Пардохти ма?сулот ва хизматрасон? раванди гузаронидани пул?ои муайян дар намуди пули на?д ё ?у??ат?ои лозим? бо ёрии технологияи махсус ба ро? монда мешавад.
Мо?ияти гуногуни пардохти ву?уд дошта бо хусусият?ои худ фар? мекунад. Дара?аи идентификатисияи тараф?о гуногун шуда метавонанд: аз комилан махф? будан ?ангоми пардохти на?д то идентификатисияи пурра ?ангоми пардохт бо корти ?арз?. Инчунин назорати трансаксия аз метод?ои пардохт вобастаг? дорад.
Ро??ои имконпазирии пардохт дар ти?орати электрон? ба чунин гурў??ои сегмент? та?сим мешаванд:

Пардохт бо пули на?д бо хизматрасонии хаткашон (курер), пардохт ва гирифтани моли фармуда аз ма?оза, пардохти гузошташуда инти?ол бо истифодаи телеграф ва почта, инти?оли бонк? ба ро? монда мешавад. Пардохт бо пули на?д тавассути хаткашон яке аз ро??ои содда ва боваринок мебошад. Дар ин ?олат харидор метавонад моли пешни?одшударо тафтиш намояд ва фурўшанда со?иби пули на?д гардад. Вале ин метод баъзе камбуди?о низ дорад, ки яке аз он?о душвор будани дастрасии мол берун аз ?удуди ша?р ва гарон будани харо?от?о. Пардохт барои моли фармуда аз методи якум фар?е надорад. Харидор фармоиши худро дар интернет ?ойгир менамояд ва баъди чанд ва?т моли лозимиро дастрас менамояд. Дар мавриди истифодаи пардохти гузошташуда моли фармуда ба суро?аи харидор тавассути почта фиристода мешавад. Арзиши мол дар почта дар ва?ти дастрас кардани он пардохт карда мешавад. Дар ин метод ма?дудияти мав?еи ?у?рофии харидор ву?уд надорад. Камбудии ин метод аз он иборат аст, ки харидор имконияти бо мол шинос шуданро надорад. Мумкин аст, ки мол дар ро? вайрон шуда бошад. Пардохт бо истифодаи телеграф, почта ва бонк ба методи пештара монанд мебошад. Аз ин метод одатан  корхона?о истифода мебаранд.
Ду намуди корт?ои пластик? мав?уд аст:
- корти пластик?, ки дар майдони магнит? (чип) pin–код ва дигар ахборот?о оид ба со?иби корти пластик? ?ойгир аст. Чунин намуд корд?о корд?ои кредит? ном доранд. Дар мар?илаи ?озира корт?ои Visa, MasterCard ва монанди он?о васеъ истифода бурда мешавад.
- корти пластик?, ки дар лентаи магнит? ахборот оид ба корт, ?олати сурат?исоб (?амён?ои электрон?) ?айд карда мешавад. Чунин корт?оро – корт?ои дебет? меноманд.
Мо?ияти пардохт тавассути интернет бонк дар истифодаи терминал?о барои идоракун? бо сурат?исоби бонкист. Ин усул мав?удияти сурат?исоб дар бонк?ои интернетро талаб мекунад. Воридшав? ба бонки интернет бо нишон додани логин ва парол ба ро? монда мешавад.
Пардохт барои мол бо истифодаи система?ои пардохти электрон? яке аз ро??ои бе?тарин ба шумор меравад. Зеро харидор метавонад дар ?ойи дил?о? бо истифодаи компютер ва шабакаи интернет мабла?гузор? намояд.
Интернет, ки барои ?амаи истеъмолчиён дастрас аст, ба системаи пардохт, шарт?ои зеринро мегузорад:
- конфеденсиал?- ?ангоми пардохт, харидор бояд донад, ки маълумоти пешни?одкардаи ў фа?ат барои шахсони ?у?у?? дастрас мегардад;
- аутентефикатсия- харидор ва фурўшанда бояд донанд, ки ?амаи тараф?о, ки дар харидуфурўш иштирок менамоянд шахсони масъул мебошанд;
- пуррагии ахбор – маълумотро ба ?айр аз харидор ва шахсони масъул, дигар ?еч кас та?йир дода наметавонад;
- усул?ои пардохт- имконияти ?ама метод?ои пардохт барои моли харидор? карда шуда;
- авторизатсия – ?араёне, ки системаи пардохт мав?удияти мабла? дар сурат?исоби харидорро муайян менамояд;
- кафолати та?диди фурўшанда – э?тимолияти хатар, ки вобаста ба бозгашти ма?сулот ба ву?уд меояд, бояд бо ?у??ат?ои махсус бо ?ама ташкилот?ои лозима ба мувофи?а оварда шавад;
- пардохти хурдтарин барои трансаксия – пардохт барои коркарди трансаксияи супориш ва пардохти ма?сулот ба нархномаи он медарояд. Бинобар он поёнравии нархи трансаксия ра?обати системаи пардохтиро зиёд менамояд;
- боэътимод – системаи пардохт бояд дастрасии зиёд ва шоха?ое надошта бошад, ки дар ?араёни кор ба ну?сон оварда расонад;
- масштабирон? – афзудани ми?дори фурўшандагону харидорон, ки системаи пардохтро истифода мебаранд, набояд ба вайроншавии инфраструктура оварда расонад;
- ?улай? ва соддаг? –?араёни пардохт чун пардохт?ои одд? бояд содда бошад.
Корти пластик? - ин маводи пардохтии шахс? буда, шароити пардохти ?айрина?дии ма?сулотро фаро?ам меоварад. Инчунин бо корти пластик? имконияти гирифтани пули на?д аз банкомат?о мав?уд аст. Вазифаи асосии корти пластик? ин таъминкунии махфии маълумот оид ба со?иби корт иборат аст. И?рои ?олат?ои пардохт, ки дар ?араёни хизматрасонии корт?ои пластик? ба миён меояд, бонк-эмитент яъне бонке, ки корти пластикиро чоп карда ба ў?да дорад. Бинобар он корт?ои пластик? дар давоми истифодаи он, ?амчун моликияти ин бонк ба шумор меравад. Хусусияти ў?дадории бонк-эмитент аз намуди корт?ои пластик? иборат аст (Visa –электрон, классик, gold ва ?айра). ?араёни тасди?кунии фурўш ё интишори пули на?д авторизатсия номида мешавад. Барои ин ну?таи хизматрасон? ба бонк дархост мефиристад, ки ў бояд сало?ияти дорандаи корти пластикиро тасди? намояд. Масалан чунин амалиёт дар банкомат?о тари?и ворид кардани pin–код ба амал бароварда мешавад. Яке аз ро??ои авторизатсия – ин аз истифодаи POS (Point Of Sale) иборат аст. Дар ин ?олат корти пластик? ба POS терминал аз ?ониби фурўшанда ?ойгир карда мешавад. Pin-коди корти пластик? тавассути та??изоти дигар ба таври пин?он? аз ?ониби харидор ворид карда мешавад. ?араёни авторизатсия ба таври автоматик? ба амал меояд. Чунин амалиёт дар мавриди аз банкомат дастрас кардани пули на?д низ гузаронида мешавад. Одатан банк-эмитент бо фаъолияти ?абули корт?ои пластик? аз ?ониби корхона?ои савдо ва хизматрасон? маш?ул нестанд. Ин амалиётро бонк-эквайер и?ро менамояд. Вазифаи асосии бонк-эквайер аз амалиёт?ои авторизатсия, гузаронидан ба сурат?исоби фурўшанда барои мол ва хизматрасон? ва монанди он?о иборат аст. Дар баъзе маврид?о бонк-эмитент вазифаи инчунин бонк- эквайерро и?ро менамояд.
Истифодаи корт?ои пластик? барои гузаронидани амалиёти пардохт тавассути интернет дорои камбуди?ои техник? мебошад. Дар интернет на ?амаи амалиёт?ои авторизатсияро истифода бурдан мумкин аст. Дар ин ?ода амалиёт?ои хакеронро бояд махсус ?айд намуд. Дар баъзе маврид?о бо истифодаи корт?ои пластик? хариди мол махдуд карда шудааст. Аз тарафи дигар дар ?араёни харид бо корт?ои пластик? бонк-эквайзер фоизи муайян барои хизматрасонии худ мегирад. Аз ин ли?оз барои харидор истифодаи корт?ои пластик? на он ?адар самаранок мебошад. Ва?т?ои охир дар шабакаи интернет чек?ои электрон? ва пул?ои электрон? васеъ истифода бурда мешавад. дар Федератсияи Русия яке аз ситема?ои пардохт WebMoney ва PayCash ба шумор меравад. Системаи WebMoney дар бонк сурат?исоби худро дорад. Ў одатан чек?ои электрониро ба пули на?д мефурўшад. Тавассути чек?ои электрон? муштар? ?амёни электронии худро пули электрон? мегузаронад. Пул?ои электрон? пул?ои во?еи набуда акси пул?ои во?еиро инъикос менамояд. 

Просмотр: 4267