Меъёри андоз ин бузургии ?исобкардашудаи мабла?и андоз?о мебошад, ки нисбати во?иди ченаки манбаи андозбанди истифода бурда мешавад. Меъёри андоз  бо фоиз ё (ва) мабла?и мутла? нисбати во?иди ченаки манбаи андозбанди му?аррар карда мешавад. Масалан,  бо  назардошти  ?исм?ои 2 ва 3 моддаи 144 КА ?Т фоидаи корхона,  ки тиб?и му?аррароти моддаи 160 Кодекси андози ?Т ба мабла?и зарари ба  давраи дигар  гузаронидашуда  кам  карда  шудааст,  аз рўи  меъёри  25  фоиз андозбанди мегардад. Меъёри андоз аз арзиши  иловашуда,  ба истиснои  содирот,  20 фоизи   муомилоти   андозбандишаванда   ва   (ё) 20  фоизи  воридоти андозбандишавандаро ташкил меди?ад.
    Меъёр?ои андоз аз рўи тарзу усули му?арраргардида ба се намуд ?удо карда мешавад.
1.Меъёри ?атъ? андоз- барои во?иди андозбанд? ба андозаи муайян му?аррар карда шудааст. Масалан меъёри андози замин (ба ?исоби сомони барои як гектар ё метрии мураббаъ).
2.Меъёри фоизи андоз- барои андозбандии аксари андоз?о хос мебошад. Меъёри фоиз? аз рўи мо?ияти худ ба 3 намуд ?удо карда мешавад:
а) меъёр?ои мар?? (миргинал?)- дар тавсифу таърифи андоз му?аррар карда мешавад. Истило?и мар?? (миргинал?)- тадби? гардидан нисбати ?исмат?ои ?удогонаи даромад, дара?а?ои андоз мебошад. Масалан, дар тавсифу таърифи андози даромади шахсони во?е? -на зиёда аз музди ме?нат? ?адди а?али миёна аз даромад андозбанди намешавад, зиёда аз музди ме?нат? ?адди а?али миёна то 100 сомон? 8 фоиз, зиёда аз 100 сомон? 13 фоиз мабла?и даромади андозбандишаванда аст. Дар ин маврид меъёр?ои 8 фоиз, 13 фоиз меъёр?ои мар?? (маргинал?) мебошанд. 
б) меъёри во?е? – ?амчун муносибат озоди пардохта ба манбаи андоз муайян карда мешавад.
в) меъёри и?тисод? – ?амчун таносуби андози пардохта нисбати тамоми даромад муайян карда мешавад.
3.Меъёри омехтаи андоз. Дар як маврид ?ам меъёри ?атъи ва ?ам меъёри фоизии андоз истифода карда мешавад.
Тарзу усули андозбанд? – тартиби вобаста ба афзоиши манбаи андоз та?ийр ёфтани меъёри андоз мебошад. Чунин тарзу усули андозбанди ?ой дорад:
    1.Баробар. Барои ?ар андозсупоранда мабла?и баробари андоз му?аррар карда мешавад. Ин усул ваъзи амволии андозсупорандаро ба?исоб намегирад. Он ?онеъ гардониджани талаботи умумии андозсупорандагонро ?амчун аъзоёни ?аъмият бо ?иду ?а?ди умумии баробари он?о, бо воситаи ?аиовар? кардани мабла?и якхелаи андоз аз ?ар андозсупоранда пешбин? менамояд. Дар сурати андозбандии баробар бори вазнини андоз назар ба андозсупорандагони доро ба дўши андозсупорандагони нодортар меафтад. ?одекси андози ?Т ин навъи андозро пешбин? накардааст.
    2.Мутаносиб. Барои ?ар андозсупоранда на мабла?и баробари андоз балки меъёри баробари андоз му?аррар карда мешавад. Меъёри андоз ба бузургии манбаъи андозбанд? вобаста намебошад. Бо афзоиши манбаъи андозбанд? мутаносибан мабла?и андоз андозбанд? гардидааст, ки та?сими баробари андозро дар бай     ни ?амаи андозсупорандагон мувофи?и мабла?у амволи ?ар кадомашон, ?удрати и?тисод?, ?обилияти пардохти андоз таъмин менамояд. Аксари андоз?ои имрўаи ?Т(андози замин, андози со?ибони воситаи на?лиёт ва ?айра) андозбандии мутаносибанд.  
    3.Прогресив? (пешрафт). Дар баробари васеъ шудани манбаи андоз меъёри андоз меафзояд. Дар ин андозбанди манбаи андоз ба дара?а?ои андоз аз рўи меъёри ало?ида андозбанди мегардад.
 4.Регресив? (пастрав?). Дар баробари афзоиши манбаи андоз ?а?му андозаи меъёри андоз кам мешавад.

Просмотр: 3692