Дата: 2017-01-30
1. Сохт ва гуногуншаклии ?у?айраи растаниг?. Дар ?у?айраи растаниг? мувофи?и ?оида се ?исми асос? ?удо карда мешавад: пардаи каму беш сахт ва муста?ками карбогидрат?, ки ?у?айраро аз берун мепўшад, протопласт (юн. протос аввалин, пластос-танзим низом) модда?ои фаъоли зиндаи дохили ?у?айра-дар намуди одатан то андозае ?абати девор монанд ба парда фишурда аст ва дар охир вакуола (лот. вакус-хол?)-фазое дар ?исми марказии ?у?айра моддаи об?-шираи ?у?айра пур аст.
?илди ?у?айра ва вакуола ма?сули фаъолияти ?аётии протопласт аст ва он?о дар давраи муайяни ?у?айра ба ву?уд меоянд.
?ам дар протопласт ва ?ам дар шираи ?у?айра (каме дар ?илд) ?иссача?ои гуногуншакл гирифта вомехўранд-модда?ои захирагии ?у?айраг? (дона?ои крахмал, ?атра?ои рав?ан ва ?..). протопласт бо худ хеле ?осилаи мураккаб дорад, ба ма?мў?ои гуногун тафри?а гашта, ки онро органелла?о ё органоид?о меноманд, ки дар он доимо вомехўрад, ба худ хос сохт, ки он имконият меди?ад бо осон? аз ?амдигар фар? мекунанд ва вазифаи муайянро и?ро менамоянд (расми 10 ва 11). Ба органоиди ?у?айра ядро, пластид?о, митохондрия, рибосома?о, тўри эндоплазматик?, диктиосома?о, пероксисома?о (микротанача), лизосома ва ?. Дохил мешавад. Органоид?о дар дохили гиалоплазма ?ойгирифтаанд ва он як?оя амал он?оро таъмин мекунад. Органелла?о дар дохили гиалоплазма ?ойгиранд ва он ало?амандии он?оро таъмин мекунад. Гиалоплазма бо органелла?о ?айр аз ядро ситоплазмаи ?у?айраро ташкил меди?ад. Таносуби ми?дор? ва хусусияти сохти органелла?о самти махсусияти фаъолияти ?аётии ин ё он махсусиятгардидаи ?у?айраро муайян мекунад.
Органелла?ои дар ?у?айраи гуногуни растан? ва ?айвонот сохти ташаккули молекулярии монанд ва бо таркиби химияв? наздиканд, ки он ба функсияи и?ро мекардаи он?о ало?аманданд. Дар ин умумияти раванд?ои асосии фаъолияти растан? ва ?айвонот зо?ир мегардад. Вале байни он?о фар?ияти ами? мав?уд аст. Дар ?у?айраи растан? пардаи муста?кам бо плазмодесма муста?кам гардида пластид ва вакуолаи калони марказ? дорад. Яке аз хусусият?ои хоси ?у?айраи растаниг? мав?удияти пардаи муста?кам ва вакуола?о-расиш бо ро?и кашидашав? (ёзидан). Бо ин хел расиш андозаи зиёдшавии ?у?айра аз ?исоби зиёдшавии ?а?ми вакуола на аз протопласт ба ву?уд меояд. Дар ?у?айраи растании дара?аи ол? нисбат ба ?айвонот маркази ?у?айра, ки он дар та?симшавии ?у?айра иштирок мекунад, ву?уд надорад.
Шакл ва андозаи ?у?айраи растаниг? вобаста ба ?олати ?ойгиршав? дар танаи растан? ва вазифае, ки он и?ро мекунад вобаста аст. ?у?айра?ои ?афс ?ойгиршуда бештар шакли бисёр ?арор доранд ва он асосан ба фишори ?амдигар вобастаанд. Бештар бисёр?ирра?о 14 ?ирра, ки аз 4-6 кун? иборатанд. Бинобар он дар буриш ?у?айра?ои ба ?ам ?афс ?амаи ?удуд?о якхела нестанд ва хеле кам вомехўранд. Шакл?ои озод расиш кардан ?у?айра?ои доирашакл, силиндршакл, ситорашакл, паррадор мумкин шаванд.
?у?айра?ое, ки ?утри он?о ба ?ама самт кам фар? мекунад, паренхим? меноманд (юн. пара-баробар, энхима-?има). Одатан дар ?олати боли? он?о зинда бо?? мемонанд.
Мисоли ?у?айра?ои паренхим? ?у?айра?ои растан? ва меваи ширадор буда метавонад. Вале бештар сабзиши ?у?айра ба як самт равона аст, дар нати?аи он хеле кашида мегарданд, ки он?оро ?у?айра?ои прозенхим? (юн. Прос-ба самти ягон) меноманд. Охири он?о одатан нўгтез мешаванд. ?у?айра?ои прозенхим? ба чўб хосанд. Дар ?олати боли?и мемиранд. ?у?айра?ои боли?и растан? нисбат ба ?айвон, ?ариб ки ?амава?т шакли якхела дорад, ин аз он ша?одат меди?ад, ки дар он?о пардаи сахт ву?уд дорад.
Андозаи ?у?айра?о хеле фар?ият дошта бошад ?ам, вале он?о дар ?удуди муайян ?арор доранд, ки он ба авлоди растан? ва типи ?у?айра?о вобаста аст. Мувофи?и ?оида ?у?айра?о хеле майдаанд дар зери заррабин дидан имконпазиранд. Дар растани?ои дара?аи ол? ?утри ?у?айра?о одатан дар ?удуди 10-100мкм (бештар 15-60мкм) ?арор дорад. ?у?айра?ои бештар бузург, мода?ои ?изо? ва обро захира мекунанд (масалан, ?у?айра?ои паренхимии лўндаки картошка, ?у?айра?ои ширадори мева?о). Гўшти меваи тарбуз, лимў, апелсин аз ?у?айра?о бузург то якчанд миллиметр таркиб ёфтаанд ва онро бе чашми (ани?тараш ба дароз?) ?у?айра?ои прозенхим? мерасанд. Масалан, нахи за?ир? аз за?ир ?ариб 40мм ва газна бошад то 80мм, вале буриши кўндаланги дар ?адди заррабин? бо?? мемонад.
Шумораи ?у?айра дар растании дара?аи ол? ба андозаи астроном? ?арор дорад. Гуфтан ?обили ?айд аст, ки як барги дарахт бештар аз 100млн ?у?айра дорад.
Таркиби химияв? ва физикавии протопласт. Модда?ое, ки аз он ?у?айраи зинда сохта шудааст ва он дар давраи муайяни фаъолияти ?аётиаш ?удо менамояд, хеле гуногуни он?о да?о ва сад?о ?азоранд шуморида мешавад. Ин модда?о да?ал шавад ?ам дар конститутсион?, яъне ба таркиби материяи зинда дохилшаванда ва дар мубодилаи модда?о (метаболизм) иштироккунанда, захирав?(мува?ат? аз мубодила берунгашта) ва партов (ма?сули охирини он) мутта?ид кардан мумкин аст. Модда?ои захирав? ва партов?о дар як?оя модда?ои эргастикии (юн. эрг-кор) ?у?айра меноманд модда?ои асосии конститутсионии органикиро сафеда?о, кислота?ои нуклеин?, чарб?о ва карбогидрат?о.
Сафеда?о-моддае, ки сохт ва такиби материяи зиндаро муайян мекунад. Он?о бо худ пайваст?ои полимер? макромолекулаи он?о аз аминокислота?о сохта шудааст, сохтори махсуси протопластро бунёд мекунанд. Ба ?иссаи сафеда?о ?исми бештари модда?ои органикии ?у?айра рост меояд. Он дар бунёд сохтор ва функсияи ?амаи органелла иштирок мекунад. Дар муносибати химияв? сафеда?о ба содда (протеин?о) ва мураккаб (протеид?о) та?сим карда мешаванд. Дар ?олати охир он?о ма?мў?о бо дигар модда?о-липид?о (липопротеид?о), карбогидрат?о (гликопротеид?о), кислота?ои нуклеин? (нуклеопротеид?о) ?осил мекунанд.
Сафеда?о на тан?о маводи сохтмонии протопласт?о хизмат мекунанд, балки ба сифати фермент?о раванд?ои ?аётиро танзим мекунанд. На?ши бузурги сафеда?о ?амчун фермент аз он иборат аст, ки фаъолияти ?аётии ?у?айра реаксияи химиявиро дар бар мегирад, ки он ба асоси функсияи органелла?ои ро?андоз? мегардад. То ?атто, дар ?у?айрае, ки расиш намекунад (масаашро зиёд намекунад) доимо азнавсозии сохтор?ои элемент?о, к ибо раванд?ои синтез ва та?зияи модда?ои конститутсионии протопласт ало?аманд аст, мегузарад.
Доимияти нисбии таркиби химиявии протопласт бо та?лили химияв? протопласт бо та?лил химияв? муайян кардааст, нати?аи баробарвазнии динамикии байни ду гурў?и раванд аст. Ба ?айр аз ферментатив? сафеда?о вазифаи сохтор?, кашишхўр? ва на?лиётиро метавонанд и?ро намоянд ва дар баъзе ?олат?о манбаи энергия низ шуда метавонанд. Сафеда?о модда?ои эргастик? низ шуда метавонанд дар давраи муайяни инкишофи ?у?айра захира мегарданд.
Кислота?ои нуклеин? (лот. Nucleus-ядро) КДН ва КРН, ки гурў?и дуюмини му?ими биополимер?ои протопласт?оро ташкил меди?анд, агар ки мав?удияти он?о зиёд набошад ?ам (1-2% массаи тари протопласт) на?ши бузург мебозанд, ки он?о моддаи ниго?доранда ва барандаи ахбор барои синтези сафеда?о ва модда?ои дигари зарурии протопластанд. Ми?дори асосии КДН дар ядрои ?у?айра, КРН бошад дар ядро ва ?ам дар ситоплазма мав?уд аст.
Чарб?о (липид?о юн. Липос-рав?ан, эйдос-намуд) пайваст?ои гурў?и калони пайдоиши биологидоштаро дар бар мегирад. Он?о характери нисбатан дар об ?алшавандаг? надоранд ва ма?лулкунанда?ои органик? ?алшавандаг? доранд. Протопласти ?у?айраи растаниг? чарб?ои содда (рав?ани ?афс) ва чарб?ои мураккаб (липид?о ё модда?ои рав?анмонанд). Ба липид?о фосфо ва гликолипид?о, баъзе пигмент?о (каротиноид?о) дохил мешаванд. Он?о ма?мў?ои сохтории ?у?айраанд ва ба таркиби мембрана дохил мешаванд. ?исми бештари липид?о модда?ои захиравианд.
Карбогидрат?о он?о низ ба таркиби протопласти ?ар як ?у?айра дар намуди пайваст?ои содда (ма?лул гардида дар об ?анд?о) ва карбогидрат?ои мураккаб (?алнагарданда ва заиф ?алгарданда)- нисахарид?о дохил мегарданд. Масалан, ?анд?о-глюкоза, фруктоза ва сахароза, полисахарид?о-селлюлоза, крахмал. Охирон моддаи эргастикии ?у?айра ба ?исоб меравад. Дар ?у?айра карбогидрат?о?амчун на?шаи манбаи энергия дар реаксияи мубодилаи модда?о мебозанд. ?анди рибоза ва дезоксирибоза ба таркиби КРН ва КДН дохил мегарданд ?анд бо дигар модда?ои фаъоли биолог? пайваст гардида гликозид?оро ?осил карда метавонад. Полисахарид?о-гликопреид?о бошад дар ташкили молекулярии материяи зинда на?ши му?им мебозад. Таркиби карбогидрат?ои ?у?айраи растан? хеле гуногуншакланд, назар ба ?у?айраи ?айвонот мав?удияти карбогидрат?о дар он?о зиёд аст, аз ?исоби ма?сули ихро?-полисахарид?ои пардаи ?у?айраг? ва ?анд?ои шираи ?у?айраи вакуола зиёд аст.
?ар як ?у?айра одатан худаш барои худ ?амаи сафеда?о кислта?ои нуклеин?, чарб?о, полисахарид?о ва дар модда?ои мураккабро синтез мекунад, онро аз дигар ?у?айра?о намегирад.
Манбаи энергияи дастрас барои ?амаи ?у?айра?о бевосита асосан АТФ, ки ало?аи макроэнергетик? дорад, хизмат мекунад, ?ангоми кандашав? ми?дори энергияи зиёд озод мегардад. Мав?удияти АТФ зиёд нест (сад?о ?иссаи фоизро ташкил меди?ад), ин пайваста лозим аст ва ?ама ва?тдар ?у?айраиштирок дорад. Энергияе, ки дар ало?аи фосфатии (химияв?) АТФ мав?уда ба ?амаи му?имтарин реаксия?ои метаболизм (пеш аз ?ама ба реаксия?ои синтези макромолекула?ои биолог? ва модда?ои на?л?) истифода мегардад.
Аз ?ама пайваста?ои химияв? ?у?айраи зинда беш аз ?ама оби зиёд дорад (60-90%), ки дар он модда?ои дигари бисёр ма?лул гардиданд. Доштани оби зиёд дар протопласт асосан барои он лозим аст, ки ин модда?о барои фаъолияти ?аёт? хос реаксия?о дар ?у?айра гузарад он ?амон ва?т ба ву?уд меояд, ки дар об ?ал гардида бошад.
Ба таркиби ?у?айраи растан? модда?ои ?айриорганик?, асосан дар шакли ион?о намак?ои минерал? дохил мешаванд.
Консентратсияи намак?о дар ?у?айра аз хеле консентратсияи му?ити беруна фар? мекунад. Ион?ои ?айриорганик? барои бунёди фишори осмотик? на?ши му?им доранд, барои дохилшавии об ба ?у?айра, баъзе аз он?о фаъолнокии фермент?оро таъмин менамоянд.
?амаи ма?мў?ои протопласти ?у?айраи растан? беранг, ба ?айр аз платид?о он?о рангнок бошанд ба ранг?ои сабз, сурх ё норин??. Бо хосият?ои физик? протопласт ма?лули каллоидии серзинаро ба худ дорост (зичиг?1,03-1,) макромолекула?ои биолог? ва баъзе липид?о каллоид?ои типикианд. Аз ин ли?оз протопласт дар умумият консестенсияи лу?обии ба монанди консестенсияи сафедаи тухмро ба хотир меорад. Одатан он гидрозолро, яъне системаи каллоид? бо бартарияи му?ити дисперсион?-обро дорост.
Тавсифи умумии ситоплазма. Бо истифода аз метод?ои нави тад?и?от?ои ситолог? дониши мо оид ба ситоплазма дар ва?т?ои охир хеле васеъ гардид. Ба монанди органелла?о чун хлоропласт ва митохондрия, онро дар заррабини рўшно? дидан имконпазир аст, бо ёрии заррабини электрон? як ?атор ултрасохтор?ои ма?мў?ои ситоплазма дида шуд, нишон дода шуд, ки хлоропласт?о ва митохондрия ташаккули дохилии мураккаб доранд. Гуфтан ?оиз аст, ки дар ва?ти ?озира ?амаи органелла?ои ?у?айраи растаниг? муайян ва аз ?и?ати морфолог? мавриди омўзиш ?арор дода шудааст. Мо бисёр чиз?оро фа?мидем оид ба органелла?ои ало?ида кадом на?шро дар мубодилаи модда?о и?ро менамоянд ва он?о ч? тавр ба таъсири ?амдигар? доранд, ч? тавр ?осил мегарданд ва та?йир меёбанд, дар раванди инкишофи ?у?айра ч? тавр дар ?у?айра?ои тахассусгардида ба хосият?ои органелла?ои он инъикос меёбад.
Яке аз дастовард?ои охири соли охир дар омўзиши ?у?айра ин му?аррар намудани принсипи ташаккули мембранагии ситоплазма ?исобида мешавад. Мувофи?и ин принсип дар асоси сохтори ситоплазма мембрана?ои биолог? ?арор дорад. Тунуктарин (4-10нм) пардаи сахте, ки асосан аз фосфолипид?о ва сафеда?о-липопротеид?о сохта шудаанд. Молекулаи липид?о сохтори асосии мембранаро ?осил мекунанд. Он?о дар он ботартиб перпендикуляр?-сат?? дар ду ?абати паралелл ?амон тавр, ки ?исми гидрофилии он ба берун равона буда, дар му?ити об? аст, гидрофоб? бо?имонда?ои кислотаи рав?ан- ба дохил ?ой мегиранд. ?исме аз молекула?ои сафеда?о ба ?абати бар?ад дар сат?и каркаси липоид? аз як ё аз ?арду тарафи он ?ой мегиранд, ?исме аз он?о дар ин ?абат ?ўтидаанд, вале баъзеашон аз он миёнбур мекунанд дар мембрана «сўрохи?о»-и гидрофил? ?осил мекунанд. Умуман, ?ойгиршавии молекулаи сафеда?о ва чарб?о дар мембрана ?ангоми дидани он аз сат? мозаикаро ба хотир меорад (расм).
Мембрана?о-ма?мў?ои зиндаи ситоплазмаанд. Он?о протопластро аз му?ити беруна аз ?у?айраг? ма?дуд мекунанд. Сар?ади берунаи органелла?о бунёд мекунанд ва дар сохтани сохтори дохилии он?о иштирок мекунанд ва бештар барандаи функсияи он?о мебошад.
Хусусияти хоси ?амаи мембрана?о сарбастагии он?о, бефосилаг?-охири он?о ?е? ва?т кушод нест. Ми?дори элемент?ои мемранаг? дар ситоплазма ва ?олати ?у?айра вобаста аст. Дар баъзе ?олат?о (хусусан ?у?айра?ои фаъол) мембран?ои то 90% модда?ои хушки ситоплазмаро ташкил меди?анд.
Яке аз хосияти асосии биомембрана ин интихоби гузаронандаг? (нимгузаронандаг?) аст: яке аз модда?о бо воситаи он?о мегузарад бо мушкили (хосияти монеаг?) дигараш-бо осон? ва то ?атто му?обил градиент? консентратсия. ?амин тавр, мембрана?о ма?дудият барои диффузияи озоди бештари ма?лулгардида?о дар об модда?о ва таркиби махсусияти химиявии ситоплазма ва органелла?ои онро муайян мекунад. Гузаронандагии интихобии мембрана ба ?исмат?ои ситоплазма имконият меди?ад дар ?исмат?ои ма?дудгардида-компартимент?ои гуногуни таркиби химияв?, ки дар он як ва?та ва новобаста аз ?амдигар раванд?ои гуногуни биохимияв? бештар ба тарафи му?обил (синтез ва та?зияи макромолекула?о) мегузарад.
Бо шарофатии мембрана?о фермент?ои ало?ида ва ма?мў?ои он?о бо тарзи муайян дар ситоплазма ?ой мегиранд, ки он пайдар?амии гузаштани реаксия?ои химияв?, ки дар асоси раванд?ои фаъолияти ?аётии ?у?айра?о мегузарад.
Плазмолемма. Мембрана?ои сар?адии ситоплазма- плазмолемма ( лот. Lemma-пўсти мева) мебошад- мембранаи плазматик? ва тонопласт-мембранаи вакуоляр?. Плазмолемма-сат?и берунаи мембранаи ситоплазма одатан зич ба пардаи ?у?айра мехобад(расм). Вай мубодилаи модда?ои ?у?айраро бо му?ити и?отакарда танзим мекунад, аз ин ли?оз, хосияти асосии он гузаронандагии интихоб? аст барои модда?ои гуногуни дар об ма?лулгардида.
Аз плазмолемма бештар об гузаранда буда, он ба ?у?айра бо ро?и диффузия дохил мегардад. Барои молекула?ои калон вай одатан нагузаронанда (функсияи ма?дудкун?) аст. Молекула?ои майда ва ион?о бо воситаи плазмолемма ба гиалоплазма бо суръати гуногун мегузарад, он диффузияи озоди он?оро ма?дуд мекунад ва бештар кашонидан (на?л) ба му?обили градиенти консентратсия амал? мекунад. Дар баъзе ?олат?о контури он мав?нок мегардад ва баъзан ?абат?ои чу?ури сершуморрро ?осил мекунад. Охирон метавонад мутоби?шав? барои зиёд гаштан фаъолнокии сат?и ин мембрана ?ангоми дохилшавии молекула?о ва ион?о дар ситоплазма ё ихро? намудани он аз ?у?айра гардад. Ин ?абат?о дар ?у?айра?о инкишоф меёбад, бахусус шиддатнокии на?ли модда?оро амал? месозанд. Ба ?айр аз танзими дохилшавии модда?о ба ?у?айра ва ихро?и он?о аз он, плазмолемма дар растан? функсияи синтетикиро низ и?ро карда метавонад. Дар он ба монанди ?осилшавии микрофибриллаи селюлозаг? пардаи ?у?айраг? дар иштироки дар он ?ойгиршуда фермент?о мегузарад. Вай инчунин таасуроти (раздра?ение) стимули гормоналиро ?абул мекунад.
?аракати ситоплазма. Яке аз хосият?ои му?ими ситоплазмаи зиндаи ?у?айра ?обилияти он ба ?аракат мебошад. Вале дидани он на ?ама ва?т ба даст меояд. ?аракати ситоплазма асосан дар ?у?айра?ои боли? дидан мумкин аст, он намуди ?абати девор? дошта, бо вакуола и?ота шудааст. Дар ин ?у?айра?о ситоплазма ба як самт дар гирду атрофи вакуола, ядро, митохондрия ва пластид?оро (?аракати даврзан?) ?азб намуда, ?аракат мекунад. Барои ?у?айра бо тасмаи ситоплазма аз вакуолаи марказ? хос аст, ки дар ?ангоми самти ?араён дар тасма?ои гуногун фар? доранд. Шиддатнокии ?аракат аз як ?атор омил?о вобаста аст ( ?арорат, рўшно?, таъмин будан бо оксиген ва ?…).
Гиалоплазма. Онро инчунин матрикс (лот. Matrix-мабдаъ, асос) меноманд, моддаи асосии ситоплазма ё ситозол мебошад. Гиалоплазма (юн. гиалос-шиша) ба худ бефосилаи обии коллоидии фазаи ?у?айраро дорад, часпакии муайянро дорост. Вай ?амаи органелла?ои ба он ?ута хўрдаро ало?аманд ва таъсири ?амдигарии он?оро таъмин менамояд. Гиалоплазма сафеда?ои ?алгардида-фермент?о дорад, як ?атор вазифаро и?ро мекунад, пеш аз ?ама дар мубодилаи карбогидрат?о (?анд?о), аз ?умла дар гликолиз, мубодилаи чарб?о( синтези кислотаи рав?ан ва рав?ан) пайвастаги?ои азот? ва фосфоридошта (синтези аминокислота?о, бар?ароркунии нитрат?о). Вай ?обилият ба ?аракати фаъол аз ?исоби трансформатсияи энергияи химияв? ба механик? ва баъд дар на?ли модда?ои дохили?у?айрав? иштирок мекунад. Ми?дор ва таркиби он вобаста ба давра?ои инкишоф ва фаъолнокии ?у?айра вобаста аст. Дар ?у?айра?ои ?авон вай мумкин аст яке аз ма?мў?ои асосии (дар ?а?м) ситоплазма бошад, дар боли?и он хеле кам мегардад, кадоме вай дар намуди пардаи борик органелла?ои калонро мепўшонад (ядро, пластид?о, митохондрия?о) ва дар он ?ое, ки нест плазмолемма ?ариб бо тонопласт мерасад (расм). Бештар сохтори сафедагии ма?мў?ои гиалоплазма дар агрегат?ои сармолекуляр? (боломолекуляр?) бо тартиби ?атъи молекула микронайча?о ва микрофиламент?о (лот. Filamentum-ришта) ?ойгиранд. Микронайча?о (расм) аз ?исми шаффофи марказ? ва электронзичи девор?о, аз сафеда?ои субво?иди сферикии спирал? ?ойгиршуда бунёд шудааст. Ин хеле майда, лекин сохтори хеле ?атъ?, ?утри он?о ?ариб 25нм, дарозиаш-то якчанд микрометр. Одатан он?о ба ?амдигар паралелл бевосита дар наздикии аз плазмолемма ?ой мегиранд, локин ба он намерасад. Дар ?у?айраи та?симшудаистода микронайча?о дар агрегат?о ?амъ мегардад, ки онро нах?ои миотикии дуг? ё флагмопласт меноманд. Вазифа?ои микронайча?о то ба охир муайян нагардидааст.
Тахмин ?аст, ки он?о дар гузаронидани модда?о дар ситоплазма ба ориентатсияи плазмолеммаи микрофибрилли селюлозагии пардаи ?у?айра ?осилкунанда дар ?ойивазкунии хромосом дар ва?ти митоз ва дар ниго? доштани шакли протопласт иштирок мекунад. Микронайча?о сохтори ноустувор буда, он?о ?ама ва?т дар ?олати та?зия ?арор дорад ва дар ин вазифа?ои он?о ифода меёбад.
Микрофелмент?о (риштаи плазматик?) ?утри хеле хурд (4-10нм) дорад. Аз субво?ид?ои сферикии сафедаг? спирал? ?ой гирифта иборат аст, вале аз найча бо он фар? дорад, ки он?о сўрох нестанд. Дар гиалоплазма он?о ё ?амъ мегарданд-риштаи плазмаг? ?осил мекунанд, ки дар он паралел? ва ба ?амдигар наздик ?ой мегиранд ё намуди сеандозаи тўри мегиранд, ба плазмолемма пластид?о чузъ?ои ретикулум (тўри эндоплазматик?) рибосома?о микронайча?о мечаспанд. Аз ин ли?оз, тахмин мекунанд, ки он?о кашишхўрда ба ?амдигар мехазанд ва ?амин тавр ?аракати гиалоплазмаро ?увват меди?анд (генерируют).
Просмотр: 7559
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved