуни мазкур та?ия шуда бошад;
- аз таъминкунандаи иттилооти таърихи ?арз мукаммал ва илова намудани маълумоти воридшудро талаб намояд;
- аз захира?о ва система?ои иттилоот? мутоби?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон истифода кунад;
- харо?оти манбаи ташаккулёбии таърихи ?арзро барои ирсоли иттилот, ки шартномаи пешни?оди иттилоот ва (ё) гирифтани ?исоботи ?арз пешбин? кардааст, ?уброн кунад;
- дигар талаботро, ки ?онунгузории ?ум?урии То?икистон ва (ё) шартномаи пешни?оди иттилоот ва (ё) гирифтани ?исоботи ?арз му?аррар кардааст, риоя намояд.
Моддаи 17. Таъминкунандагони иттилоот
- Таъминкунандагони иттилоот ин?оянд:
- бонк?о, ташкилот?ои маблаггузории хурд, ташкилот?ои молиявии ?айрибонк? (ба гайр аз ломбард?о), ширкат?ои лизинг? (и?орав?);
- шахсони во?е? ё ?у?у?ие, ки ба ?арз мол мефур?шанд ё хизмат
мерасонанд ё м??лати пардохти мол ё хизматрасониро ба таъхир
меандозанд.
- Ич,рои санад?ои меъёрии ?у?у?ии ма?оми ваколатдор оид ба масъалаи фаъолияти Бюрои таърихи ?арз ва ташаккули таърихи ?арз барои таъминкунандагони иттилоот дар мавриде ?атмист, ки ба фаъолияти он?о чун таъминкунандагони иттилоот ?и?ати иштирок дар ташаккул ва ?ифзи манбаи маълумоти таърихи ?арз ало?аманд мебошад.
Моддаи 18. ?у?у?у ??дадори?ои таъминкунандагони иттилоот
- Таъминкунандагони иттилоот ?у?у? доранд:
- аз Бюрои таърихи ?арз талаб намоянд, ки маълумоти
пешни?одшударо мутоби?и му?аррароти ?онуни мазкур ва шарт?ои шартнома истифода баранд;
- мутоби?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон ва (ё) шартнома дар бораи пешни?оди иттилоот ва (ё) гирифтани ?исоботи ?арз дигар ?у?у??о дошта бошанд.
- Таъминкунандагони иттилоот ??дадоранд:
- ризоияти субъекти таърихи ?арзро барои ба Бюрои таърихи ?арз пешни?од кардани маълумот дар бораи ? бигиранд;
- дар бораи пешни?оди иттилоот ва (ё) гирифтани ?исоботи ?арз бо Бюрои таърихи ?арз шартнома банданд;
- аз р?йи шарт?о, ?а?м ва тартиби муайяннамудаи ?онуни мазкур ва шартномаи пешни?оди иттилоот ва (ё) гирифтани ?исоботи ?арз ба Бюрои тарихи ?арз иттилоот пешни?од намоянд;
- ба иттилооте, ки ба Бюрои таърихи ?арз дода шудааст, бо талаби субъекти таърихи ?арз тагйирот ворид намоянд;
- маълумоти мав?ударо оид ба субъекти таърихи ?арз айнан ба Бюрои таърихи ?арз пешни?од намоянд;
- захира ва система?ои иттилоотиро мутоби?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон истифода баранд.
Моддаи 19. Истифодабарандагони ?исоботи ?арз
- Истифодабарандагони ?исоботи ?арз ин?оянд:
- бонк?о, ташкилот?ои маблаггузории хурд, ташкилот?ои молиявии гайрибонк?, ки барои амалиёти бонк? (ба гайр аз ломбард?о), ширкат?ои лизинг? (и?орав?);
- шахсонй во?е? ва ?у?у??, ки ба ?арз мол мефур?шанд ва хизмат мерасонанд ё м??лати пардохти мол ё хизматрасониро ба таъхир меандозанд;
- субъекти таърихи ?арз;
- ма?оми давлат?, ки молу мулки гайриман?улро ба ?айд мегирад;
- суд?ои баррасикунандаи парванда?ои ?иноятии дар исте?солоташон буда, инчунин ма?омоти та??и? ва тафтишоти пешак? аз р?йи парванда?ои ?иноятии дар исте?солоташон буда дар сурати мавч,уд будани и?озати прокурор.
- Шахсони дар сархат?ои якум ва дуюми ?исми якуми моддаи мазкур нишондодашуда пас аз бастани шартномаи пешни?оди иттилоот ё гирифтани ?исоботи ?арз бояд дар Бюрои таърихи ?арз, ?амчун истифодабарандагони ?исоботи ?арз ба ?айд гирифта шаванд.
Моддаи 20. ?у?у? ва ??дадори?ои истифодабарандагони ?исоботи ?арз
- Истифодабарандагони ?исоботи ?арз ?у?у? доранд:
- ?исоботи ?арзро гиранд;
- мутоби?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон дигар ?у?у??о дошта бошанд.
- Истифодабарандагони ?исоботи ?арз ??дадоранд:
- ба Бюрои таърихи ?арз тасди?номаро дар бораи гирифтани ризоияти субъекти таърихи ?арз пешни?од намоянд;
- тагйир ёфтани маълумотеро, ки барояшон ?ангоми чун истифодабарандаи ?исоботи ?арз ?и?ати ба ?айд гирифтан пешни?од гардидааст, хабар ди?анд;
- махф? ниго? доштани ?исоботи ?арзро риоя намуда, иттилооти онро ба шахсони сеюм ошкор накунанд;
- иттилооти ?исоботи ?арзро тан?о барои ма?сад?ои пешбининамудаи ?онуни мазкур истифода баранд;
- бо талаби субъекти таърихи ?арз ?ро аз мазмуни ?исоботи ?арз ого? созанд ё мутоби?и ?оида?ои дохилии истифодабарандаи ?исоботи ?арз нусхаи ?исоботи ?арзро ба ? ди?анд;
- ?а??и хизмати Бюрои таърихи ?арзро барои пешни?оди ?исоботи ?арз пардохт намоянд, ба истиснои ма?оми давлатие, ки ?у?у?и гирифтани иттилооти ?арзро доранд;
- мутоби?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон дигар ??дадори?оро ба зимма гиранд.
Моддаи 21. ?у?у??ои субъекти таърихи ?арз
Субъекти таърихи ?арз ?у?у? дорад:
- барои ташаккули таърихи ?арз ба манбаи ташаккули таърихи ?арз дар бобати пешни?од намудани маълумот дар бораи ? ба Бюрои таърихи ?арз розиг? ди?ад;
- мутоби?и талаботи му?аррарнамудаи ?онуни мазкур дар бораи худ соле як маротиба ройгон ва дигар ва?т бо пардохти маблаг ?исоботи ?арзро гирад;
- ба истифодабарандаи ?исоботи ?арз барои гирифтани ?исоботи ?арз дар бораи худ розиг? ди?ад ва ё нади?ад;
- ?ангоми баррасии дархостномааш барои гирифтани ?арз аз истифодабарандаи ?исоботи ?арз талаб намояд, ки бо ?исоботи ?арз шинос шавад ё мутоби?и ?оида?ои дохилии истифодабарандаи ?исоботи ?арз нусхаи ?исоботи ?арзро, ки истифодабаранда аз Бюрои таърихи ?арз гирифтааст, ди?ад;
- маълумоти ?исоботи ?арзро бо имконияти гирифтани иттилоот доир ба манбаи ташаккули таърихи ?арз мавриди ба?с ?арор ди?ад;
- аз Бюрои таърихи ?арз ?исоботи исло?шудаи ?арзро талаб кунад,
ба шарте ки ?исоботи ?арзи ба истифодабарандаи ?исоботи ?арз пешни?одшуда дар нати?аи амал ё беамалии кормандони Бюрои таърихи ?арз дорои маълумоте бошад, ки ба маълумоти ба Бюрои таърихи ?арз
пешни?однамудаи манбаи иттилоот мувофи?ат накунад;
- барои исло?и маълумоти нодуруст ба манбаи иттилоот муро?иат намояд;
- аз ?онеъ гардониданашудани аризаи ба таърихи ?арз ворид намудани тагйирот аз ?ониби Бюрои таърихи ?арз бо тартиби му?арраршуда шикоят намояд.
БОБИ 5. Пешни?оди иттилоот ба Бюрои таърихи ?арз
Моддаи 22. Шарт?ои умумии пешни?оди иттилоот
ба Бюрои таърихи ?арз
- Таъминкунандагони иттилоот, ки дар сархати якуми моддаи 17 зикр шудаанд, ??дадоранд иттилооти тиб?и ?онуни мазкур му?арраршударо бо розигии субъекти таърихи ?арз ба як Бюрои таърихи ?арз ва ба дигар Бюро?ои таърихи ?арз бошад, бо тартиби ихтиёр? пешни?од кунанд.
Дигар таъминкунандагони иттилооти таърихи ?арз бо ризоияти субъекти таърихи ?арз иттилоотро ба Бюрои таърихи ?арз ихтиёран пешни?од менамоянд.
- Шарт?ои ба Бюрои таърихи ?арз аз ?ониби он?о пешни?од кардани иттилоот ва гирифтани ?исоботи ?арз бо шартнома?ои пешни?оди иттилоот ва (ё) гирифтани ?исоботи ?арз, ки мутоби?и ?амин ?онун баста мешаванд, муайян мегарданд.
- Иттилоотро таъминкунандагон ба Бюрои таърихи ?арз аз тари?и электрон? пешни?од мекунанд. ?олат?ои дар сабти ко?аз? пешни?од намудани иттилоот ба воситаи ?у??ат?ои дохилии Бюрои таърихи ?арз ва шартнома?ое, ки он?о бо таъминкунандагони иттилоот мебанданд, муайян карда мешаванд.
- Иттилооти дар моддаи 23 ?онуни мазкур зикршуда аз тари?и электрон? ё сабти ко?аз? пешни?од карда мешавад. Тартиби онро Бюрои таърихи ?арз муайян менамояд.
- Ризоиятномаи субъект?ои таърихи ?арз барои ба Бюрои таърихи ?арз пешни?од намудани маълумот дар бораи худ бояд аз ?ониби таъминкунандагони иттилоот на камтар аз пан? сол аз р?зи ба Бюрои таърихи ?арз пешни?од гардидани иттилооти охирин дар бораи он?о нига?дор? карда шаванд.
Моддаи 23. Иттилооте, ки ба Бюрои таърихи ?арз пешни?од мегардад
- Иттилооте, ки таъминкунандагон ба Бюрои таърихи ?арз пешни?од мекунанд, бояд ин?оро дар бар гирад:
- мабла?и ?арзи гирифтаи шахс;
- таърихи додани ?арз ва таърихи пардохти он;
- иттилоот дар бораи таркиб ва тарз?ои и?рои ??дадори?о (ба истиснои иттилооте, ки барои нига?дор? дар ?утти?ои сейф, ?евон?о ва уто??ои бонк ?арор доранд);
- дигар маълумот?о тиб?и мувофи?аи тараф?о;
Барои ма?сад?ои ин банд зери маф?уми ?арз амалиёти кредит?, ?арз?, лизинг?, факторинг?, форфейтинг?, ?амчунин ба?исобгирии вексел?о, ??дадори?ои шарт? ва имконпазир ва шарт?ое, ки ба худ хавфи ?арзро доранд, фахмида мешавад.
- Иттилоот дар бораи субъекти таърихи ?арз, шахси во?е? ё
со?ибкори инфирод?, ки мутоби?и талаботи ?исми якуми моддаи мазкур пешни?од мегардад, бояд насаб, ном ва номи падар, санаи таваллуд, ч,ойи исти?омат, ?уч,ч,ати тасди?кунандаи шахсият, ра?ами мушаххаси
андозсупорандаро дар бар гирад.
- Иттилоот дар бораи субъекти таърихи ?арз, шахси ?у?у??, ки мутоби?и талаботи ?исми якуми ?амин модда пешни?од мегардад, бояд ном, шакли ташкилию ?у?у??, ма?алли ?ойгиршав?, ра?ам ва таърихи ба сифати шахси ?у?у?? ба ?айди давлат? гирифта шудан, ра?ами мушаххаси андозсупоранда, насаб, ном ва номи падари ро?барони якум ва ра?ам?ои мушаххаси андозсупорандагонро дар бар гирад.
- Номг?и иттилооте, ки моддаи мазкур пешбин? намудааст,
метавонад бо мувофи?аи байни Бюрои таърихи ?арз ва таъминкунандаи иттилоот дар асоси шартномаи он?о оид ба пешни?оди иттилоот ва (ё) гирифтани ?исоботи ?арз пурра карда шавад, ба шарте, ки ин ба талаботи му?аррарнамудаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон мухолиф набошад.
Моддаи 24. Ба расмият даровардани ризоияти субъекти таърихи ?арз барои пешни?оди иттилоот ва додани ?исоботи ?арз
- Ризоияти субъекти таърихи ?арз барои ба Бюрои таърихи ?арз пешни?од намудани иттилооти марбут ба он ва (ё) барои додани ?исоботи ?арз ба истифодабарандагони ?исоботи ?арз ба тари?и хатт? ба расмият дароварда мешавад.
- Ризоияти субъекти таърихи ?арз - шахси во?е? имкон дорад аз ч,ониби шахси бовариноке, ки дар асоси ваколатнома амал мекунад ва он мутоби?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон му?аррар гардидааст, ба расмият дароварда шавад.
- Барои набудани ризоияти субъекти таърихи ?арз аз он, ки дар борааш маълумот барои ташаккули таърихи ?арз ва ё додани ?исоботи ?арз пешни?од карда мешавад, ?амчунин барои нодуруст ба расмият даровардани он таъминкунандагони иттилоот, истифодабарандагони ?исоботи ?арз, ё шахсони масъули он?о тиб?и тартиби му?аррарнамудаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон ?авобгар мебошанд.
Моддаи 25. Асос ва ма?сад?ои истифодаи иттилоот ва ?исоботи ?арз
- Шартномаи байни иштирокчиёни системаи ташаккули таърихи ?арз ва тасди?и ризоияти субъекти таърихи ?арз барои пешни?од намудани иттилоот ба Бюрои таърихи ?арз асос шуда метавонад.
- Бюрои таърихи ?арз ?у?у? дорад маълумотеро, ки аз таъминкунандагони иттилоот гирифтааст, барои та?лили маркетинг? ва омор? бидуни нишон додани шахсияти субъекти таърихи ?арз истифода барад.
БОБИ 6. Муносибат?ои ташкили таърихи ?арз ва истифодаи он
Моддаи 26. Бастани шартнома ва шарт?ои он
- Бо ма?сади ич,рои ??дадори?ои худ оид ба пешни?оди иттилоот ва гирифтани ?исоботи ?арз таъминкунандагони иттилоот, ки дар ?исми якуми моддаи 17 ?онуни мазкур зикр шудаанд ва истифодабарандагони ?исоботи ?арз, ки дар сархат?ои якум, дуюм ва сеюми ?исми якуми моддаи 19 ?онуни мазкур оварда шудаанд, ??дадоранд, ки бо Бюрои таърихи ?арз дар хусуси пешни?оди иттилоот ва (ё) гирифтани ?исоботи ?арз шартнома?о банданд.
- Шартномаи пешни?оди иттилоот ва ё гирифтани ?исоботи ?арз бояд шарт?ои зеринро дар бар гирад:
- маълумот дар бораи шахсони во?е? ва ?у?у??, со?ибкори инфирод? ё номи пурраи тараф?о, маълумот дар бораи макони зист ё ма?алли ?ойгиршав? ва маълумоти бонк?ои он?о;
- м??лати амали шартнома, асос ва тартиби тагйир додан, ?атъ ва бекор кардани он бо тартиби яктарафа, ?амчунин андозаи ?арима барои риоя накардани ??дадори?ои шартнома;
- гирифтани ризоияти ?атмии субъекти таърихи ?арз барои ба Бюрои таърихи ?арз пешни?од намудани иттилоот дар бораи худ ва (ё) гирифтани ризоияти субъекти таърихи ?арз барои ба истифодабарандагони ?исоботи ?арз пешни?од кардани ?исоботи ?арз дар бораи худ;
- намуд, ?а?м, м??лат (давра ба давра), тартиби пешни?оди иттилооте, ки таърихи ?арзро дар бар мегирад, шарт?ои пардохти пули хизмат?ое, ки тараф?ои шартнома ба ?о меоранд, ?амчунин шарт?ои татби?и муштараки тадбир?ои ташкил?, техник? ва талаботи технолог? барои ?ифзи манбаъ?ои ташаккули таърихи ?арз ва система?ои истифодашавандаи иттилоот;
- ??дадории Бюрои таърихи ?арз дар бобати истифодаи иттилооти пешни?одшаванда, ки ?онуни мазкур пешбин? намудааст;
- ??дадории Бюрои таърихи ?арз дар хусуси риояи реч,аи махф? ниго? доштани ?амаи иттилооти гирифташуда ва ошкор намудани он тан?о аз р?йи асос, шарт?о ва тартиби пешбининамудаи ?онуни мазкур;
- ?ач,ми иттилооте, ки дар ?исоботи ?арз мавч,уд аст ва тартиби
гирифтани он;
- ??дадории истифодабарандаи ?исоботи ?арз барои па?н накардани иттилооте, ки дар ?исоботи ?арз мав?уд аст;
- ?авобгарии тараф?о, аз ?умла ?авобгарии таъминкунандагони иттилоот дар ?олати аз ?ониби он?о ба Бюрои таърихи ?арз пешни?од гардидани иттилооти нодуруст.
- дигар шарт?о бо ризоияти тараф?о.
Моддаи 27. Ба?айдгир? дар Бюрои таърихи ?арз ба сифати истифодабарандаи ?исоботи ?арз
Барои ба ?айд гирифтани истифодабарандагони ?исоботи ?арз дар Бюрои таърихи ?арз пешни?од намудани ?уч,ч,ат?ои зерин зарур аст:
- ариза барои ба?айдгир? дар Бюрои таърихи ?арз;
- нусха?ои тари?и нотариал? тасди?шудаи и?озатнома?о ба ташкилот?о барои машгул шудан ба намуд?ои фаъолияти и?озатдодашуда ки аз ?ониби ма?оми ваколатдор дода шудаанд,;
- нусхаи ша?одатнома дар бораи ба?айдгирии давлат? ба сифати шахси ?у?у?й;
- маълумот дар бораи насаб, ном, номи падар ва вазифа?ои шахсоне, ки барои пешни?оди дархост ба Бюрои таърихи ?арз ваколатдоранд. Дар мавриди зарурат маълумоти мазкур бо имзои ра?амдори электронии ин шахсон тасди? карда мешавад.
Моддаи 2 8. Пешни?оди ?исоботи ?арз
- Барои пешни?оди ?исоботи ?арз ба истифодабарандаи ?исоботи ?арз ин?о асос шуда метавонанд:
- шартномаи пешни?од намудан ва ё гирифтани ?исоботи ?арз;
- ризоияти субъекти таърихи ?арз барои пешни?од кардани ?исоботи ?арз дар бораи худ;
- мувофи?ати истифодабарандагони ?исоботи ?арз ба талаботи пешбининамудаи ?онуни мазкур;
- дархости истифодабарандагони ?исоботи ?арз бо тасди?и ризоияти субъекти таърихи ?арз барои пешни?оди ?исоботи ?арз;
- Бюрои таърихи ?арз дархост?ои пешни?оди ?исоботи ?арз ва ?исобот?ои пешни?одшударо ба ?исоб мегирад.
- Дархостро аз номи истифодабарандаи ?исоботи ?арз шахси махсуси ваколатдори вай, ки барои додани дархост ба Бюрои таърихи ?арз масъул аст, меди?ад ва маълумот доир ба ин шахс дар Фе?ристи давлатии Бюрои таърихи ?арз ниго? дошта мешавад.
- Бюрои таърихи ?арз ?исоботи ?арзро, ки дар бораи субъекти таърихи ?арз аст, дар асоси дархости хатт? ба вай пешни?од мекунад.
- Дар ?исоботи ?арзе, ки ба субъекти таърихи ?арз пешни?од мегардад, бояд оид ба ?амаи далел?ои истифодабарандагони ?исоботи ?арз аз р?йи таърихи ?арзи ?амон субъект маълумот оварда, санаи пешни?од, ном ва маълумоти истифодабарандагони иттилоот нишон дода шавад.
- Бюрои таърихи ?арз ?ангоми пешни?оди ?исоботи ?арз ??дадор аст, ки ?амаи манбаъ?ои ташаккули таърихи ?арз ва санаи гирифтани ин иттилоотро нишон ди?ад.
- ?исоботи ?арз аз р?йи асос, шарт?о ва тартиби пешбининамудаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон пешни?од карда мешавад.
- Бюрои таърихи ?арз барои та?рифи иттилооте, ки аз таъминкунандагони иттилоот гирифта шудааст, тиб?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон ?авобгар мебошад.
Моддаи 29. Пардохти ?а??и хизматрасони барои
пешни?оди иттилоот ва ?исоботи ?арз
Барои хизматрасони?ои Бюрои таърихи ?арз ?а??и хизмат муайян гардида, андозаю тартиби ситонидани он тиб?и шартнома му?аррар мегардад.
БОБИ 7. Му?аррароти хотимавИ
Моддаи 30. Тартиби ?аллу фасли ба?с?о
- Субъекти таърихи ?арз ?у?у? дорад ба Бюрои таърихи ?арз ё таъминкунандагони иттилоот ариза навишта, иттилооти ?исоботи ?арзро мавриди ба?с ?арор дода, пешни?оди иттилооти дурустро талаб намояд. Ба ариза нусхаи ?уч,ч,ат?оро, ки аризади?анда ба он?о даъво дорад, замима кардан мумкин аст.
- Таъминкунандагони иттилоот ё Бюрои таърихи ?арз ??дадоранд, ки дар давоми 15 р?зи кории баъди гирифтани ариза онро баррасИ намоянд.
- Агар та?рифи иттилооте, ки Бюрои таърихи ?арз гирифтааст, бо сабаби хатои техникии таъминкунандагони иттилоот ё Бюрои таърихи ?арз, дар нати?аи амал ё беамалии кормандони он?о сар зада бошад, таъминкунандагони иттилоот ??дадоранд ба Бюрои таърихи ?арз иттилооти дурустро пешни?од намоянд. Бюрои таърихи ?арз ??дадор аст, ки ба истифодабарандагони иттилоот ?исоботи исло?шудаи ?арзро пешни?од карда, харо?оти онро ?уброн намояд.
- Агар иттилооти мавриди ба?с ба маълумоти Бюрои таърихи ?арз ва таъминкунандгони иттилоот мувофи? бошад, таъминкунандаи иттилоот ва (ё) Бюрои таърихи ?арз ба аризади?анда ч,авоб навишта, талаботи онро ?онеъ намегардонад ва манбаи гирифтани маълумоти мавриди ба?сро дар м??лати пешбининамудаи ?исми дуюми моддаи мазкур нишон меди?анд.
- Агар аризади?анда баъди рад гардидани аризааш такроран муро?иат намояд, харо?оти додани ариза барои барраси ва ирсоли ?авоби асоснок ба зиммаи аризади?анда вогузор мешавад.
Агар дар та?сими харо?от ихтилоф ба миён ояд, ба?с?о бо тартиби суди барраси карда мешаванд.
Моддаи 31. ?авобгарИ барои риоя накардани ?онуни мазкур
Шахсони во?еИ ва ?у?у?И барои риоя накардани ?онуни мазкур мутоби?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон ба ?авобгарИ кашида мешаванд.
Моддаи 32.Тартиби мавриди амал ?арор додани ?онуни мазкур
?онуни мазкур пас аз интишори расми мавриди амал ?арор дода шавад.
Президенти
?ум?урии То?икистон Эмомали Ра?мон
ш.Душанбе
26 марти соли 2009 № 492
? А Р О Р И
МА?ЛИСИ НАМОЯНДАГОНИ
МА?ЛИСИ ОЛИИ ?УМ?УРИИ ТО?ИКИСТОН
Оид ба ?абул кардани ?онуни ?ум?урии То?икистон
"Дар бораи таърихи ?арз (кредит)" дар ?ироати дуюм
Ма?лиси намояндагони Ма?лиси Олии ?ум?урии То?икистон ?арор мекунад:
?онуни ?ум?урии То?икистон "Дар бораи таърихи ?арз (кредит)" дар ?ироати дуюм ?абул карда шавад.
Раиси Ма?лиси намояндагони
Ма?лиси Олии ?ум?урии То?икистон С. Хайруллоев
ш. Душанбе,
25 феврали соли 2009, № 1244
? А Р О Р И
МА?ЛИСИ МИЛЛИИ МА?ЛИСИ ОЛИИ
?УМ?УРИИ ТО?ИКИСТОН
Оид ба ?онуни ?ум?урии То?икистон
"Дар бораи таърихи ?арз (кредит)"
Ма?лиси миллии Ма?лиси Олии ?ум?урии То?икистон ?онуни ?ум?урии То?икистонро "Дар бораи таърихи ?арз (кредит)" баррас? намуда, ?арор мекунад:
?онуни ?ум?урии То?икистон "Дар бораи таърихи ?арз (кредит)" ?онибдор? карда шавад.
Раиси Ма?лиси миллии Ма?лиси
Олии ?ум?урии То?икистон М.Убайдуллоев
ш. Душанбе,
12 марти соли 2009 №604
Просмотр: 2026