Дата: 2018-10-18
Бармакиён хонадони ?укуматгари ?адими то?икон, ки аслашон аз Балх будааст. Дар маъбади Навба?ор мубад ва со?иби амволи бисёри ?айриман?ула буданд. Бармакиён дар дарбори шо?они Бохтар вазифа?ои вазир?, дабир?, мубади мубадонро и?ро намуда, дар давлати Сосониён низ ма?оми баланд доштанд. Мувофи?и ривоятхо маъбади Навба?оррро шо?и Каён? Лу?росп асос гузоштааст ва то истилои араб маркази бузургтарини дини зардушт? ма?суб мешуд. Дар давраи Сосониён яке аз оташкада?ои ном? буд.
Бармак исми хос нест, балки унвони сарко?ини ин маъбад буд, ки дар фалсафа, ну?ум ва тиб тасаллут дошт. Соли 705 бародари ?утайба ибни Муслим – Абдурра?мон а?ли хонадони Бармакро асир гирифт, аммо азбаски оли Бармакиён миёни мардум шу?рат доштанд, он?о ба корхои вазорати хилофат ?алб гардиданд. Писари Бармак – ?аъфарро ба Димиш? оварда, вазифаи вазир? доданд, баъдан писари ?аъфар – Холид (710-781) дар замони халифа Саффо? (750-754) сардори девони лашкару хироч таъйин шуд, сол?ои 765-769 волии Табаристон гардида, ша?ри Мансурро бунёд ва дар сохтмони Ба?дод ширкат намуд. Халифа Мансур (754-775) Холидро волии Мавсил, писари ? Я?ёро волии Озарбой?он таъйин кард. Нуфузи Бармакиён дар ахли халифа Ма?д? (775-785) боз ?ам афзуд. Я?ё парастори писари Ма?д? – ?орунаррашид ва ?амзамон сардори девони рисолати ?амаи музофоти ?арбии хилофат буд. Дар а?ди ?орунаррашид (785-809) Я?ё вазир таъйин гардида, бисёр кор?ои хилофат – сиёсати хори??, дохил?, савдо, диниро ичро менамуд. Писари калони Я?ё – Фазл солхои 792-796 волии Эрони ?арб? ва баъдан волии Хуросон буд. Фазл барои ободонии Хуросон кор?ои бисёр ан?ом дод, замони ? дар саросари Хуросон мас?ид?о, корвонсарой?о, ч?йбору пул?о сохта шуданд. Фазл аз ?исоби то?икон дастаи хоси лашкариёнро ташкил дод, ки теъдодашон ба 500 азор мерасид, дар ситодани хиро? аз вилоят?о низом? доим? ?ор? намуд, дар мамлакат оромии тамом ?ор? шуд. Тадбир?ои ватанхо?онаи Фазл обр?яшро дар байни мардум афзуданд. Бародари Фазл – Чаъфар ?ам ба халифа ?орунаррашид ?аробат дошт ва ?амчун хаттот, ахтаршумор ва суханвар со?ибэ?тиром буда, воли як ?атор вилоят?о таъйин шуда буд. ?амчунин Фазл барои равна?и илму фар?анг низ талоши бисёр намуд. Аз ?умла, сифати ко?азсозироо дар Самар?анд бе?тар сохта, ин ?унарро то Ба?дод бурда риво? дод, ки баъдан санъати ?о?азбарории то?икон аз тари?и Андалуз ба Аврупо инти?ол ёфт. Ма?з Бармакиён сохтори давлати Аббосиёнро тар?рез? карда, онро дар а?ди чанд халифа сай?ал доданд ва ба халифа?о ойини давлатдориро ом?зонданд.
Халифа ?орунаррашид аз нуфузу эътибори Бармакиён сахт дар ?арос афтода, соли 803 ?аъфарро ?атл, Я?ё ва се писараш – Фазл, Му?аммад ва М?соро дар ша?ри Ра??а зиндон? кард ва он?о дар зиндон фавтиданд. Вале кор?ои неки Бармакиён дар саф?аи таърих сабт гардида, минбаъд ашхоси бисёре бо номи Бармак? гузаштанд. Масалан Абул?осим Аббос ибни Му?аммади Бармак? дар дарбори ?азнавиён вазифаи масъулро адо мекард. Пас, аз Бармакиён дар Хуросон намояндагони дигари то?икон – То?ириён ба сари ?удрат омаданд.
Манбаъ: Энсиклопедияи Миллии То?ик. Чилди 2. Душанбе, 2013.
Та?ияи Нигина Ма?мудова,
мутахассиси шуъбаи адабиёт
доир ба фар?анг ва ?унар
Просмотр: 1375
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved