Шахсони во?е? ва (ё) ?у?у??, ки ба зиммаашон мутоби?и Кодекси андози ў?дадории пардохти андоз гузошта щудааст, андозсупоранда эътироф мешаванд. Аз ин маф?ум бармеояд, ки андозсупоранда ?ам шахси во?е? ва ?ам шахси ?у?у?? мебошад. Шахси во?е? ин ша?рванди ?уми?урии То?икистон, ша?рванди хори?? ва шахси беша?рванд? мебошад. Шахси ?у?у?и бошад ташкилоте дониста мешавад, ки дар моликият, пешбурди хо?агидори ё идоракунии оперативии молу мулкро дошта, аз рўи ў?дадори?ои худ бо ин молу мулк масъулият дорад, метавонад аз номи худ ?у?у??ои молу мулки ва шахсии ?айримолумулкиро ба даст оварда, татби? намояд, ў?дадори гирад, дар суд даъвогар ва ?авобгар бошад. Ашхоси ?у?у?и бояд баланс ё сметаи муста?ил дошта бошанд. Вобаста ба муносибат?ои и?тисодии андозсупоранда ба давлат ду гурў?и андозсупорандаро ?удо менамоянд: 1.Резидент?о. Шахсони во?еи, агар он?о во?еан дар ?араёни ?ама гуна мў?лати 12- мо?аи пайдар?ами дар ?амин соли та?вими хотимаёбанда зиёда аз 182 рўз дар ?аламрави ?ум?урии То?икистон бошанд, ё новобаста аз давомнокии мў?лати он дар соли ?ории та?вими берун аз ?аламрави он дар хизмати давлатии ?ум?урии То?икистон ?арор дошта бошанд, нисбати тамоми соли ?ории та?вими резидент ба ?исоб мераванд. Шахсони во?еие, ки сарфи назар аз мў?лати дар ?аламрави ?ум?урии То?икистон буданашон ва дигар омил?ои муайяннамудаи моддаи 30 КА ?Т, ша?рвандони ?ум?урии То?икистон мебошанд, шахсони во?еие, ки барои ?абул шудан ба ша?рвандии ?ум?урии То?икистон ё барои беша?рвандии ?ум?урии То?икистон ?и?ати зисти му?ими дар ?ум?урии То?икистон гирифтани и?озат ариза додаанд, ?амчун шахсони во?еи-резидент эътироф мешаванд, ки: — аз ?ониби ма?омоти ?окимияти давлатии ?ум?урии То?икистон ба хори?а ба сафари хизмати фиристода шудаанд, аз ?умла кормандони муассиса?ои дипломатию консули ва намояндаги?ои ба он?о баробаркардашуда, намояндаги?ои ти?оратии ?ум?урии То?икистон, ташкилот?ои байналмилали ё байни?укумати, инчунин аъзои оилаи чунин шахсони во?еи; — аъзои экипаж?ои восита?ои на?лиётии ба шахсони ?у?у?и ё ша?рвандони ?ум?урии То?икистон тааллу?дошта, ки боркашонии байналмилалиро ан?ом меди?анд; — хизматчиёни ?арби ва кормандони ?айринизомии дар пойго??ои ?арби, ?исм?ои ?арби, гурў??о, ?исм?о ва ?узъу том?ои ?арбии берун аз ?аламрави ?ум?урии То?икистон ?ойгир шудаанд; — дар объект?ои во?еъ берун аз ?аламрави ?ум?урии То?икистон, ки моликияти ?ум?урии То?икистон ё резидент?о, ё субъект?ои ?ум?урии То?икистон мебошанд (аз ?умла; дар асоси шартнома?ои консессиони), кор мекунанд; — хонандагон, дониш?ўён, касбгирандагон ва та?рибаомўзон, ки бо ма?сади та?сил ва гузаштани та?риба дар давоми тамоми мў?лати таълим ва та?рибаомўзи берун аз ?аламрави ?ум?урии То?икистон ?арор доранд; — муаллимон ва кормандони илми дар давоми тамоми мў?лати таълим ё и?рои кор?ои номбаршуда, ки бо ма?сади таълимди?и, машварат ё и?рои кор?ои илми берун аз ?аламрави ?ум?урии То?икистон ?арор доранд. ?ама гуна рўзе, ки дар давоми он шахси во?еи ?а?и?атан дар ?аламрави ?ум?урии То?икистон новобаста аз давомнокии исти?омат ?озир буд, рўзи дар ?ум?урии То?икистон будан ?исобида мешавад. шахс?ое, ки дар ?ум?урии То?икистон доимо зиндаг? мекунанд; 2.?айрирезидент?о. Шахси во?еие, ки мутоби?и модда 30 КА ?Т резиденти ?ум?урии То?икистон ба ?исоб намеравад, ?айрирезиденти ?ум?урии То?икистон мебошад. Шахси во?еи дар давраи аз рўзи охирини буданаш дар ?аламрави ?ум?урии То?икистон дар ?амин соли андоз то охири ?амин соли андоз ?айрирезиденти ?ум?урии То?икистон ба ?исоб меравад, агар чунин шахс дар соли муста?иман минбаъдаи андоз низ ?айрирезиденти ?ум?урии То?икистон бошад. Андозсупоранда навобаста аз таснифоташ ба шахсони ?у?у?? ва во?е?, резидент ва ?айрирезидент дорои ?олати ?у?у?ии мушахас мебошад. ?олати ?у?у?ии андозсупоранда гуфта ма?мўи ?у?у??ои бо ?онунгузории андоз му?арраршуда ва ў?дадори?ои ба зиммаи андозсупоранда гузошташударо меноманд. ?олати ?у?у?ии андозсупоранда бо модда?ои 37 ва 38 Кодекси андози ?ум?урии То?икистон му?аррар шудааст: 1.Андозсупоранда ?у?у? дорад: — аз ма?омоти андоз доир ба ?амаи масъала?ои оид ба андозбанд? ва дигар пардохт?ои ?атм? ба бу?ет вобастабуда, аз ?умла оид ба санад?ои меъёрии ?у?у?ие, ки масъала?ои андозбандиро танзим менамоянд, оид ба сан?иши дарпешистодаи фаъолияти худ (ба истиснои сан?иш?ои амалиёт?) маълумот талаб намояд ва вобаста ба масъалахои татби?и ?онунгузори?ои андоз шар?и хатт? гирад; -манфиат?ои худро оид ба масъала?ои муносибат?ои андоз шахсан ё тавассути намояндаи худ му?офизат намояд; -?ангоми гузаронидани назорати андоз иштирок намуда, нусхаи ?у??ат?оро оид ба нати?а?ои назорати андоз талаб намояд ва гирад; -ба ма?омоти андоз, дар рафти гузаронидани назорати андоз ва аз рўи нати?а?ои он, оид ба ?исобкуни ва пардохти андоз?о ва дигар пардохт?ои ?атми ба бу?ет тавзе?от пешни?од намояд; -доир ба ?олати ?исоббаробаркуни бо бу?ет оид ба и?рои ў?дадори?ои андози аз вара?а?ои ?исобнома?ои шахсиаш нусха гирад; -мувофи?и тартиби му?аррарнамудаи Кодекс андоз ва дигар санад?ои ?онунгузории ?ум?урии То?икистон нисбати санад?ои сан?иши андоз ва ого?нома?о оид ба санад?ои сан?иши андоз ва амали (беамалии) шахсони мансабдори ма?омоти андоз шикоят намояд; -пин?он доштани сирри андозро талаб кунад; -маълумотнома ва ?у??ат?ои ба андозбанди вобаста набударо нади?ад; -имтиёз?ои андозро тиб?и тартиб ва асос?ои мав?уда мутоби?и ?онунгузории андоз истифода барад; -мў?лати тамдиди (ба таъхир гузоштани) пардохти андоз?оро тиб?и тартиб ва шарт?ои му?аррарнамудаи Кодекси андоз дастрас намояд; -ба?исобгири ё баргардонидани сарива?тии мабла??ои андоз?ои барзиёд супорида ё ситонидашударо (андоз?ои ба бу?ет барзиёд дохилшударо) талаб намояд; -аз шахсони мансабдори ма?омоти андоз риояи ?онунгузории андозро ?ангоми и?рои амал нисбати андозсупорандагон талаб намояд; -санад?о (?арор?о) ва талаботи ма?омоти андоз ва шахсони мансабдори онро, ки ба ?онунгузории андоз, дигар санад?ои меъёрии ?у?у?и доир ба андозбанди ва ?онунгузории ?ум?урии То?икистон мутоби? нестанд, и?ро накунад. -аз шахсони мансабдори сан?ишкунандаи ма?оми андоз барои гузаронидани сан?иши андоз асос талаб намояд, бо ша?одатномаи хизматии он?о шинос шавад; -бо тартиби му?аррарнамудаи ?онунгузор? аз ма?оми андоз товони зарари дар нати?аи ?абули карор ва амал?ои (беамалии) ?айри?онунии шахсони мансабдори он расонидашударо талаб кунад; -дар ?араёни гузаронидани сан?иш?ои андоз мутахассисон, намояндагони ассотсиатсия?о ва дигар ташкилот?ои ?амъиятиро ?алб кунад, инчунин сало?ияти шахсони ?албкарда бояд мутоби?и ?исми 3 моддаи 39 Кодексм андоз тасдик карда шавад. Ба андозсупорандагон ?ифзи судии ?у?у? ва манфиат?ои ?онуниашон кафолат дода мешавад. Тартиби ?ифзи ?у?у? ва манфиат?ои ?онунии андозсупорандагонро Кодекси андоз ва дигар санад?ои ?онунгузории ?ум?урии То?икистон муайян менамоянд. ?у?у?хои андозсупорандагон тавассути ў?дадори?ои дахлдори шахсони мансабдори ма?омоти андоз таъмин карда мешаванд. И?ро накардан ё и?рои номатлуби ў?дадори?о оид ба таъмини ?у?у??ои андозсупорандагон боиси кашидан ба ?авобгарии му?аррарнамудаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон мегардад. 2. Андозсупоранда ў?дадор аст: -сари ва?т дар ба?исобгирии ба?айдгири ба сифати андозсупоранда ва ?айди супорандаи андоз аз арзиши иловашуда истад; -?амаи ў?дадори?ои андозро мутоби?и Кодекси андоз дар ?а?ми пурра и?ро намояд; -талаботи ?онунии ма?омоти андозро дар хусуси бартараф намудани вайронкуни?ои ошкоршудаи ?онунгузории андоз и?ро намуда, инчунин ?ангоми и?рои вазифа?ои хизмати ба фаъолияти ?онунии он?о монеъ нашавад; -дар асоси амрнома шахсони мансабдори ма?омоти андозро барои азназаргузаронии амволе, ки объекти андозбанди ва (ё) объекти бо андозбанди ало?аманд мебошанд, и?озат ди?ад; -ба ма?омоти дахлдори андоз эъломия?ои андоз, дигар ?исоботи андоз ва ?у??ат?оро тиб?и тартиби му?аррарнамудаи Кодекси андоз пешни?од намояд; -?исоббаробаркунии пулиро мутоби? Кодекси андоз бо истеъмолкунандагон, ки ?ангоми и?рои амалиёти ти?орати ё хизматрасони тавассути пули на?д, корт?ои пардохтии бонки, чек?о бо татби?и ?атмии мошина?ои назоратию хазинавии дорои хотираи фискали ва додани чеки назорати ба дасти истеъмолкунанда сурат мегирад, амали намояд; -бо тартиби му?аррарнамудаи ?онунгузории андоз ба?исобгирии даромад?ои (харо?от?ои) худ, объекти андозбанди ва (ё) объект?ои бо андозбанди ало?амандро пеш барад; -дар муддати на камтар аз 3 соли баъди ба охир расидани соли та?вими маълумоти ба?исобгирии му?осиботи, дигар ба?исобгириро ва ?у??ат?ои барои ?исоб ва пардохти андоз?ои барои ?амин соли та?вими зарури, инчунин ?у??ат?ои тасди?кунандаи даромад?ои гирифташуда, харо?от ва андоз?ои пардохтшударо (ниго?дошташударо) ниго? дорад. -?ар сол барўйхатгирии амвол ва ў?дадори?оро мутоби?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон дар бораи ба?исобгирии му?осиб? гузаронад; -ма?оми андози ма?алли ба?айдгириро оид ба ?амаи сурат?исоб?ои кушодааш дар бонк?о ва дигар муассиса?ои молиявию — кредит? (ба истиснои сурат?исоб?ои пасандозии (депозитии) шахсони во?е?) дар мў?лати на дертар аз 5 рўзи кор? аз рўзи кушодани сурат?исоб?о хабардор намояд; -то санаи 15-уми июли соли ?ор? барои нимсолаи якуми соли ?ор? ва то санаи 15-уми январи соли минбаъда барои нимсолаи дуюми соли ?ор? ба ма?оми андози ма?алли ба?исобгирии ба?айдгир? дар ?олат?о, шакл?о ва бо тартибе, ки ма?оми ваколатдори давлат? дар мувофи?а бо Вазорати молияи ?ум?урии То?икистон ва Кумитаи давлатии омори ?ум?урии То?икистон тасди? намудааст, ?исобот оид ба мабла??ои имтиёз?ои андоз доир ба аидоз?ои умумидавлат? ва ма?алл? ?ангоми муайян намудани ўдадори?ои андозии худ мутоби?и ?онунгузории андози ?ум?урии То?икистон гирифта, аз ?умла оид ба имтиёз?ои андозии ба дигар шахсон додашуда, ?ангоми аз ?ониби ин андозсупоранда и?ро намудани амал?ои агенти андоз пешни?од намояд. Шахсони ?у?у?и ва со?ибкорони инфироди ба ?айр аз ў?дадори?ои му?аррарнамудаи ?исми 1 моддаи 38 Кодекси андози ?Т ў?дадоранд ба таври хатти ба ма?омоти андози ма?али ба?айдгириашон маълумоти зеринро пешни?од намоянд: 1) оид ба ?амаи во?ид?ои махсусашон, ки дар ?аламрави ?ум?урии То?икистон мав?уданд — дар мў?лати на дертар аз 30 рўзи та?вими аз рўзи таъсис, азнавташкилшави ё бар?амхўри; 2) оид ба эълон намудани муфлисшави, бар?амхури ё азнавташкилшав? — дар мў?лати на дертар аз 10 рўзи та?вими аз рўзи ?абули чунин ?арор; 3) оид ба та?йир ёфтани ма?али ?ойгиршави ё зист — дар мў?лати на дертар аз 10 рўзи та?вими аз ла?заи чунин та?йирот. Барои и?ро накардан ё и?рои номатлуби ў?дадори?ои ба зиммааш гузошташуда андозсупоранда мутоби?и Кодекси андоз ва дигар санад?ои ?онунгузории ?ум?урии То?икистон ?авобгар мебошад.