НА?ША:

АДАБИЁТ:

АКТ?ОИ НОРМАТИВ?:

Моликият ва ?у?у?и моликият. Моликият ?амчун категорияи иктисод?. ?у?у?и моликият асоси моддии ?ар як ?амъият - муносибат?ои и?тисодии моликиятро устувор менамояд. Аз ин сабаб муносибат?ои моликият ва ?у?у?и моликият ду категорияи ба ?ам вобаста мебошанд. ?у?у?и моликият ифодаи ?у?у??, яъне шакли муста?кам намудани муносибат?ои и?тисодии моликият мебошад. Пас, мо бояд муайян намоем, ки моликият ба маънои и?тисодй чист ва шакл?ои ?у?у?ии татби?и он чи гуна мешавад.
Моликият - ин муносибати шахсони муайян ба неъмат?ои модд? ?амчун аз они худ мебошад. Лекин барои му?аррар кардани мазмуни моликият ин ?оида кифоя нест. Зарур аст, ки дигар шахсон ба ин ашё ?амчун ба ашёи бегона муносибат намоянд. Пас, моликият ин муносибати байни одамон нисбати ашё мебошад.
Моликият - ин муносибат?ои ?амъият? мебошад. Мазмуни моликият ?амчун муносибат?ои ?амъият? ба воситаи он ало?а?о ва муносибат?ое ифода меёбанд, ки со?ибмулк бо дигар одамон дар ?араёни исте?сол, та?симот, иваз ва истеъмоли неъмат?ои модд? дохил мешавад.
Моликият - ин муносибати молумулк? мебошад ва дар ?атори муносибат?ои молумулк? мав?еи асосиро иш?ол менамояд.
Моликият мазмуни иродавии худро низ дорад, чунки ма?з иродаи со?ибмулк ?астии ашёи ба ў тааллу?доштаро муайян менамояд.1  Барои муайян кардани мазмуни моликият шакл?ои мушаххаси ифодаи иродаи со?ибмулкро му?аррар кардан лозим аст. Лекин ?амаи номгўи ?аракат?ои иродавии со?ибмулкро муайян кардан номумкин аст ва ин лозим ?ам нест. Иродаи со?ибмулк нисбати ашёи ба ў тааллукдошта дар тасарруф?, истифодабар? ва ихтиёрдории он ифода меёебад, ки ?аракат?ои иродавии со?ибмулкро ташкил меди?анд.
Тасарруф? - ?окимияти хо?агидории со?ибмулк аз болои ашё мебошад. Истифодабар? маънои аз ашё ба даст овардани фоидаи он бо ро?и истифодабарии истеъмол? ва исте?солии онро дорад. Ихтиёрдор?, яъне и?ро намудани ?аракат?ое, ки такдири ашёро ?ал менамояд. Ин ?ам фурўхтани ашё, ба и?ора додан, ба гарав гузоштани он ва ?айра мебошад.
?амин тавр, моликият - муносибати шахс ба ашё ?амчун ба ашёи худ мебошад, ки дар тасарруф?, истифодабар?, ихтиёрдор? ва инчунин бартараф кардани ?ама гуна дахолат?ои шахсони сеюм дар такдири ?у?у?и моликият ифода меёбад.
?у?у?и моликият ?амчун категорияи ?у?у??. Танзими муносибат?ои моликият аз меъёр?ое иборат мебошанд, ки: а) худи имконияти тааллу? доштан ва ё надоштани неъмат?ои моддиро ба шахсон му?аррар намуда, ?олати и?тисод? (?а?ики)-и азхудкунии онро аз чи?ати ?у?у? муста?кам менамояд; б) ?оида?ое, ки характер ва ?адди рафтори со?ибмулкони амволро му?аррар менамояд, ба ву?уд меоранд, яъне имкониятхои ?у?у?ии ?окимияти хо?агидории он?оро аз болои амвол му?аррар менамояд; в) восита?ои ?у?у?ии ?ифзи со?ибмулкони неъмат?ои моддиро аз дахолат?ои дигар шахсон му?аррар мекунанд.
Дар илми ?у?у?и граждан? ?у?у?и моликиятро ба маъно?ои объектив? ва субъектив? мефа?манд. Барои муайян кардани ?у?у?и моликият ба маънои объектив? хусусият?ои хоси ?у?у?и моликияти субъективиро фа?мондан лозим аст.
Мазмуни ?у?у?и моликиятро ваколат?ои ?у?у?ии со?ибмулк нисбати тасарруф?, истифодабар? ва ихтиёрдории ашё ташкил меди?ад. Ин ваколат?ои ?у?у?? имконияти юридикии рафтори со?ибмулк мебошад.
Ваколат?ои тасарруф? - ин имконияти ?у?у?ии ?окимияти хо?агидории со?ибмулк аз болои ашё мебошад. Тасарруф? метавонад ?онун? ва ?айри?онун? бошад. Тасарруфии ?онун? чунин тасарруфие мебошад, ки асоси ?онун? дорад. Тасарруфии ?айри?онун? ин гуна асос надорад. Одатан, ашё дар тасарруфи шахсе мебошад, ки ин ё он ?у?у?ро ба тасарруфи ашё дорад. Барои ?амин ?ам, ?ангоми дида баромадани ба?с?о оид ба ашё, ?онунгузор аз э?тимолияти ?онун? будани со?ибмулки ?а?и?? муносибат мекунад. Яъне, шахсе, ки дар тасарруфии он ашё ?аст, ?у?у?и тасарруфи ба ашёро дорад, то он даме ки ?олати баръаксаш исбот нашуда бошад.
Со?ибмулкони ?айри?онун? дар навбати худ бовичдон ва беви?дон мешаванд. Со?ибмулки ?айри?онунии бови?дон шахсест, ки намедонист ва намебоист донад, ки ?у?у?и тасарруфиро ба ашё надорад. Со?ибмулки ?айри?онунии бевичдон бошад, медонист ва ё мебоист донад, ки ?у?у?и тасарруфиро ба ашё надорад.
Та?сим намудани со?ибмулкони ?айри?онун? ба бови?дон ва бевичдон ?ангоми ба амал баровардани ?исоббаробаркун? аз рўи даромад ва харо?от дар ?олат?ои талаб кардани ашё ба воситаи пешни?од намудани даъвои виндикатсион?,1  ва инчунин ?ангоми ?ал кардани масъалаи ба даст даровардани ?у?у?и моликият бо гузаштани мў?лати тасарруф?2  а?амияти калон дорад.
Ваколати истифодабар? - ин имконияти ?у?у?ии ба даст даровардани хусусият?ои фоидаовари ашё дар ?араёни истифодабарии шахс? ва ё исте?солии он мебошад. Дар бисёр ?олат?о як ашё метавонад ?ам бо ма?сади истифодабарии шахс? ва ?ам бо ма?сад?ои исте?сол?, яъне ба даст даровардани фоида истифода шавад.
Ваколати ихтиёрдор? - ин имконияти ?у?у?ии ?ал кардани та?дири ашё бо ро?и и?ро кардани ?аракат?ои ?у?у?? нисбат ба ин ашёе мебошад. Со?ибмулк ?у?у? дорад ашёи ба ў тааллукдоштаро фурўшад, ба и?ора ди?ад, ба гарав монад, ба мерос гузорад ва ?атто онро несту нобуд намояд.
Со?ибмулки ашё ?у?у? дорад ?у?у?и мулкдории худро аз дахолати шахсони сеюм ба ин ашё ?ифз намояд, инчунин ба воситаи худму?офизаткун? ?имоя кунад.
Лекин ин маънои онро надорад, ки ?окимияти со?ибмулк нисбати ашёи ба ў тааллу?дошта бе?удуд аст. Со?ибмулк нисбати ашёи ба ў тааллу?дошта тан?о ?аракат?ои бо ?онун и?озатдодашударо и?ро карда метавонад. Со?ибмулк ў?дадор аст, ?ангоми ба амал баровардани ?у?у?и моликият, ?амаи чора?оеро пешбин? намояд, ки расондани зарарро ба ?аёт ва саломатии ша?рвандон ва му?ити атроф пешгир? менамояд. Со?ибмулк бояд аз ?адди ба амал баровардани ?у?у??ои граждан? берун набарояд. (м. 10 КГ ?Т). Инчунин со?бмулк ў?дадор аст, ки дар ?олат?ои бо ?онун пешбинишуда, ба дигар шахсон ?у?у?и ма?дуди истифодабарии ашёи худро имконият ди?ад.
?амин тавр, ?у?у?и моликияти субъектив? - имконияти ?у?у?ии со?ибмулк ба тасарруф?, истифодабар? ва ихтиёрдории ашё бо хо?иш ва ба манфиат?ои худ бо ро?и нисбати ашё и?ро кардани ?ама гуна ?аракат?ои бо ?онун ва дигар санад?ои меъёри и?озатдодашуда, ки ?у?у? ва манфиат?ои бо ?онун ?ифзшавандаи дигар шахсонро вайрон намекунад, инчунин, имконияти бартараф кардани ?ама гуна дахолати шахсони сеюм ба доираи ?окимияти хо?агидории со?ибмулк ба вучуд меорад.
?у?у?и субъективии моликият унсури муносибат?ои ?у?у?ии мутла? мебошад, ки дар ин муносибат бар зидди со?ибмулк ?ама гуна шахсони сеюме, ки ў?дадоранд ин ?у?у?ро вайрон накунанд, меистанд.
Ба маф?уми ?у?у?и моликият ба маънои субъектив? такя намуда, маф?уми ?у?у?и моликиятро ?амчун институти ?у?у?? шар? додан мумкин аст.
?у?у?и моликият - ин низоми меъёр?ои ?у?у?ие мебошад, ки муносибат?ои со?ибмулкро нисбати тасарруф?, истифодабар? ва ихтиёрдории ашё бо хо?иш ва ба манфиат?ои со?ибмулк, инчунин бартараф кардани дахолат?ои хдма гуна шахсони сеюмро ба доираи ?окимияти хо?агидории он танзим менамояд.

Шакл?о ва намуд?ои ?у?у?и моликият. Мувофи?и м. 12 Конститутсияи ?Т дар ?ум?урии То?икистон ?ама гуна шакл?ои моликият ва инчунин моликияти хусусй эътироф ва ?ифз мешавад. Ба шакл?о ва намуд?о та?сим намудани ?у?у?и моликият а?амияти назарияв? ва ?ам а?амияти амал? дорад. Вобаста ба он ки ?у?у?и моликият ба кадом шакл ва кадом намуд дохил карда мешавад, режими ?у?у?и молумулк?, ки объекти ин ?у?у? ва он имконият?ое, ки со?ибмулк нисбати ин молумуж дорад, муайян шуда метавонад.
Мувофи?и м. 236 КГ моликият дар ?Т ба ду шакл та?сим мешавад: моликияти хусус? ва оммав? (давлат?). Инчунин дар ?Т моликияти давлат?ои хори??, таппсилот?ои байналхалкй, ша?рвандон ва шахсони юридикии хори?? ву?уд дошта метавонанд. Аз мазмуни м. 237-238 КГ ба хулосае омадан мумкин аст, ки ?у?у?и моликияти хусус? ба моликияти ша?рвандон ва шахсони юридик?, моликияти давлат? бошад, ба моликияти ?ум?урияв?, ки бевосита ба ?Т тааллу? дорад, моликияти Вилояти Автономии Бадахшони Кў??, моликияти во?ид?ои марзию маъмур? ва моликияти коммунал? та?сим мешаванд.
Ба он ?олат а?амият додан лозим аст, ки на дар Конститутсияи ?Т ва на дар Кодекси Граждан? номгўи пурраи шакл?ои моликият дода нашудааст. Дар ?онунгузор? нишон дода шудааст, к? дар ?Т инчунин шакл?ои дигари моликият эътироф карда мешаванд.
?онунгузории граждан? (м. 14 ва 15 КГ) дар баробари моликияти хусус? ва давлат?, инчунин моликияти коллектив? ва шахсиро ?удо менамояд. Ба моликияти коллектив? - моликияти шахсони юридик? ва ба моликияти шахс? - моликияти ша?рвандон дохил мешавад. Лекин ?ам моликияти коллектив? ва ?ам моликияти шахс? ба моликияти хусусй дохил карда мешаванд.
?амин тавр, моликият дар ?Т ба давлат? ва хусус? та?сим карда мешавад. Дар навбати худ моликияти хусус? ба моликияти ша?рвандон ва шахсони юридик? та?сим мешавад.
Намуд?о ва зернамуд?ои ?у?у?и моликият
Таснифи шакл?ои ху?у?и моликият ягона нест. Ин шакл?о дар навбати худ ба намуд?о та?сим мешавад. Масалан, ?у?у?и моликияти ша?рвандон ва шахсони юридик? ?амчун намуд?ои моликияти хусус? эътироф мешаванд. Таснифи моликият ба намуд?о метавонад асос?ои гуногун дошта бошад. Он метавонад аз ?удуди як шакли моликият набарояд ё метавонад аз ин ё он шакли моликият вобастаг? надошта бошад. Масалан, моликияти умум? метавонад са?м? ва як?оя бошад. Дар баробари ин ?ам моликияти са?м? ва ?ам як?оя метавонад ба якчанд шахс новобаста аз шакли моликият тааллу? дошта бошад.
Намуд?ои ?у?у?и моликият метавонад ба зернамуд?о та?сим карда шавад, масалан, ба моликияти шахси юридик?, ?амчун намуди моликияти хусус?, моликияти ?амъият?о ва ширкат?ои хо?агидор?, кооператив?ои исте?сол? ва матлубот?, ташкилот?ои ?амъияти як?оя, дин? ва ?айра. Моликияти як?оя ?амчун намуди моликияти умум? ба моликияти як?ояи ?амсарон ва моликияти як?ояи хо?аги?ои де??он? (фермер?) та?сим мешавад ва ?.
?амин тавр, таснифи шакл?о, намуд?о ва зернамуд?ои ?у?у?и моликият бо асос?ои гуногун ба амал бароварда мешавад ва барои таъмини омўзиши мо?ияти ?одисоти омўхташаванда равона шудаанд.

Асос?ои ба ву?уд омадан ва ?атъ гаштани ?у?у?и моликият. Ба ву?уд омадани ?у?у?и моликият. ?у?у?и моликият дар ?олати мав?уд будани факт?ои юридикии муайян ё ма?мўи он ба ву?уд омада метавонад, ки он?оро асос?ои ба ву?уд омадан ё ?атъ гаштани ?у?у?и моликият меноманд. Дар муомилоти граждан? ба ву?уд омадани ?у?у?и моликияти як шахс ба амволи муайян боиси ?атъ гаштани ?у?у?и моликияти шахси дигар мегардад. Барои ?амин ?ам, як факти юридик? одатан ?ам асоси ба ву?уд омадан ва ?ам ?ать гаштани ?у?у?и моликият мешавад.
Дар илми ?у?у?и граждан? асос?ои ба ву?уд омадани ?у?у?и моликиятро ба аввалиндара?а ва мушта? та?сим менамоянд. Ба воситаи аввалиндара?аи ба даст даровардани ?у?у?и моликият он ?олат?ое дохил мешаванд, ки дар он ?у?у?и моликият ба ашё аввалинбор ва ё бархилофи иродаи со?ибмулки пешина ба ву?уд меояд. Ба воситаи мушта?и ба даст даровардани ?у?у?и моликият он ?олат?ое дохил мешаванд, ки дар он ба ву?уд омадани ?у?у?и моликият бо ирода ва бо хо?иши со?ибмулки пешина ба ву?уд омада метавонад.
Ба воситаи аввалиндара?аи ба даст даровардани ?у?у?и моликият дохил мешаванд: ба даст даровардани ?у?у?и моликият ба ашёи нав тайёркарда (м. 252 КГ ?Т), коркард (м. 243 КГ ?Т), ба моликияти худ даровардани ашёи умум? (м. 244 КГ ?Т), ба даст даровардани ху?у?и моликият ба амволи бесо?иб (м. 249), ашё?ои ёфтшуда (м. 251-254), ?айвон?ои беназорат (м. 254 -255 КГ ?Т), ган?ина (м. 257 КГ ?Т), бо гузаштани мў?лати тасарруф? (м. 258 КГ ?Т), ба даст даровардани ?у?у?и моликият ба сохтмони худсарона (м. 246 КГ ?Т).
Ба воситаи мушта?и ба даст даровардани ?у?у?и моликият дохил карда мешаванд: милликунон? (м. 8 КГ), хусусигардон?, ба даст даровардани ?у?у?и моликият ба амволи шахси юридик? ?ангоми азнавташкилшав? ва ё бар?амхурии он, ташкили рўёниш ба амволи со?ибмулк аз рўи ў?дадори?ои он (м. 261 КГ), ба моликияти давлат? дохил кардани амвол бар манфиат?ои ?амъият (реквизитсия) (м. 266) ё ?амчун санксия барои ?у?у?вайронкун? (конфискатсия) (267 КГ), харида гирифтани амволи ?айриман?ул дар ?олати гирифтани ?итьаи замин, ки дар он ин амвол мав?уд аст (263 КГ), харида гирифтани амволи бенизом нига?бонишуда (м. 264 КГ), харида гирифтани ?айвон?ои хонаг? дар сурати ба таври дахлдор ба он?о муносибат накардан, ?ать гаштани ?у?у?и моликияти шахс ба амволе, ки ба ў тааллу? дошта наметавонад (м. 262), ба даст даровардани ?у?у?и моликият дар асоси бастани шартнома, ба даст даровардани ?у?у?и моликият ?ангоми гирифтани мерос ва ?.
Ба даст даровардани ?у?у?и моликият ба ашёи нав тайёр карда ба воситаи аввалиндара?аи ?у?у?и моликият дохил мешавад, чунки ин ашё пеш аз ин тамоман ву?уд надошт ва ?у?у?и моликият умуман якумин бор ба ин ашё ба ву?уд меояд. ?у?у?и моликиятро ба ин ашё шахсе пайдо мекунад, ки ин ашёро барои худ бо риояи меъёр?ои ?онун ва ё дигар санад?ои меъёр? тайёр кардааст ва ё сохтааст. Ашёи нав тайёршуда метавонад ?ам ман?ул ва ?ам гайриман?ул бошад. ?у?у?и моликият ба ашёи нав тайёркардаи ?айриман?ул ба?айдгирии давлатиро талаб мекунад ва мувофи?и моддаи 243 КГ ?Т, ?у?у?и моликият ба он аз ла?заи ба?айдгирии он ба ву?уд меояд.
Коркарди ашё ва ё спетсификатсия чунин воситаи ба даст даровардани ?у?у?и моликият мебошад, ки дар он як шахс ашёи навро аз ма?сулоти шахси дигар тайёр менамояд. Агар дар шартнома тартиби дигар пешбин? нашуда бошад, ?у?у?и моликият ба амволи нави ман?ул, ки шахс бо ро?и коркард аз ма?сулоти бегона тайёр кардааст, аз тарафи со?би ма?сулот ба даст дароварда мешавад. Ин ?оида дар ?олат?ое татби? карда мешавад, ки агар спетсификатор ма?сулоти бегонаро бе ву?уд доштани шартнома байни ў ва со?иби ма?сулот истифода мебарад. Спетсификатор тан?о дар ?олати мав?уд будани се шарт ?у?у?и моликиятро ба ашёи нав пайдо карда метавонад: 1) агар арзиши мехнати сарфкарда аз арзиши ма?сулот хеле баланд бошад; 2) агар спетсификатор бови?дон бошад, яъне то ба охир расондани кор ў намедонист ва ё намебоист донад, ки ма?сулоти бегонаро истифода бурдааст; 3) агар спетсификатор ашёро барои худ, на барои ба даст даровардани фоида тайёр карда бошад. Агар дигар ?олат дар шартнома пешбин? нашуда бошад, со?ибмулки ма?сулот, ки ?у?у?и моликиятро ба ашёи нав пайдо намудааст, ў?дадор мешавад, ба спетсификатор арзиши коркардро ди?ад ва агар со?ибмулки ашё спетсификатор шавад, ў ў?дадор мешавад ба со?иби ма?сулот арзиши ма?сулотро баргардонад. Ин ?оида ?ангоми умуман ву?уд надоштани шартнома байни со?ибмулки ма?сулот ва спетсификатор низ татби? карда мешавад.
Ба воситаи аввалиндара?аи ба даст даровардани ?у?у?и моликият инчунин ашёе, ки ?амъоварии он дастраси умум мебошад, дохил шуда метавонад (?амъ кардани мева?от, мо?игирй ва ?.). Ин ?амъовар? тан?о дар ?олат?ое, ки ?онун, и?озатномаи махсус ва ё одат?ои ма?алл? ву?уд доранд, мумкин аст. ?у?у?и моликиятро ба ин ашё шахсе, ки ?амъовариро ба амал баровардааст, пайдо мекунад.
Воситаи дигари аввалиндара?аи ба даст даровардани ?у?у?и моликият ин ба ву?уд омадани ?у?у?и моликият ба ашёи бозёфт, ?айвон?ои бесо?иб ва ган?ина мебошад. Ашё дар муомилоти граждан? ?амчун объекти ?у?у? баромад мекунад ва дар баробари ин субъекти худро дорад. Лекин ?олат?ое ба ву?уд омада метавонанд, ки амвол бесо?иб мемонад. Мувофи?и м. 249 КГ ?Т ашёи бесо?иб чунин ашёе мебошад, ки со?иб надорад ё со?ибаш номаълум аст ва ё ин ки со?ибаш аз ?у?у?и моликият ба ин ашё даст кашидааст. Лекин даст кашидан аз ?у?у?и моликият, то ба шахси дигар нагузаштани он, ?у?у? ва ў?дадори?ои со?ибмулкро нисбати ашёи муайян ?ать гардонда наметавонад.
Дар КГ асос?ои ба даст даровардани ?у?у?и моликият ба ашёи ?айриман?ули бесо?иб (б. 2 м. 249 КГ) ва ба ашёи ман?уле, ки аз он?о со?ибмулк даст кашидааст (м. 250 КГ) муайян карда шудаанд. Ашёи гайриман?ули бесо?иб аз тарафи ма?омоте, ки амволи гайриман?улро ба ?айди давлат? мегирад, мувофи?и аризаи ма?омоти дахлдори давлат? ба ?айд гирифта мешавад. Ба?исобгир? дар ?ои мав?уди ин ашёи ?айриман?ул ба амал бароварда мешавад. Пас аз гузаштани ду сол аз рўзи ба ?исоб гирифтани ашёи ?айриман?ули бесо?иб, ма?омоти ваколатдор? идораи амволи давлат? метавонад ба суд бо талабот оид ба моликияти давлат? дохилшуда эътироф намудани ин ашё муро?иат намояд. Ашё ?айриман?ули бесо?иб, ки бо ?арори суд ба моликияти давлат? ?абулшуда эътироф нашудааст, метавонад аз тарафи со?ибмулки онро гузошта аз нав ба тасарруф? истифодабар? ва ихтиёрдор? ?абул карда шавад ва ё мувофи?и эътибори давомнокии мў?лати ба даст овардани ашё (м. 258 КГ ?Т) со?иб? карда шавад.
Ашёи ман?ули партофташуда аз тарафи дигар шахсон мувофи?и б. 2 м. 250 КГ ба даст дароварда мешавад. Шахсе, ки ?итъаи замин, обанбор ё дигар иншоотро дар тасарруфи дорад, онро тасарруф?, ихтиёрдор? мекунад ва истифода мебарад ва дар он ашёи партофташудаи арзишаш баробари андозаи пан? маоши ?адди а?ал мав?уд аст ё партов?ои металл, ма?сулоти корношоям, бо?имонда?ои хула, хоктуда?ои кон ё партове, ки аз истихро?? кандани?ои фоиданок мондаанд, партови исте?солот ё дигар партов?о мав?уданд, ?а? дорад, ин ашёро со?иб? карда, ба истифодаи он шурўъ намояд ё дигар амалётеро и?ро намояд, ки аз тасарруф? ашё ба моликияти шахси гуво?и меди?ад. ?ангоми набудани дигар талабдорон ба ин ашё муро?иат намудан ба суд оид ба даст даровардани ?у?у?и моликият ба ин ашё лозим нест. Агар мувофи?и аризаи шахс ашёи партофташуда бо ?арори суд бесо?иб эътироф шуда бошад, он ба со?ибмулкии ин шахс дохил мешавад.
Режими ?у?у?ии бозёфт, ?айвон?ои бесо?иб ва ган?ина бо м. 251-257 КГ ?Т танзим карда мешавад.
Ашё?ои ёфташуда ашёе эътироф карда мешавад, ки аз со?ибии молик ё дигар шахси ваколатдор бархилофи иродаи он дар нати?аи гум кардани он баромадааст ва аз тарафи ягон шахс ёфта шудааст. Шахсе, ки ашёи гумшударо ёфтааст, мувофи?и б. 1 м. 251 ў?дадор аст, шахси гумкардаи ашё ё дигар шахсони ба ў шиносро, ки ?у?у?и гирифтани онро доранд, ого? намуда ба он?о ашёро баргардонад. Агар ашё дар бино ва на?лиёт ёфта шуда бошад, он бояд ба намояндаи со?иби ин бино ё воситаи на?лиёт супурда шавад. Агар со?ибмулки ашёи ёфтшуда номаълум бошад ё ?ои зисташ ани? набошад, шахси ашёро ёфтаг? ў?дадор мешавад дар бораи бозёфт ба мшшса ё ма?омоти дахлдори давлат? хабар ди?ад. Шахси ашёёфта ?у?у? дорад, онро худаш ниго? дорад ё барои нигахдор? ба милиса, ма?омоти ?окимияти ма?алл? ё шахси муайяннамудаи он?о супорад. Агар ашё зудвайроншаванда бошад, ё нигахдории он аз арзшпи худи ашё зиёдтар бошад, шахси ашёёфта метавонад онро фурўхта ва оид ба мабла?и фурўши он далели хаттии тасди?кунанда гирад. Мабла?е, ки аз фурўши ашёи ёфташуда ба даст омадааст, бояд ба со?ибмулк ё шахси ваколатдор баргардонда шавад. Шахси ашёёфта барои гум кардан ё иллатнок кардани ашё тан?о дар ?олат?ои ?аразнок ё беэ?тиётии да?ал ва ба а?цозаи арзиши ашё масъулиятнок дорад. Агар дар давоми шаш мо?и баъд аз ба милиса ё ма?омоти дахлдори давлат? арз кардани шахс оиди бозёфт со?ибмулки ашё ёфта нашавад, шахси ашёёфта ?у?у?и моликиятро ба ашё пайдо мекунад. Агар шахси ашёёфта аз ?абул кардани ашё даст кашад, он ба моликияти давлат? мегузарад.
?айр аз талаб карда баргардондани он харо?оте, ки бо бозёфт вобастааст, шахси ашёёфта инчунин ?у?у?и талаб кардани подошро дар ?а?ми бист фоизи арзипш ашё дорад. Баргардовдани харо?от ва ё подошро барои бозёфт шахс вобаста аз он ки ин ашё ба ки мегузарад, метавонад ё аз со?ибмулк ва ё аз ма?омоти дахлдори давлат? талаб намояд.
Шахси ашёёфта, дар ?олатя хабар надодан дар бораи бозёфт аз ?у?у?и талаб кардани подош ма?рум мегардад.
?олати ?у?у?ии ?айвон?ои бесо?иб бо модда?ои 254-256 КГ ?Т танзим мешавад. Ин ?оида?о ба ?айвон?ои беназорат ва дигар ?айвон?ои хонагии бесо?иб па?н шуда, ба ?айвон?ои ва?шии бе?исоб (масалан, ?айвони ва?ш? аз бо?и ?айвонот гурехта) па?н намешавад. ?айвон?ои беназорат ?айвон?ое эътироф мешаванд, ки дар ла?заи боздоштанашон он?о дар хо?агии ?е? кас набуданд. Доираи ў?дадори?ое, ки шахси ?айвон?ои беназоратёфта дорад, ба ў?дадори?ои шахси ашёро ёфта монанд аст. Пешбин? шудааст, ки агар дар давоми шаш мо?и аз арз кардан аз боздошти ?айвон?ои беназорати хонаг? со?иби он ёфт нашавад, ?у?у?и моликиятро ба он?о шахси ин ?айвон?ои беназоратро ёфта пайдо мекунад. Дар сурати даст кашидан аз ?абули он?о ?у?у?и моликият ба давлат мегузарад. Бо назардошти хусусият?ои ?айвон?о ?амчун объекти ?у?у?, ?онунгузор? пешбин? намудааст, ки дар сурати баъди ба моликияти шахси дигар гузаштани ?айвонот ?озир шудани со?иби аввалини он?о со?ибмулк ?а? дорад, ?ангоми э?соси ме?ри ?айвонот нисбат ба ў ё ого? шудан аз муносибати бера?мона ва бевичдононаи со?иби нав ба ?айвонот дар асоси шарт?ои дар созишномаи бо со?ибмулки нав басташуда баргардонидани ?айвонот ва агар ба созиш наоянд, ба воситаи суд баргардондани он?оро талаб намояд.
Дар сурати баргардондани ?айвоноти беназорати хонаг? ба со?ибмулк шахсе, ки ?айвонотро боздоштааст ва шахсе, ки ?айвонот зери нига?бон? ва истифодааш ?арор дошт, бо назардощти фо?даи аз истифодаи ?айвонот ба дастоварда вобаста ба нига?бонии ?айвонот ба ?уброни хоро?оти зарур? аз тарафи со?ибмулк ?у?у? дорад (масалан, шахс метавонад ?уброни харо?отро барои хўрондани гов, вале бо ба ?исоб гирифтани мабла?и шири аз гов гирифта талаб намояд). Шахсе, ки ?айвон?ои беназорати хонагиро боздоштааст, ?у?у? дорад, ки мувофихи ?. 2 м. 253 КГ аз со?ибмулки он подош талаб намояд.
Ган?ина - пул ва ё ашёи ?иматба?ое мебошад, ки ба зери замин ё дар шакли дигар пин?он карда шудааст, со?ибмулки он номаълум аст ва ё мувофи?и ?онун ?у?у?и моликиятро ба он гум намудааст. Яъне бо мав?уд будани нишона?ои зерин ашё ?амчун ган?ина эътироф мешавад: а) ашё?ое, ки махсус пин?он карда шудаанд (мас., ба замин гўр карда шудаанд, дар девор пин?он карда шудаанд ва ?.); б) на ?ама ашё, балки тан?о пул ва чиз?ои ?имматнок ?амчун ган?ина эътароф карда мешаванд (танга?ои тилло? ва ну?рагин, санг?ои ?иматба?о, металл?ои ?иматнок ва ?.); в) бояд со?ибмулки он номаълум бошад ё ?у?у?и моликиятро мувофи?и ?онун гум карда бошад.
?ангоми пайдо кардани ган?ина ё ёдгори?ои таърих? ва фар?анг? аз тарафи заминистифодабарандагон, со?ибмулкони иморат ва ё шахсони ган?ина ё ёдгори?ои таърих? ва фархангиро ёфта ў?дадоранд, ки онро ба давлат супоранд ва дар айни замон он?о ?у?у?и гарифтани подошро ба андозаи панчо? фоизи арзиши он ?у?у? доранд. Подош байни он?о мувофи?и созишномаи тараф?о ё суд та?сим карда мешавад. ?амаи ба?с?ои ба арзиши ган?ина ва та?симоти он ва ?. дахлдор бо асос?ои умум? аз тарафи суд баррасй мешавад.
Воситаи аввалиндара?аи ба даст даровардани ?у?у?и моликият, инчунин давомнокии мў?лати ба даст овардан, яъне бадаст даровардани ?у?у?и моликият бо гузаштани мў?лати тасарруф? низ дохил мешавад. Бо давомнокии мўхдати тасарруф? ?у?у?и моликият ба ?ама гуна амвол новобаста аз шакли моликият ба ву?уд омада метавонад. Ба даст даровардани ?у?у?и моликиятро бо давомнокии мў?лати тасарруф? ?ама гуна субъектони ?у?у?и граждан? метавонанд, ба шарте ки ба даст даровардан? ин намуди ашё аз ?адди ?обилияти ?у?укдории ў набарояд. Барои ба даст даровардани ?у?у?и моликият бо давомнокии мўхдати тасарруф? аз шарт?ои зерин заруранд:
1. Бояд мў?лати тасарруфии бо ?онун пешбинишуда гузашта бошад. Ин мў?лат барои ашёи ?айриман?ул -15 сол ва барои ашёи ман?ул 5 солро ташкил меди?ад. Дар баробари ин со?ибмулк ху?у? дорад ба мў?лати тасарруфии худ мў?лати тасарруфии шахсеро, ки пеш аз ин ашё дар со?ибияти ў буд, васл намояд, агар ин шахс ба ашё бо риояи реквизит?ои бо ?онун нишондодашуда тасарруфй намуда бошад ва ашё ба со?иби ?озира бо тартиби ?у?у??абулкунии умум? ё хусус? (мас., мувофи?и шартнома ё ба мерос) гузашта бошад. Лекин мў?лати тасарруф? то ба охир нарасидани мў?лати мурури даъво барои талаб кардани амвол аз со?ибии ?айри?онунии шахсе, ки ашё дар дасти ў мебошад (даъвои виндикатсион?) сар шуда наметавонад. ?у?у?и моликият ба ашёи ?айриман?ул ё дигар ашёе, ки ба?айдгирии давлатиро талаб мекунад, аз ла?заи чунин ба?айдгир? аз тарафи шахсе, ки ин амволро ба ?укми давомнокии ба даст овардан со?иб шудааст, ба ву?уд меояд.
2. Шахсе, ки дар тасарруфаш ашё мебошад, бояд ба он ?амчун ба ашёи худ муносибат намояд.
3. Тасарруф? бояд бови?донона бошад, яъне ў бояд надонад ва ё намебоист донад, ки ?у?у?и моликиятро ба ашё надорад.
4. Тасарруф? бояд ошкоро бошад.
5. Тасарруф? бояд давомдор бошад. Давомнокии мў?лати тасарруфи аз ла?заи пешни?од кардани даъво оид ба баргардондани ашё ва ё и?ро кардани дигар ?аракат?ои со?ибмулки ?онун?, ки эътирофи ў?дадории баргардондани ашёро ша?одат мекунонад, канда мешавад. Баъд аз кандашавии мў?лати давомнокии тасарруф?, агар реквизит?о барои ба даст даровардани ху?у?и моликият мав?уд бошад, давомнокии мў?лати тасарруф? аз нав сар мешавад ва он мў?лате, ки пеш аз ан?оми мў?лати тасарруф? ву?уд дошт, ба он дохил намешавад.
То пайдо кардани ?у?у?и моликият ба амволи бо ?укми давомнокии мў?лат бадастовардашуда шахсе, ки амволро чун моликияти шахси дар ихтиёр дошт, ?у?у? дорад, моликияти марбутаашро аз шахсони сеюм, ки со?иби амвол намебошанд, инчунин ба ин амвол ба ?укми дигар асос?ои пешбинишудаи ?онун ё шартнома ?у?у? надоранд, ?ифз намояд.
Меъёр?ои КГ оид ба даст даровардани ?у?у?и моликият ба ашёи бесо?иб, бозёфт, ?айвон?ои беназорат ва ган?ина, татби?намоии бартариро нисбати меъёр?ои давомнокии мў?лати тасарруф? доранд. Ин маънои онро дорад, ки агар масалан, ху?у?и моликиятро ба амвол ?амчун ашёи бесо?иб ба даст даровардан мумкин бошад ва инчунин имконияти ба даст даровардани ин амволро мувофи?и меъёр?ои давомнокии мў?лати тасарруф? ву?уд дошта бошад, нисбати ин муносибат меъёр?ое, ки асос ва тартиби гузариши молумулкро ба моликияти ин ё он шахс ?амчун ашёи бесо?иб муайян менамояд, татби? карда мешавад. Ин ?олат бевосита дар м. 249 КГ пешбин? шудааст.
Ба восита?ои мушта?и ба даст даровардани хуку?и моликият шурўъ менамоем. Хусусияти хоси ин воситаи бадастдарории ?у?у?и моликият дар он аст, ки дар он ба дастдарор? ?ама ва?т дар асоси ?у?у??абулкун?, яъне дар вобастагии ?у?у?ии ?у?у??ои со?ибмулки нав аз со?ибмулки пешина ба амал бароварда мешавад.
Яке аз восита?ои мушта?и ба даст даровардани ?у?у?и моликият, ки дар нати?аи ?алабаи ин?илоби Октябр дар давлати мо ба ву?уд омад - милликунон?, яъне ба моликияти давлат? дохил намудани моликияти ша?рвандон мебошад. Мувофи?и м. 266 КГ бо ро?и милликунон? аз моликияти ша?рвандон ва шахсони юридик? ба моликияти давлат даровардани амвол тан?о дар асоси ?онун?ои мувофи?и Конститутсия ?абулгардида оид ба милликунонии ин амвол ва пардохти арзшпи ин амвол ва ?уброни дигар зиёне, ки вобаста ба милл? кунонидан ба молик ворид гардидааст, и?озат дода мешавад.
Шакли дигари воситаи мушта?и ба даст даровардани ?у?у?и моликият хусусигардон? мебошад, ки дар нати?аи он амволе, ки ба ?айати моликияти давлат? ва ма?алл? дохил мешавад, ба ша?рвандон ва шахсони юридик? мегузарад. Ин гузариш метавонад ?ам музднок ва ?ам бемузд бошад. Масалан, амали ?онуни ?Т «Дар бораи хусусигардонии моликияти давлат?»1  тан?о ба ?олат?ои ба таври музднок гузаштани (фурўши) молумулки давлатй ба моликияти ша?рвандон ва шахсони юридик? па?н мешавад. Дар баробари ин ?онуни ?Т «Дар бораи хусусигардонии фонди манзил»2  пешбин? менамояд, ки хусусигардонии манзил ?ам бо ро?и бемузд ва ?ам бо ро?и фурўши манзили исти?омат? ба моликияти ша?рвандон ба амал бароварда мешавад (м. 1-и ?онуни зикршуда).
?онун «Дар бораи хусусигардонии моликияти давлат?» восита?ои зерини хусусигардонии моликияти давлатиро пешбинй менамояд:
— фурўши амвол, инчунин са?мия?ои ?амъият?ои са??омй дар ?араёни хусусигардонии навташкилшуда дар музойяда?о;
— фурўши амвол дар конкурс?ои ти?орат? бо шарт?ои инвеститсионй ва и?тимо?;
— фурўши са?мия?о ба коркунони ?амъият?ои са??омии кушода, ки дар ?араёни хусусигардон? барпо шудаанд;
— харида гирифтаии амволи ба и?ора гирифта;
— табдили корхона?ои унитар? ба ?амъият?ои са??омии кушода, ки дар он 100% са?мия?о ба моликияти давлат? дохил мешаванд;
— ба сифати пасандоз дохил намудани амвол ба сармояи оинномавии ?амъиятхои хо?аг?.
Воситаи дигари ба даст даровардани ?у?у?и моликият ба даст даровардани ?у?у?и моликият ба амволи шахси юридик? ?ангоми азнавташкилшав? ва ё бар?амди?ии он мебошад. Дар ?олати азнавташкилшавии шахси юридшс?, ?у?у?и моликият ба шахсони юридик? - ворисони он?о мувофи?и акти супурдан ва баланси та?симоти (м. 59-60 КГ ?Т) мегузарад. ?ангоми бар?ам додани шахси юридик? такдири амвол вобаста аз он ки он чи тавр дар ?онунгузорй ва ?у??ат?ои таъсиснамоии ин шахси юридик? ва аз асос?ои бар?амди?ии он ?ал карда мешавад. Инчунин ба назар гирифта мешавад, ки муассисони шахси юридик? ба амволи он ягон ?у?у? доранд ё не, агар дошта бошанд, ч? гуна ?у?у??оро доранд. Мувофи?и б. 7 м. 64 КГ ?Т, амволи пас аз ?онеъ гардондани талаботи кредиторон бо?имондаи шахси юридик?, агар дар ?онун ё ?у??ат?ои таъсисии шахси юридик? тартиби дигар пешбин? нашуда бошад, ба муассисони он, ки дорои ?у?у?и моликият ба ин амвол ё ?у?у?и ў?дадор? нисбати ин шахси юридик? мебошанд, супурда мешаванд.
Воситаи дигари ба даст даровардани ?у?у?и моликият - ин аз ?исоби амвол ситондани ?арзи молик мебошад. Мувофи?и м. 260 КГ ?арзи со?ибмулк, агар дар ?онун ва шартнома тартиби дигар пешбин? нашуда бошад, дар асоси ?арори суд аз амволи ў* рўёнида мешавад. ?у?у?и молике, ки ?арзаш аз амволи ў рўёнида мешавад, аз ла?заи ба ин амвол ?у?у?дор гаштани шахси дигар, бар?ам мехўрад. Лекин ?ангоми нигаронидани рўёниш ба амвол, ба номгўи амволи ша?рвандон ва шахсони юридик?, ки ба он рўёниш нигаронидан мумкин нест, навбати ?онеъ гардовдани иддао ва дигар ?оида?ое, ки бо ?онунгузории граждан? ва мурофиаи граждан? му?аррар карда шудааст, а?амият додан лозим аст.
Ба воситаи мушта?и ба даст даровардани ?у?у?и моликият инчунин реквизитсия ва мусодираи молумулк дохил мешавад. Дар ?олати офати таби?, садама, па?н шудани касали?ои сироят? (эпидемия), фавти ?айвонот (эпизоотия) ва дигар ?олат?ои фав?улодда амвол тиб?и ?арори ма?омоти ваколатдори давлат? метавонад аз молик мутоби?и тартиб ва шарт?ои му?аррарнамудаи ?онун ба манфиати ?омеа реквизитсия карда, ба ў арзиши амвол пардохта шавад. Оид ба нархе, ки мувофи?и он ба молик арзипш амвол пардохта мешавад, ба суд эътироз кардан мумкин аст. Шахсе, ки амволи ў реквизитсия шудааст, ?у?у? дорад, ки баъди ?атъи ?олат?ое, ки вобаста ба он амволаш реквизитсия шуда буд, ба тари?и суд? амволи осебнаёфтаашро талаб намояд.
Дар ?олат?ои бо ?онун пешбинишуда амволи шахс метавонад бо ?арори суд ?ангоми содир кардани ?иноят ё дигар ?у?у?вайронкун? бемузд ситонда шавад, - мусодираи амвол ба вучуд ояд. ?амин тавр, дар му?оиса аз реквизитсия мусодира ?ама ва?т характери бемуздро дорад ва ?амчун санксия барои ?у?у?вайронкун? истифода бурда мешавад. Кодекси ?иноят? мусодираро ?амчун чораи иловагии ?азои ?иноят? барои ?иноят?ои вазнин ва махсусан вазнин, ки бо ма?сад?ои ?аразнок содир шудааст, пешбин? намудааст. Он ?ама ва?т аз тарафи суд дар ?олат?ои бо Кодекси ?ино? пешбинишуда татби? карда мешавад. Амволе, ки ба ма?кумшуда ва шахсоне дар таъминоти ў буда зарур бошад, мусодира намешаванд. Номгўи ин амвол бо ?онунгузории и?рои ?азои ?ино? пешбин? карда мешавад.
Дар ?олат?ои бо ?онун пешбинишуда мусодира бо тартиби маъмур? низ ба амал бароварда мешавад. Он ?ам ба сифати ?авобгарии асос? ва ?ам ?амчун иловаг? татби? шуда метавонад.
?атъ гаштани ?у?у?и моликияти шахс ба амволи ?айриман?ул ?ангоми гирифтани замин ва дигар захира?ои таби? низ амалй мегардад. ?у?у?и моликият ба амволи ?айриман?ул вобаста ба ?арори ма?омоти давлат?, ки ма?сади бевоситаи гирифтани амволро аз молик надорад, аз ?умла гирифтани замин, ки дар он хонаи молик, дигар иморату иншоот ва дарахтзор во?еъ аст, тан?о тиб?и ?олати тартиби му?аррарнамудаи асноди ?онуни ?атъ гардида, ба молик амволи баробарарзиш дода, дигар харо?оти ў ?уброн карда ё тамоми зиёне, ки вобаста ба ?атъи ?у?у?и моликиаш ба ў расидааст, пурра баргардонида мешавад. ?арор оид ба гирифтани ?итъаи замин аз тарафи ма?омоти ?окимияти и?роия бароварда мешавад ва он ба?айдгирии давлатиро талаб мекунад. Дар бораи баровардани ин гуна ?арор сохибмулк бояд на дертар аз як сол пеш аз баровардани он ого? карда шавад. ?ангоми нороз? будани молик аз ?ароре, ки боиси ?атъи ?у?у?и моликият мегардад, он то замони бо тартиби судй яктарарфа шудани ба?с татби? карда намешавад. ?ангоми баррасии ба?с инчунин ?амаи масъала?ои пардохти товони зарари расондашуда ба молик ?аллу фасл мегардад (м. 263 КГ ?Т).
Харида гирифтани амволи бенизом нига?бонишуда бо м. 264 КГ ?Т пешбин? мешавад. Ин амвол со?ибмулки худро дорад, вале ў ба ин амвол масъулиятона муносибат намекунад, ки боиси вайрон ва ё несту нобуд шудани амвол мегардад. Агар амвол арзиши на он ?адар калон дорад ва муносибати бесо?иб он манфиат?ои шахсони сеюмро поймол намекунад, со?ибмулк ба ягон ?авобгар? кашида намешавад. Лекин агар сухан дар бораи амволе равад, ки арзиши баланди и?тисод?, таърих?, фар?анг?, илм? ё дигаррро дошта бошад, ?онун наметавонад дар ин ?олат ба вайроншавии он?о ро? ди?ад.
Агар молики сарват?ои фар?ангие, ки мутоби?и ?онун ба ?умлаи сарват?ои хеле пурарзиш ва аз тарафи ?онун ?ифзшуда дохил гардидаавд, ин сарват?оро бенизом нига?бон? кунад ва аз ин ба он?о хавфи нобуд шудан тахдид намояд, чунин сарват?оро давлат бенизом нига?бон? кунад ва аз ин ба он?о хавфи беа?амият шудан тахдид намояд, чунин сарват?оро давлат тиб?и ?арори суд метавонад аз ў харида гирад ё дар савдои оммав? ба фурўш монад. Даъво оид ба харида гирифтани сарват?ои фар?ангиро ма?омоти ваколатдори давлат?, прокурор ва ё ташкилот?би ?амъиятие, ки ба нига?дории он манфиатдоранд, дода метавонад. ?ангоми харида гирифтани сарват?ои фар?ангй ба молик арзиши он ба андозаи му?аррарнамудаи созишномаи тараф?о ва дар сурати ба?с ба андозаи муайяннамудаи суд пардохта мешавад. ?ангоми фурўш аз тари?и савдои оммав? ба фурўш рафтани он?о ба молик ба ?уз харо?оти савдои оммав? тамоми мабла?и бо?имонда пардохта мешавад.
Дар ин воситаи мушта?и ба даст даровардани ?у?у?и моликият аз ниго?и аввал зиддият дар худи маф?уми он ба назар мерасад. Лекин дар он ягон зиддият ву?уд надорад. ?олат?ое ву?уд дошта метавонад, ки ин ё он ашё дар моликияти шахс бо асос?ои ?онун и?озатдодашуда мав?уд буд, вале ин асос?о аз байн рафтаанд. Масалан, низоми ?у?у?ии ашё тагйир ёфт. Аз ашёе, ки дар муомилоти озоди граждан? буд, ашё ба гурў?и ашё?ое, ки муомилоти гражданиаш ма?дуд аст, гузашт. Ба ин ва дигар ?олат?ои монанд м. 262 КГ татби? карда мешавад.
Агар дар асос?ои и?озатдодаи ?онун шахс со?иби амволе шуда бошад, ки аз рўи ?онун ба ў тааллу? дошта наметавонад, ин амвол дар давоми як соли ?у?у?цор гаштани ў ба амвол аз тасарруфи худ барорад. Ин мў?лат аз ла?зае сар мешавад, ки асос?ои мав?уд будани амвол дар моликияти ин шахс аз байн рафта бошад. Агар молик амволро дар давоми мў?лати муайяннамудаи ?онун аз тассарруфиаш набароварда бошад, он бо назардошти хусусият ва таъиноташ бо ?арори суд, ки мутоби?и аризаи дахлдори ма?омоти давлат? бароварда шудааст, бояд ба таври ма?бур? фурўхта, мабла?и он ба молик дода шавад ё амвол ба моликияти давлат гузаронида, арзиши муайяннамудаи суд ба молики аввал пардохта шавад. Дар ин сурат харо?оти аз тасарруф баровардани амвол рўёнида мешавад.
Агар та?ти моликияти ша?рванд ё шахси юридик? дар асоси и?озати ?онун амволе ?арор гирад, ки барои хариданаш и?озати махсус зарур аст, вале барои додани он ба молик рад шудааст, ин амвол мутоби?и тартиби барои амвол му?арраршуда, ки наметавонад ба молики мазкур тааллу? дошта бошад, аз тасарруфи ў бароварда мешавад.

?атъ гаштани ?у?у?и моликият. Дахлнопазирии ?у?у?и моликият маънои онро надорад, ки ?у?у?и моликият ба як ё якчанд ашё ?ама ва?т ба як шахс -ша?рванд ё шахси юридик? тааллу? дорад. Гардшпи ашё?о дар муомилоти граждан? маънои иваз шудани моликони онро дорад. Гузариши ашё?о дар муомилоти граждан? маънои иваз шудани моликони онро дорад. Ин ?атъ гаштани ?у?у?и моликияти як шахс ва ба ву?уд омадани ?у?у?и моликияти дигар шахсро ба ву?уд меорад. Аз тарафи дигар худи ашё?о дар ?араёни истифода-бариашон дигаргун мешаванд ва ё тамоман несту нобуд мегардавд.
?у?у?и моликият бо баву?уд омадани факт?ои юридикии муайян ?атъ мегардад. Аввалан бо ?олат?ое, ки бо ?ать гаштани мав?удияти объекти ?у?у?и моликият вобастаги доранд (истеъмоли пурраи ашё аз тарафи со?ибмулк, несту нобуд шудани ашё ва ?.).
Дуввум, бо ?атъ гаштани мав?удияти субъекти ?у?у?и моликият (бо вафоти молик - ша?рванд, ё ?атъ гаштани молик -шахси юридик?). Дар ин ?олат ?у?у?и моликият ?атъ мегардад, амвол бошад, объекти моликияти дигар шахсон ё давлат мегардад.
Сеюм, ?олат?ои ?атъ гаштани ?у?у?и моликият бархилофи иродаи со?ибмулк. Дар боло ин восита?ои ?атъ гаштани ?у?у?и моликиятро дида баромадем. Ин ?олат?о дар м. 259 КГ пешбини шудаанд.

Просмотр: 4535