Дата: 2016-05-30
Азнавсу?уртакунии мутаносиб чунин намуди су?уртаест, ки ?ангоми он седент хатар ва ?а??и су?уртаи барои су?уртакун? бо ?абулшударо ?иссаи бо су?уртакунанда мувофи?ашуда (квота) барои азнавсу?уртакун? месупорад, су?уртакунанда бошад ба седент бо ?амон ?исса зарари пардохткардаи ўро ?уброн мекунад.
Шартномаи квот? шакли оддии шартномаи азнавсу?уртакун? мебошад.
Мувофи?и шарт?ои ин шартнома ширкати су?урта бо ?иссаи бо азнавсу?уртакунанда мувофи?ашуда хатари оид ба намуди муайяни су?урта ё гурў?и су?урта?ои бо ?ам наздикро, ки барои су?урта ?абул шудааст, бе ягон истисно барои аз нав су?уртакун? месупорад. Бо ?амон ?исса ба азнавсу?уртакунанда ?а??и су?уртаи ба ў дахлдошта супорида мешавад ва ў ба азнавсу?уртакунонанда бо ?амон ?исса ?амаи зарари мутоби?и шарт?ои су?урта пардохтшударо ?уброн мекунад.
Аммо бо назардошти он, ки мабла?и су?урта оид ба баъзе хатар?ои барои су?урта ?абулшуда метавонад бисёр бошад, иштироки азнавсу?уртакунанда одатан бо меъёри (лимити) муайяни масъулият оид ба як хатар ма?дуд карда мешавад, яъне ба иштироки ?атмии азнавсу?уртакунанда дар ?иссаи му?аррашудаи ?ар кадом хатар ниго? накарда, вай масъулияти зиёда аз ин меъёрро ба зимма гирифта наметавонад.
Масалан, ?иссаи азнавсу?уртакунанда оид ба ?амаи хатар?ои барои су?урта ?абулшуда дар ?а ?ми 10 фоиз му?аррар карда мешавад, аммо масъулияти ў оид ба ?ар кадоми он?о набояд аз 100 ?азор сомон? зиёд башад.
Азнавсу?уртакунанда хатар?оро барои азнавсу?уртакун? супорида, барои комиссия ба фоидаи худ, ки он вобаста ба намуд?ои су?урта аз 20 то 40 фоизи брутто-?а??и су?уртаро ташкил дода метавонад, инчунин барои иштироки муайян дар фоидаи имконпазири азнавсу?уртакунанда, ки аз рўи хатар?ои барои су?урта ?абулкардааш ба даст овардааст, ?а? дорад.
Камбудии асосии шартномаи квот? дар он аст, ки го?о зарурати бо ?иссаи калон азнавсу?урта кардани хатари начандон калон ва хавфи ?идд? надошта, ки дар ?олати дигар ширкати су?уртав? онро та?ти масъулияти худ метавонист ниго? дорад ва мабла?и калони ?а??и су?уртаро ?ифз намояд, пайдо мешавад.
Шартномаи зкседент?. Омили асос? дар механизми азнавсу?уртакун? оид ба шартномаи экседент? ба ном «ниго?дории худи ширкати су?уртав?» мебошад, ки дар аксар ?олат?о дара ?аи аз ?и?ати и?тисод? асосноки мабла?ро, ки дар доираи он ширкат ?исми муайяни хатар?ои су?урташудадаро та?ти масъулияти худ ниго? дошта, бахши аз он?о барзиёдро барои азнавсу?уртакун? месупорад, ифода мекунад.
Ширкати супоранда, чун ?оида, меъёри (лимити) масъулияти худ? ё ниго?дории худиро ба мабла?и муайян, ки ба ?амаи хатар?ои су?уртав? оид ба як намуди су?урта нисбат дорад, му?аррар менамояд. Масалан, агар ниго?дории худии ширкат ба 100 ?азор сомон? мувофи? бошад, ?амаи хатар?ои барои су?урта ?абулшуда дар доираи ин мабала? та?ти масъулияти ширкат бо?? монда, аз он зиёдааш барои азнавсу?уртакун? супорида мешавад.
Мутоби?и шарт?ои шартномаи экседент? ?амаи хатар?ои барои су?урта ?абулшуда, ки мабла?и су?уртавии он?о аз ниго?дории худи ширкат зиёд аст, барои азнавсу?уртакун? дар доираи меъёри муайян ё экседен, яъне мабла?и ниго?дории худии ширкат, ки ба шумораи карати муайяншуда зарб зада шудааст, супорида мешавад.
Чунонч?, мабла?и экседен мумкин аст аз 10 ?иссаи баробар иборат бошад, ки ?ар кадоми он?о ба мабла?и ниго?дории худ? баробар аст, аз ин рў мабла?и умумии ?а ?ми шартнома, аз ?умла ниго?дории худ? - 11 ?иссаро ташкил меди?ад. Агар азнавсу?уртакунанда барои азнавсу?уртакун? ду ?иссаро ?абул кунад, он го? масъулияти ў 2/10 ё 1/5 ?иссаи мабла?и экседентро ташкил мекунад. Масалан, агар барои су?урта хатар бо мабла?и су?уртавии 200 ?азор сомон? ?абул шуда, ниго?дории худ? ба 50 ?азор сомон? баробар бошад, он го? 150 ?азор сомон? мабла?и экседенро, ки ба азнавсу?уртакунанда рост меояд, ташкил дода, мабла?и масъулияти ?ар кадоми он?о ба ?а ?ми иштирок дар шартнома мутаносиб мегардад: ?ангоми ду ?исси иштирок (1/5 ?исса аз мабла?и экседент) масъулияти азнавсу?уртакунанда 30 ?азор сомониро (1/5 ?иссаи 150 ?азор сомон?) ташкил меди?ад.
Мутаносибан ба мабла?и нига?дории худ? ва ?иссаи иштироки азнавсу?уртакунандагон дар шартнома та?сими ?а??и су?урта ва зарар?ои пардохтшуда сурат мегирад.
Барои азнавсу?уртакунии хатар?ое, ки мабла?и су?уртавии он?о аз ?ун ?оиши шартномаи экседенти якум зиёд аст (дар мисоли мо - 500 ?азор сомон?), ширкати супоранда метавонад шартномаи экседенди дуюмро дошта бошад, масалан, ?адди аксари масъулиятро ба мабал?и 2 млн. сомонии зиёда аз 550 ?азор сомон?, ки бо шартномаи экседенти якум пўшонида мешавад. Дар мавриди зарур? ширкат метавонад шартнома?ои экседент?ои сеюм ва чорўм дошта бошад.
Унсури мураккабтарини шартномаи экседент? - му?аррар намудани ниго?дории айниятдор ва аз ?и?ати и?тисод? асосноки худии ширкати супоранда мебошад. Дар ?а?и?ат, агар меъёри (лимити) нига?дории худ? ба дара ?аи паст му?аррар шуда бошад, ширкати су?уртав? ма ?бур мешавад барои азнавсу?уртакун? ?исми зиёдатии ?а??и су?уртаро супорад, ки онро дар сурати дуруст муайян кардани ниго?дории худ? ниго? дошта метавонист. Аммо агар меъёри (лимити) ниго?дории худ? аз ?ад баланд бошад, дар доираи чунин меъёр ширкати супоранда ма ?бур мешавад, ки ми?дори калони зарар?оро пардохт намояд, ки ин дар нати ?а?ои ?араёни кор?о оид ба ниго?дории худ? метавонад ба таври номусоид инъикос ёбад. Та ?риба нишон меди?ад, ки варианти нисбатан мувофи?и меъёри нига?дории худиро дар асоси маълумот?ои омории оид ба 5-10 сола ва дар шароити устувории нисбии таркиби портфели су?уртавии ширкати супоранда метавон му?аррар кард.
Як ?атор омили?ое мав ?уданд, ки дар сурати дуруст пайвастанашон чун асоси муайян намудани варианти мувофи?и меъёр?ои нига?дории худ? хизмат карда метавонанд:
- ?а ?ми ?а??и су?урта, ?ангоми фар?ияти, андаке аз шумораи умумии хатар?о ?ар ?адар зиёд бошад, меъёри ниго?дории худ? ?амон ?адар зиёд буда метавонад;
- амалиёти намуди мутоби?и су?урта ?ар ?адар фоиданоктар бошад, меъёри мабла?боздории худ? ?амон ?адар баланд буда метавонад;
- та?симоти худудии объект?ои су?урташуда – объект?о дар як минта?а ?ар ?адар бештар ?ойгир шаванд, меъёри ниго?дории худ? ?амон ?адар камтар му?аррар карда мешавад;
- ?а ?ми харо ?от барои корбар? - агар чунин харо ?от аз ?ад зиёд бошад, меъёри нига?дории худ? бояд тавре му?аррар карда шавад, ки як ?исми харо ?от ба зиммаи азнавсу?уртакунандагон гузошта шавад ё аз ?исоби ?авасмандгардонии комиссион? пўшонда шавад, ки онро ширкати пешни?одкунанда ба фоидаи худ аз ?а??и су?уртавии оид ба хатар?ои барои азнавсу?уртакун? зиёда аз нига?дории худ? додашаванда, дошта мегирад.
Азнавсу?уртакунии номутаносиб
Азнавсу?уртакунии номутаносиб намуди азнавсу?уртакуниест, ки фаро расидани масъулияти азнавсу?уртакунандаро пешбин? менамояд, агар ?а ?ми мувофи?ашудаи зарар ё зарарнок? зиёд карда шуда бошад.
Шартномаи экседенти зарар шакли па?ншудаи азнавсу?уртакунии номутаносиби пўшондан мебошад ва барои ?имояи баста?ои (портфел?ои) су?уртавии ширкат?о оид ба намуд?ои ало?идаи су?урта аз зарар?ои бештар калон ва ?айричашмдошт хизмат мекунад. Мувофи?и шарт?ои ин шартнома воситаи азнавсу?уртакун? тан?о ва?те ?удрат пайдо мекунад, ки мабла?и ни?оии зарари хатари су?урташуда дар нати ?аи ?одисаи су?уртав? ё силсилаи ?одиса?ои су?уртав?, ки о?ибати ?амон як рўйдод мебошад, аз мабла?и шартшуда зиёд бошад.
Масъулияти азнавсу?уртакунандагон зиёда аз ин мабла? бо меъёри муайян ма?дуд карда мешавад, масалан 1 млн. сомонии зиёда аз 100 ?азор сомон? афзалияти ширкати гирифтади?анда ба шумор меравад.
Ба ибораи дигар, азнавсу?уртакунандагон бо ?иссаи ширкаташон дар шартнома зарар?оро ба мабла?и бештар аз 100 ?азор сомон?, вале дар доираи 1 млн. сомон? оид ба ?ар кадоми он?о пардохт мекунанд. Масалан, агар зарар 150 ?азор сомон? бошад, ?иссаи азнавсу?уртакунандагон дар он 50 ?азор сомон?, агар 1,5 млн. сомон? бошад, ?иссаи азнавсу?уртакунандагон мабла?и ?адди аксари масъулияти он?оро ташкил мекунад.
Аз паси эксенденти якўми зарар экседенти дуюм мумкин аст ба амал ояд, ки онро талаботи ширкат муайян менамояд.
?а??и су?уртае, ки ба азнавсу?уртакунандагон – иштирокчиёни шартнома?ои экседенти зарар ?исоб карда мешавад, одатан бо фоиз?ои муайян нисбат ба брутто-?а??и су?урта оид ба бастаи (портфели) су?уртавии ?имоякунанда му?аррар карда мешавад. Аммо азбаски дар аввали амали шартнома мумкин аст тан?о мабла?и ба?ог? ё интизории ?а??и су?урта маълум бошад, аввал мабла?и муайяни пешпардохти ?а??и су?урта – ба ном «депозити ?а??и су?урта» ё ?а??и су?уртаи депозит? бо азнав?исобкунии минбаъдаи мабла?и охирини ?а??и су?урта дар асоси мабла?и во?еии бадастомадаи брутто-?а??и су?урта дар давраи дахлдор меафзояд.
Шартномаи экседенти зарарнок? ё шартномаи «стоп-лосс». Мувофи?и шартномаи зкседенти зарарнок? ширкати су?уртав? оид ба намуди муайяни су?урта нати ?а?ои умумии гузаришро дар ?олате ?имоя мекунад, ки агар зарарнок? аз фоиз ё ?а ?ми дар шартнома шартшуда зиёд бошад. Андозаи зарарнок?, ки зиёда аз он шартнома амал мекунад, одатан тавре му?аррар карда мешавад, ки ширкати супоранда барои ситондани ягон фоидаи молияв? оид ба масъулияти ба зимааш вогузошта имконият надошта бошад, яъне шартнома ма?сад дорад, ки фоидаро ба ширкати супоранда кафолат нади?ад, балки онро аз талафи иловаг? ё фав?улодда ?имоя кунад. Меъёри масъулияти азнавсу?уртакунандагон оид ба шартномаи экседенти зарарнок? дар доираи фоизи муайяни зарарнок?, масалан, дар ?удуди зарарнокии аз 100 то 150 фоиз дар як сол ё мабла?и мутла? му?аррар карда мешавад.
Бо ву ?уди он, ки шартнома?ои экседенти зарарнок? сол?ои охир васеъ па?н шудаанд, тадби?и он?о тан?о дар ?олат?ое мувофи?и ма?сад аст, ки дар намуд?ои муайяни су?урта нати ?а?ои ?араёни кор?о ?атъиян калавиш доранд ё як ва ё якчанд ?одиса?ои су?уртав? метавонанд ба нати ?а?ои ни?оии соли дахлдор таъсири зиёд расонанд. Шартнома?ои экседенти зарарнок? инчунин ?адвали му?аррарии ?имояи портфели су?уртавиро пурра карда метавонанд, яъне, масалан, барои пурра кардани пўшониши азнавсу?уртакун? дар асоси шарт?ои мутаносиб метавонанд амал кунанд.
Просмотр: 1369
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved