Дата: 2015-10-12
6.1. Тавсифи сохтори идоракун?.
Накша:
1.Мохият ва мазмуни сохтор?ои ташкилии идоракуни
2.Шарт ва усул?ои тархрезии сохтор?ои ташкилии идоракуни
3.Шакл?ои асосии сохтор?ои ташкилии идоракуни
Маф?уми калимаи «сохтор» бо «структура»-и забони лотини ?аммаъно буда, мазмуни «тартибот», «аълока», ё худ «чойгиршави»-ро дорад.
Сохтори ин ё он объектро ?амчун шакли муайяни мувофи?кунонии ?исм?ои ало?ида ва ё ?амчун тартиботи кули ало?а?ои байни ин ?исм?о номидан мумкин аст.
Вобаста аз маф?уме, ки дар боло ?айд кардем сохтори идоракунии ташкилот гуфта, кули тартиботи орган?ои ало?идаи идоракуниро, ки дар робита бо итоаткунандагон ва итти?оди бахш?ои комуникатсиони мебошанд, меноманд.
Дар ?ар як ташкилот се зинаи орган?ои идоракуни ву?уд доранд:
?амаи орган?ои идоракуни, ки вазифа?ои умумиро хал мекунанд, таба?аи идоракуниро ташкил меди?анд. Мачмуи орган?ои идоракунии як зинаро зинаи идоракуни меноманд.
Орган?ои идоракуни вобаста ба сохтор, ?а?м, хислат ва ?у?у?и идорав?, ?а?м ва ме?натталабии ?алли вазифа?о, талабот ба ахбор, базаи моддию техник? тафовут доранд.
Идоракунии таба?аи идоракуниро сардор ба ??да дорад. Сардори таба?а ?амчун вохиди ташкилие мебошад, ки кули ?у?у??о, ??дадори?о ва чавобгари?ои таба?аро дар амал тадбик менамояд.
Вазифа-дар нати?аи та?симоти ме?нат дар сохаи идоракуни ба ву?уд меояд ва то замоне амал мекунад, ки ба зимаи ? функсияи идоракун? гузошта шудааст. Вобаста ба ин, ба зимаи шахсоне, ки вазифа доранд, ??дадори?о зам мегардад, ки он?о и?ро намоянд.
Бояд ?айд кард, ки сохтори идоракуни метавонад,расмива uайрирасми низ бошад. Яъне, гур??и шахсоне, ки пешво мебошанд, ало?а?ои шахсии худро истифода карда, ин ё он вазифаро и?ро менамоянд. Дида баромадани сохтори расми ва uайрирасми ?амчун як сохтори идоракуни имкон меди?ад, ки мо омузем. Сохтори идоракуни аз р?и чунин нишондиханда?о гур??банди карда мешавад.
6.2. Ташкили сохтори идоракун?
Ташкили сохтори идоракун? дар асоси гур??банд? ва интегратсияифаъолият?о амал? мегарданд.
Дар нати?аи махсусгардонии ани? ми?дори фаъолияти фар?кунанда меафзояд. Бинобар ин, зарур аст, ки ?амохангсоз? карда шавад. Ба замми ин дар баробари та?симоти уфу?ии ме?нат, та?симоти амуди ба миён меояд. Дар нати?аи чунин та?симот як субъект пурра ба фаъолияти исте?сол? ва дигар ба фаъолияти идоракун? махсус гардонида мешавад. Дар баробари ин боз махсусгардони?ои зайл ба ву?уд меояд:
Ташкилоти хурд, ки гур???ои ало?ида надоранд, сохтори идоракунии яктаба?авиро, ки аз як зина иборат хаст, доро мебошанд.
Пайдоиши як катор гур???ои муста?ил дар нати?аи та?симоти уфу?ии ме?нат талаб мекунад, ки органи нави идоракуни сохта шавад, ва ?араёни идоракуниро ?амоханг созад. Дар ин ?олат идоракунии дузинаг? пайдо мегардад.Дар ?олати зиёд ва васеъ шудани сохтори ташкилот боз сохтори сезинагии идоракуни ташкил намудан мумкин мебошад.
Сохтори идоракун? низ ба монанди сохтори ташкилии кор?она дар асоси лои?аи зерин ташкил карда мешавад:
Шакл?ои авалин? идоракунии кор?она?о дар нимаи дуюми асри ХIХ ба миён омадааст ки аз р?и ченак?ои зерин ташкил карда мешуд:
Сохтори хатт? ва функсионалии идоракун?.
Хатти ??дадори?ое, ки ?ар як субъекти идоракун? нисбат ба дигарон доранд, бунёди сохтори
идоракунии ташкилот маъни дода мешавад. Дар кор?онае, ки ми?дори коргарон кам бошанд ва ?ариб ?ама кори якхеларо и?ро карда, аз меъёри идоракуни зиёд намебошанд, сохтори идоракунии якзинаг? ташкил карда мешавад. Сохтори идоракун? шакли оддии хаттиро ба худ мегирад. ?абули ?арор дар чунин кор?она?о вазифаи як нафар (ро?бар, со?ибмулк) мебошад. Вай тамоми фаъолиятро ба и?рокунандагон равона месозад ва муста?илона ?у?у?и идоравиро со?иб мегардад.
Вобаста ба афзоиши ?а?ми ташкилот ва зиёд шуданги та?симоти ме?нат гур???ои ме?нат? ба ву?уд меоянд. Дар ин маврид сохтори идоракун? мураккаб гашта, аз якзинаг? ба дузинаг? (ро?бари кор?она – ро?бари гур??) мубаддал мегардад.
Ро?бари кор?она равия ва ?амохангсозии кор?ои ?ориро ба ??да дорад. Вобаста ба ин сохтори идоракун? шакли зеринро мегирад. Мувофи?и он ?у?у?и идоракун?бевосита дар дасти ро?бар мебошад. Аммо дар сохтор истифодаи мутахассисон нишон дода нашудааст. Вазифа ва функсияи идоракунии он?оро ро?бар и?ро мекунад. Дар шароити мав?уд набудани ахбор ва ало?аи горизонтал?м??лати ?абули ?арор, расонидани он ба и?рокунандагон хеле тамдид меёбад.
Афзоиши ?а?ми кор?она ва мураккаб шудани фаъолияти ташкилот, хусусан дар кор?она?ои саноат? ба он оварда расонидааст, ки ш?ъба?о ва гур???ои ме?нат? аз р?и?оидаи функсионалии идоракуни амал мекунанд (исте?сол, фур?ш, идоракун?, молия ва uайра).
Ин сохтор?ои таркибиро дар шакли расм? сех, ё ?исмат меноманд. Сохтори орган?ои идоракунии он?о дар асоси ?оидаи хатт? ташкил карда шудааст, ки аз 3 то 5 зина доранд. Ро?барии муваффа?она дар чунин шароит дониш?ои гуногунро талаб мекунад, ки як одам аз ??дааш баромада наметавонад. Чунин як ма?дудиятро дар замони худ Ф.Тейлор ?ост, ки аз байн бардорад ва барои ин сохтори функсионалии идоракуниро пешни?од намуд. Мувофи?и ин сохтор коргарон аз 8 ро?бари функсионалии махсус супориш мегиранд (бо ?амро?ии бригадир, усто). Дар кор?она?о ба мутахассисони функсионал? асосан му?андис, сартехнолог, сари?тисодч?, сарму?осиб ва uайра мебошанд. Он?о ба коргарон вазифа?о, супориш?ои махсус меди?анд, ки дар шароити махсусгардон? самараи калон меди?анд.
Сохтори нави омехта хатт?-штаб? ном гирифтааст, ки дар баробари ро?барони хатт? гур??и мутахассисоне ?алб карда мешаванд, ки номи«дастго?»- ро дорад. Дар зинаи ташкилот ?айати гур???ои ме?нат? вазифа?ои махсус и?ро менамоянд.
Кормандони дастго? ?у?у??ои масли?атди??, назорат? ва дигар ??дадори?оро доранд, ки бо истило?и умумии «штаб» ёд мешавад. Коргарон вазифа?ои зеринро и?ро мекунанд:
Сохтори лои?ав? – матриатсавии идоракун? - чунин сохторест, ки и?рокунандагони лои?а (ш?ъба, ё шахсони ало?ида) бевосита дар доираи итоати ро?бар мебошанд, ва ?у?у?и ро?барии хатт? ва ро?барии функсионалиро доранд.
Савол?о барои худсан?иш?:
Просмотр: 2203
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved